فتوگرافی همانطور که از نام آن پیداست ترکیبی از عکاسی و گرافیک محسوب میشود و مناسب‌ترین گزینه برای دانش‌آموزانی که به دلیل علاقه و استعداد در هر دو زمینه نمی‌توانند یکی را انتخاب کنند. تردید بین انتخاب دو رشته، یادگیری دو مهارت مختلف یا زمینه‌های ورزشی متفاوت برای خیلی از ما پیش آمده است. یکی از کلیدهای راه‌گشا در چنین مواقعی جستجو برای پیدا کردن رشته و فعالیتی است که بینابینی بوده یا ترکیبی از زمینه‌های موردعلاقه‌مان را در خود داشته باشد. حوزه‌های میان‌رشته‌ای یا ترکیبی به دلیل توسعه علوم مختلف، امروزه بسیار مورد توجه قرار دارند و بازار کار اختصاصی و متنوع‌تری را به خود اختصاص داده‌اند. اما قبل از اینکه تصور کنید فتوگرافیک بهترین رشته برای شما است، باید ببینیم تحصیل و فعالیت در این زمینه چه توانمندی‌هایی نیاز دارد؟ آینده تحصیلی و بازار کار در رشته فتوگرافیک چگونه است؟ تفاوت گرافیک و فتوگرافیک چیست؟ در این مقاله می‌خواهیم راجع به این رشته نسبتا جدید صحبت کنیم.
معرفی رشته فتوگرافیک
رشته فتوگرافیگ از رشتههای نسبتا جدیدی محسوب میشود که برای اولین بار در سال ۱۳۹۵ در زیرمجموعه گروه هنر ارائه شد. این رشته از ادغام گرافیک و عکاسی به وجود آمده و شامل استفاده از عکاسی و انجام کار دیجیتالی بر روی آن است. بر همین اساس زمینه‌های شغلی این دو رشته نیز تفاوت دارند. گرافیست‌های بیشتر در زمینه طراحی‌های صفر تا صدی پروژه‌های تصویری فعالیت می‌کنند.
تفاوت رشته گرافیک و فتوگرافیک
تفاوت اصلی این دو رشته در میزانی تمرکزی است که بر گرافیک و عکاسی دارند. در فتوگرافیک تمرکز اصلی عکاسی است و دانشجویان تبحر بیشتری در این زمینه پیدا می‌کنند. اما در رشته گرافیک، تصویرسازی و طراحی اولویت اول آموزش هستند.
توانایی های لازم برای تحصیل در رشته فتوگرافیک
برای اینکه یک فتوگرافیست موفق باشید به چیزی بیشتر از علاقه به این رشته کاری نیاز دارید:
- هوش ریاضی و هندسی
- خلاقیت بالا
- ریزبینی و توجه به جزییات
- فن بیان خوب و توانایی برقراری ارتباط با دیگران برای بازاریابی بهتر
- جسور و کنجکاو بودن
- مسئولیت‌پذیری و تعهد کاری
- علاقهمند به ایده‌های جدید، ابتکار و نوآوری
- نگاه زیبایی‌شناسانه
- ارتباط برقرار کردن با دنیای دیجیتال و تکنولوژی‌های مرتبط با گرافیک
نحوه ورود به رشته فتوگرافیک
فتوگرافیک از پایه دهم در هنرستان‌های فنی حرفه‌ای تدریس میشود و دانشآموزان علاقهمند به شرط کسب حد نصاب نمرات، معدل و آزمون هدایت تحصیلی میتوانند وارد هنرستان شوند. پس از گذراندن ۳ سال هنرستان نیز امکان ورود به بازار کار با دریافت دیپلم فتوگرافیک یا شرکت در کنکور کاردانی دانشگاه علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای وجود دارد. اما دانش‌آموزانی که دوست دارند در دبیرستان وارد یکی از شاخه‌های نظری شوند نیز میتوانند پس از گذراندن متوسطه دوم، در کنکور هنر شرکت کنند و در گروه فتوگرافیک وارد یکی از گرایش‌های عکاس یا گرافیک شوند. گروه آزمایشگاهی هنر شناور است و داوطلبان میتوانند هم به عنوان کنکور اصلی و هم در کنار یک رشته دیگر، در آن شرکت کنند.
برای اینکه با شرایط انتخاب رشتههای نظری آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم مطالب انتخاب رشته نهم تجربی، انتخاب رشته نهم ریاضی و انتخاب رشته نهم انسانی را مطالعه کنید.
هزینه تحصیل در رشته فتوگرافیک
مانند تمام رشتههای هنری، فتوگرافیک نیز متناسب با علایق دانشجویان نیازمند حداقلی از تجهیزات عکاسی شامل دوربین عکاسی، لنزهای حرفه‌ای، کارت حافظه دوربین، فلاش رو دوربینی، پایه دوربین، تجهیزات نورپردازی، تبلت و قلم طراحی یا لپ‌تاپ مناسب است که نسبت به نوع و برند وسایل هزینه‌های آن می‌تواند متغیر باشد.
کاردانی رشته فتوگرافیک
در دوره کاردانی فتوگرافیک دانشجویان باید ۷۲ واحد درسی تئوری و عملی را طی ۴ ترم تحصیلی (۲ سال تحصیلی) بگذرانند:
- دروس عمومی: ۱۳ واحد
- دروس مهارت عمومی: ۲ واحد
- دروس پایه: ۱۰ واحد
- دروس اصلی و تخصصی: ۴۱ واحد
- دروس اختیاری: ۶ واحد
دروس رشته فتوگرافیک در دانشگاه
| دروس عمومی | زبان فارسی، اندیشه اسلامی، زبان خارجی، آيین زندگی، تربیت بدنی، دانش خانواده |
| دروس پایه | طراحی طبیعت و طبیعت بی‌جان، پرسپکتیو، تاریخ هنر ایران و جهان، فیزیک نور، آزمایشگاه فیزیک نور |
| دروس مهارت عمومی | تجاری سازی محصول، مدیریت کسب و کار، بهداشت و صیانت از محیط زیست |
| دروس اختیاری | تاریخ هنر گرافیک، روانشناسی خلاقیت، کاربرد و شناخت مواد و مصالح، نرم‌افزار گرافیک سه بعدی، نرم‌افزار تدوین، ایده‌یابی در گرافیک، تبلیغات و ارتباطات، صحافی و جلدسازی، توسعه کسب و کار الکترونیکی، ماشین‌نویسی فارسی و لاتین، بازشناخت عناصر بومی در گرافیک |
| دروس اصلی و تخصصی | هویت سازمانی و اوراق اداری، صفحه‌ارایی نرم‌افزاری، هندسه نقوش، آماده‌سازی برای چاپ، تکنیک‌های تصویرسازی، تکنیک‌های تصویرسازی دیجیتال، چاپ سیلک اسکرین، عکاسی تبلیغاتی، طراحی فیگور، کاربرد حروف در گرافیک، گرافیک و ساختار بسته‌بندی، گرافیک محیطی و دکورسازی، نرم‌افزار گرافیکی ترسیمی، نرم‌افزار گرافیکی تصویری، نرم‌افزار گرافیکی برداری، پوستر و تابلوهای شهری، طراحی تحلیلی، کارآموزی، کارآفرینی |
دروس فتوگرافیک در هنرستان
دانشآموزان فتوگرافیک در هنرستان با پایه‌های هنر، گرافیک و عکاسی آشنا می‌شوند. دانشآموزان فتوگرافیک در سال دهم و یازدهم ۴۰ ساعت و در سال دوازدهم ۳۸ ساعت مواد درسی را می‌گذرانند. دروس فتوگرافیک در هنرستان را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| دروس عمومی مشترک | شیمی، ریاضی، فیزیک، تعلیمات دینی، زبان خارجی، عربی زبان قرآن، فارسی تربیت بدنی، انسان و حیط زیست، تاریخ معاصر، جغرافیای عمومی و استان‌شناسی، علوم اجتماعی، آمادگی دفاعی، سلامت و بهداشت مدیریت خانواده و سبک زندگی |
| دروس اختصاصی دهم | عکاسی پرسنلی و ویرایش حروف و تصویر، تصویرسازی آموزشی و تایپوگرافیک، دانش فنی پایه، طراحی و عناصر بصری، الزامات محیط کار |
| دروس اختصاصی یازدهم | عکاسی آتلیه و مراسم، تصویرگری کتاب کودک و نظارت بر چاپ، کارگاه نوآوری و کارآفرینی، کاربرد فناوری‌های نوین یا مدیریت تولید(انتخابی)، هنر یا تفکر و سواد رسانه‌ای (انتخابی) |
| دروس اختصاصی دوازدهم | عکاسی طبیعت و گزارشی، گرافیک نشر و عکاسی مطبوعاتی، دانش فنی تخصصی، کارآموزی، اخلاق حرفه‌ای |
بازار کار رشته فتوگرافیک
به دلیل تقاضای بالا، نیاز روزافزون به نوآوری و تنوع زیادی که در زمینه عکاسی وجود دارد، فرصت های شغلی فتوگرافیک فراوان هستند. از جمله کارهایی که یک فتوگرافیست می‌تواند انجام دهد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوگو‌سازی و پوسترسازی
- کار در حوزه آموزش
- طراحی و تصویرسازی
- صفحه‌آرایی کتاب و مجله و روزنامه
- تصویرسازی برای کاتالوگ و بروشور
- کار در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- کار در صدا و سیما
- کار در مطبوعات
- فعالیت در مراکز هنری و آتلیه‌های خصوصی
- برگزاری نمایشگاه‌های هنری
برای مقایسه بین بازار کار فتوگرافیک و سایر رشتههای فنی حرفه‌ای بد نیست سری هم به مطلب شغل های رشته فنی حرفه ای بزنید.
سخن پایانی
رشته فتوگرافیک آمیزه‌ای از هنر و صنعت محسوب میشود. در این رشته با تلفیق کردن هنر عکاسی و انجام کار گرافیکی و دیجیتالی بر روی آن، آثار کاربردی و هنری خلق میشود. این رشته یکی از ۱۲ شاخه فنی حرفه‌ای است که دانشآموزان میتوانند از سال دهم آن را انتخاب کنند. دانشآموزان رشتههای نظری نیز میتوانند با شرکت در کنکور هنر به عنوان کنکور اصلی یا شناور، این رشته را در دانشگاه ادامه دهند. هرچند فتوگرافیک ترکیبی از هر دو رشته گرافیک و عکاسی است اما نباید به اشتباه آن را مشابه با گرافیک دانست. دروس دانشگاهی، مسیر ادامه تحصیل، مهارت‌ها و کارهایی که یک فتوگرافیست انجام می‌دهد و زمینه‌های شغلی این رشته با یکدیگر متفاوت هستند. آینده شغلی رشته فتوگرافیک به دلیل تنوع زمینه‌های کاری، امکان انجام کار دولتی و خصوصی مناسب است و شاغلان این حوزه با داشتن خلاقیت و کسب مهارت‌های لازم میتوانند به درآمد بالایی دست پیدا کنند.
پیشنهاد مطالعه: شغل های رشته ریاضی، شغل های رشته تجربی، شغل های رشته انسانی
سوالات متداول
- فتوگرافیک چیست؟
فتوگرافیک تلفیقی از عکاسی و انجام کارهای گرافیکی روی آنها است. - چگونه وارد رشته فتوگرافیک شویم؟
دانشآموزان علاقهمند دو مسیر برای ورود به این رشته دارند. میتوانند از سال دهم وارد شاخه فتوگرافیک هنرستان شوند و پس از دیپلم فتوگرافیک در کنکور کاردانی شرکت کنند. یا وارد یکی از رشتههای شاخه نظری شوند و به عنوان کنکور اصلی یا شناور در گروه آزمایشی هنر شرکت کرده و کاردانی فتوگرافیک را انتخاب کنند. - تفاوت رشته گرافیک و فتوگرافیک چیست؟
در رشته گرافیک اغلب کار گرافیستها خلق آثار جدید با تمرکز بر طراحی بوده و گاهی تمرکز بر کار با دست است. اما کار فتوگرافیستها استفاده از هنر عکاسی و سپس انجام کار دیجیتالی بر روی آنها محسوب میشود. در واقع فتوگرافیک بیشتر بر روی عکاسی تمرکز دارد.
