تحصیل در رشتههای فنی و حرفهای فرصتی عالی در اختیار دانشآموزانی قرار میدهد که به کارهای عملی و مهارتهای کاربردی علاقه دارند و میخواهند سریعتر وارد بازار کار شوند، شاخه فنی حرفه ای همچنین برای این دسته از افراد، امکان ورود به رشتههای تخصصیتر را در دانشگاه فراهم میکند.
هنرستانهای ارائه دهنده رشته فنی و حرفهای بیشتر روی آموزش عملی و کارگاهی تمرکز دارند و دانشآموزان بیش از اینکه به صورت تئوری درس بخوانند آموزش عملی میبینند و برای ورود به بازار کار و یاد گرفتن فوت و فن حرفههای مختلف آماده میشوند.
در این مطلب برای دانشآموزان علاقهمند به رشته فنی حرفه ای، از گروههای مختلف رشته های فنی حرفه ای و آینده کاری و شغل های رشته فنی حرفه ای صحبت کردهایم.
رشته فنی حرفهای چیست؟
رشته فنی حرفهای یکی از شاخههای آموزش متوسطه و دانشگاهی است که تمرکز آن بر مهارتآموزی عملی و ورود سریع به بازار کار است. این رشتهها بهگونهای طراحی شدهاند که دانشآموزان و دانشجویان بتوانند پس از پایان تحصیل، در مشاغل تخصصی فنی، صنعتی، هنری یا خدماتی مشغول به کار شوند.
فنی حرفهای برای افرادی مناسب است که علاقهمند به یادگیری کاربردی و عملی در کنار دانش نظری هستند.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
رشته فنی حرفه ای در دبیرستان
فنی حرفه ای در دبیرستان شامل ۱۰ زیرشاخه است که ۴ زیرشاخه هنر، مدیریت و خدمات، صنعت، کشاورزی دارای بیش از ۴۰ زیر رشته هستند. برخی از رشته های فنی حرفه ای فقط برای دختران و برخی مختص پسران هستند و در هنرستانهای محدودی پذیرش دارند. مثلا رشتههایی که بیشتر با کار عملی، جوشکاری تعمیر و برقکاری سر و کار دارند هرچند برای دختران نیز مجاز هستند، اما عملا در فنی حرفه ای دخترانه ارائه نمیشوند.
رشته فنی حرفه ای چه شغل هایی دارد؟ | گروههای اصلی رشته های فنی حرفه ای
همانطور که گفتیم، شغل های رشته فنی حرفه ای کاملا مرتبط با بازار کار و کاربردی هستند. با توجه به علایقتان به یکی از زمینههای خدمات، کشاورزی، صنعت، فناوری و هنر، میتوانید وارد شاخههای مختلف رشته فنی حرفه ای شوید. در ادامه بیشتر درباره شغل های فنی حرفه ای در هریک از این ۴ شاخه توضیح دادهایم.
مشاغل رشته فنی حرفه ای هنر
بسیاری از پرطرفدارترین شغل های رشته فنی حرفه ای در زیرشاخه هنر هستند. شاید به این دلیل که تنها راه تحصیل در این رشتهها ورود به هنرستان است. طراحی لباس، عکاسی و حسابداری بازار کار خوب و پردرآمدی دارند. پرطرفدارترین شغل های رشته فنی حرفه ای را در جدول زیر میبینید.
| فتوگرافیک | طراحی دوخت | معماری داخلی |
| صنایع دستی | انیمیشن و پویانمایی | تولید برنامه تلویزیونی |
| گرافیک | نقاشی | نوازندگی ساز جهانی |
| نوازندگی ساز ایرانی | نمایش | سینما |
| نقشه کشی معماری | طراحی زبان بصری | مرمت آثار فرهنگی |
| موسیقی مبانی آهنگسازی | پشتیبانی صحنه | چاپ دستی |
| طراحی لباس | عکاسی | حسابداری |
پیشنهاد مطالعه: معرفی انواع رشته های تحصیلی نظری،هنر و زبان تا بازار کار 1404
مشاغل فنی حرفه ای خدمات
خود زیرشاخه مدیریت و خدمات به ۳ گروه از رشتهها تقسیم میشود که از جمله آنها رشته تربیت بدنی است. در ادامه لیست آنها را در جدول زیر مشاهده میکنید.
| گروه های زیرشاخه مدیریت و خدمات | رشته های هر گروه |
| خدمات | ناوبری، حمل و نقل |
| بازرگانی و امور اداری | حسابداری، شبکه و نرم افزار رایانهای |
| بهداشت و سلامت | تربیت کودک، تربیت بدنی، مدیریت خانواده |
از این گروه، درباره انتخاب رشته هنرستان رشته حسابداری هم توضیح دادهایم.
مشاغل فنی حرفه ای صنعت
زیر شاخه صنعت دارای ۵ گروه و رشتههای متنوعی است که عموما مرتبط با مهندسی هستند. فنی و حرفه ای در شاخه صنعت شامل رشتههای پرطرفداری الکترونیک، مکانیک خودرو و تعمیر وسایل خانگی است. در جدول زیر میتوانید گروههای مختلف و شاخههای آنها را ببینید.
| گروه های زیرشاخه صنعت | رشته های هر گروه |
| برق و رایانه | الکتروتکنیک، الکترونیک، شبکه و نرمافزار، الکترونیک و مخابرات دریایی |
| تعمیر و نگهداری ماشینآلات دریایی | مکانیک موتورهای دریایی |
| مواد و فراوری | سرامیک، صنایع شیمیایی، صنایع نساجی، متالوژی، معدن |
| مکانیک | مکاترونیک، صنایع فلزی، تاسیسات مکانیکی، مکانیک خودرو، ماشین ابزار، صنایع چوب و مبلمان، ابزار |
| معماری ساختمان | معماری |
مشاغل رشته فنی حرفه ای کشاورزی
این گروه شامل ۵ رشته زیر است:
- امور زراعی
- امور دامی
- امور باغی
- ماشینهای کشاورزی
- صنایع غذایی
پیشنهاد مطالعه: رشته های کاردانش + پردرآمدترین رشته های کاردانش
رشته های جدید فنی حرفه ای
۶ زیرشاخه نیز جدیدا به فنی حرفه ای اضافه شدهاند:
- محیط بانی
- انرژی
- خدمات فروشگاهی
- بازیافت مواد
- حمل و نقل ریلی
- بهداشت عشایر و روستا
چگونه وارد شغل های رشته فنی حرفه ای شویم؟
دانشآموزان میتوانند از پایه دهم وارد یکی از رشته های فنی حرفه ای شوند که در هنرستانها ارائه میشوند. شرایط انتخاب رشته فنی حرفه ای را پیش از این مفصل توضیح دادهایم. شاخه های هنر فقط از طریق رشته فنی حرفه ای قابل انتخاب هستند اما رشتههای شاخههای صنعت یا کشاورزی را میتوان از ریاضی نیز ادامه داد. برخی از دانشآموزان برای انتخاب مقطع کارشناسی ترجیح میدهند این رشتهها را از کنکور رشتههای نظری ادامه بدهند.
اگر در مسیر انتخاب رشته هستید توصیه میکنیم مطلب معرفی رشته های نهم را هم مطالعه کنید که اطلاعات جامعی درباره رشتهها و آینده آنها در اختیارتان میگذارد.
درآمد وبازار کار رشته های فنی حرفه ای
رشتههای فنی حرفهای به دلیل ماهیت عملی و کارگاهی، بازار کار خیلی مناسبی دارند. در سال ۱۴۰۴، در حوزههایی مثل برق، مکانیک، تعمیرات، کشاورزی و خدمات، فرصتهای شغلی بسیار زیاد و رو به رشدی وجود دارد. این رشتهها به دلیل اینکه نیازهای روزمره را پوشش میدهند درآمد بسیار مناسبی نیز دارند.
توصیه میکنیم درمورد بازار کار رشتههای مختلف، مطلب چه رشته هایی بازار کار خوبی دارند را هم مطالعه کنید.
بهترین شغل های رشته فنی حرفه ای برای خانم ها و آقایان | شغلهای پردرآمد
رشتههای فنی حرفهای فرصتی عالی برای ورود به بازار کار با مهارت عملی و تخصصی فراهم میکنند. بسیاری از این رشتهها نیاز به تحصیلات دانشگاهی طولانی ندارند و با سرمایه کم هم میتوان از آنها کسب درآمد کرد.
شغلهای پردرآمد رشتههای فنی حرفهای برای دختران با سرمایه کم
بسیاری از دختران با یادگیری مهارتهای فنی و هنری میتوانند کسبوکارهای کوچک و خانگی راهاندازی کنند که هم درآمدزا و هم مستقل است. این شغلها نیاز به سرمایه اولیه بالا ندارند و بیشتر بر پایه خلاقیت و مهارت بنا شدهاند.
- طراحی دوخت و خیاطی
- آرایشگری و مراقبت زیبایی
- طراحی لباس
- گرافیک و طراحی دیجیتال
- صنایع دستی (سفال، زیورآلات رزینی، چرمدوزی)
- عکاسی
- طراحی و ساخت کیف و کفش
- مربی مهد کودک
- حسابداری (برای کار در منزل یا شرکتهای کوچک)
- تولید محتوا و طراحی سایت سطح مقدماتی
شغلهای پردرآمد رشتههای فنی حرفهای برای پسران با سرمایه کم
پسران نیز با ورود به برخی از رشتههای فنی میتوانند با کمترین سرمایه ابزار و تجهیزات، شغل شخصی و پایداری برای خود راهاندازی کنند. این شغلها معمولاً بازار کار خوبی در سطح محلی و شهری دارند.
- تعمیرات موبایل و لپتاپ
- برقکشی ساختمان
- مکانیکی خودرو و موتورسیکلت
- نصب و تعمیرات کولر گازی و پکیج
- طراحی و چاپ بنر و تابلو
- جوشکاری و CNC
- خدمات کامپیوتری و پشتیبانی فنی
- تولید محتوای دیجیتال
- تاسیسات ساختمان
- خدمات فنی خودرو در محل (مکانیک سیار)
۱۰ شغل پردرآمد فنی حرفهای در ایران
در ادامه، به معرفی ۱۰ شغل پر تقاضا و پردرآمد فنی حرفهای را که در سال ۱۴۰۴ فرصتهای خوبی برای کار در آنها وجود دارد، میپردازیم:
خیاط و طراح لباس: مشاغل مرتبط با طراحی و دوخت و تولید پوشاک، بهویژه در بخش تولید لباسهای سفارشی، یکی از مشاغل فنی با درآمد مناسب و رو به رشد است.
برقکار ساختمان: نصب و تعمیر سیستمهای برقی، سیمکشی ساختمانها و نصب و تعمیر تجهیزات امنیتی مثل دوربین و دزدگیر باعث شده برقکاری ساختمان یکی از مشاغل دائماً موردنیاز در ایران باشد و بازار کار بسیار خوبی داشته باشد.
تعمیرکار کولر گازی: با افزایش گرمای هوا در تابستان و افزایش استفاده از کولرهای گازی تقاضای زیادی برای نصب یا تعمیر کولر گازی در ایران ایجاد شده است بنابراین این شغل نیز به یکی از مشاغل رو به رشد و پردرآمد تبدیل شده است.
مکانیک خودرو: نیاز روزمره به تعمیرات و سرویس خودروها یکی از مهمترین مشاغل رشته فنی حرفهای را در ایران ایجاد کرده است. شغل مکانیک خودرو یکی از شغلهای بسیار پردرآمد در ایران است.
تعمیرکار موبایل: با افزایش استفاده از گوشیهای هوشمند، تعمیرات سخت افزاری و نرم افزاری گوشیهای هوشمند در ایران به یکی از پردرآمدترین مشاغل تبدیل شده است.
برقکار صنعتی: برقکاران صنعتی باید در نصب و تعمیر تابلوهای برق و سیستمهای برق صنعتی مهارت داشته باشند. این تخصص فرصتهای شغلی مناسبی برای کار در کارخانهها و کارگاهها و درآمد قابل توجهای به همراه دارد.
متخصص نصب و سرویس پکیج: نصب و تعمیرات پکیجهای دیواری در ساختمانها یکی از مشاغل پردرآمد است که در حال حاضر بازار کار آن رونق خوبی در ایران دارد.
متخصص برق خودرو: این شغل به دلیل نیاز روزافزون به تعمیرات برقی خودروها، یکی از مشاغل فنی رو به رشد و پردرآمد در ایران است. مهارتهای لازم برای این تخصص عبارت است از از رفع ایرادات سیمکشی خودروها تا تعمیر سیستمهای الکترونیکی پیشرفته خودروها.
تعمیرکار لوازم خانگی: یخچال، ماشین لباسشویی یا ماشین ظرفشویی هر چقدر هم پیشرفته باشند، نیاز به سرویس و تعمیر پیدا میکنند. بنابراین تعمیرکار لوازم خانگی یکی از مشاغل پردرآمد در ایران است.
متخصص برد الکترونیک: بردهای الکترونیکی تقریباً در همه دستگاهها نقش کلیدی دارند. عیبیابی و تعمیر این قطعات نیاز به دقت و تخصص بالایی دارد بنابراین یکی از مشاغل پولساز رشته فنی حرفهای است .
اگر مایل هستید سایر رشته های پردرآمد را بدانید، حتما به مقاله رشته های پردرآمد در ایران سر بزنید.
سخن پایانی
در شغل های رشته فنی حرفه ای تخصص و مهارت حرف اول را میزند و هدف از ایجاد این رشتهها، آموزش عملی به دانشآموزان و تربیت افرادی توانمند در زمینههای مختلف است که بتوانند سریعتر وارد بازار کار شوند و نیاز کشور به افراد متخصص و فنی را تأمین کنند. اغلب شغل های رشته فنی حرفه ای را میتوانید از شاخه نظری (تجربی، انسانی و ریاضی) هم انتخاب کنید اما شاید مسیر هنرستان برای دانشآموزانی که میانه خوبی با حفظیات یا تحصیلات آکادمیک ندارند بهتر باشد.
در این مطلب از زیرشاخهها و بازار کار رشته فنی حرفه ای صحبت کردیم تا بتوانید بر اساس علاقه، توانایی و اهداف شغلی که در سر دارید، بهترین انتخاب را انجام دهید.
سوالات متداول
- فنی حرفه ای دارای چند شاخه و رشته است؟
در فنی حرفهای میتوانید از بین ۱۰ زیر شاخه و بیش از ۴۰ رشتهای که ارائه میشوند، دست به انتخاب بزنید. ۴ زیرشاخه مهم فنی حرفه ای شامل هنر، مدیریت و خدمات، صنعت و کشاورزی هستند. - فنی حرفه ای صنعت چه شغل هایی دارد؟
با تحصیل در زیرشاخه صنعت میتوانید در زمینه برق و رایانه، تعمیر و نگهداری ماشینآلات دریایی، صنایع شیمیایی، صنایع نساجی و مکانیک فعالیت کنید. - فنی حرفه ای خدمات چه شغل هایی دارد؟
در برخی از مدارس شاخه خدمات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شدهاند. به طور کلی این شاخه بیشتر به مشاغل مرتبط با امور زراعی و کشاورزی و مشاغل مرتبط با خدمات مانند امور اداری، حسابداری، نرم افزار رایانهای، بهداشت و سلامت، تربیت کودک، تربیت بدنی و مدیریت خانواده میپردازد. - شغل های رشته فنی حرفه ای هنر چه هستند؟
این رشته فرصتهای شغلی متنوعی دارد، از جمله گرافیست، طراح لباس، معمار و طراح داخلی، انیماتور، مرمتگر آثار تاریخی، هنرمند صنایع دستی و تدوینگر فیلم. - بهترین شغل های فنی حرفه ای از نظر بازار کار چیست؟
هرچند نمیتوان یک رشته و شغل را به عنوان بهترین معرفی کرد چون درآمد و موفقیت به میزان زیادی به میزان تلاش و مهارت شما بستگی دارند. اما در حال حاضر رشتههای زیرشاخه هنر با استقبال بیشتری روبرو هستند و از طرفی رشتههای زیرشاخه صنعت به رشته ریاضی و گروه مهندسی نزدکیتر بوده و به دلیل وجود زمینههای کاری بیشتر، درآمد و مشاغل بیشتری نیز دارند. - کدام رشته های فنی حرفه ای مختص دختران هستند؟
رشتههای کودک یاری و رشته طراحی و دوخت صرفا در هنرستانها دخترانه ارائه میشوند. - کدام رشته های فنی حرفه ای مختص پسران هستند؟
برخی از شغل های رشته فنی حرفه ای شامل صنایع فلزی، الکتروتکنیک، تاسیسات، متالوژی و ساختمان ساخت و تولید عملا در هنرستانهای دخترانه ارائه نمیشوند و امکان انتخاب آنها فقط برای پسران فراهم است. - فنی حرفه ای هنر چه شاخه هایی دارد؟
رشتههای گرافیک، معماری داخلی، طراحی دوخت، انیمیشن، صنایع دستی و نقاشی، پرطرفدارترین رشته های فنی حرفه ای هنر به حساب میآیند. - آیا رشته های فنی حرفه ای بدون کنکور هم پذیرش دارند؟
بله، بسیاری از رشتههای فنی حرفهای در دانشگاههای فنی و علمی کاربردی بدون کنکور پذیرش دارند. - آیا رشته های فنی حرفه ای بازار کار بهتری نسبت به نظری دارند؟
رشتههای فنی حرفهای به دلیل مهارتمحور بودن، معمولاً بازار کار بهتری نسبت به رشتههای نظری دارند.
2 پاسخ
عالی بود فقط یه سوال داشتم فنی حرفه ای صنعت چه شغل هایی دارد ؟؟؟
شغلهای دقیقی که توی فنی حرفه ای صنعت هست چه شغل هایی میشه ؟؟