از درس خواندن خسته شدید؟ انگیزه ندارید؟ می‌پرسید چرا باید درس بخوانیم؟! سوال نخ‌نمای علم بهتر است یا ثروت در ذهنتان رژه می‌رود؟! شما تنها نیستید و تقریبا همه افراد در طول دوره تحصیلی خود حداقل یک بار دچار این تردید و بی‌انگیزگی شده‌اند. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید، به شما قول می‌دهیم که نظرتان راجع به تحصیل و اهمیت درس خواندن تغییر می‌کند و می‌توانید از زاویه دیگری هم به این موضوع نگاه کنید.
چرا باید درس بخوانیم ؟
اولین قدم برای پاسخ به این سوال این است که نقاط تاریک ذهنمان راجع به درس خواندن، موانع و مشکلات آن و آنچه باعث می‌شود از درسی بدمان بیاید را پیدا کنیم. بیایید به سوالات رایجی که جواب به آنها ما را به پاسخ نهایی نزدیک‌تر می‌کند بپردازیم.
هدف از درس خواندن چیست ؟
حتما زیاد پیش می‌آید از خودتان بپرسید «درس بخونم که چی بشه؟». بیاید برگردیم و به نحوه طرح سوال ذهن نگاه کنیم. چه زمانی ما در مورد ماهیت یک کار یا مسئله دچار تناقض و مشکل می‌شویم؟ وقتی که:
- انگیزه کافی نداریم.
- هدف را نمی‌دانیم.
- مانع و مشکلاتی داریم.
- مسئله مورد نظر باعث دور شدن ما از آرزوهایمان می‌شود.
به نظرتان درس خواندن کدامیک از این چالش‌ها را برایتان ایجاد می‌کند؟
نداشتن انگیزه برای درس خواندن
یادتان باشد اگر همیشه به دنبال محرک و انگیزه بیرونی بمانید و منتظر باشید، شکست در انتظار شما خواهد بود. لذت‌بخش‌ترین کارها در این دنیا هم بعد از مدتی تکراری میشوند و حتما مشکلاتی برایمان ایجاد می‌کنند. آنچه نقش مهمتری در ایجاد انگیزه‌های درونی دارد، پایبندی، تعهد، نظم و خودتنظیمی است. در ادامه راجع به فواید درس خواندن صحبت کرده‌ایم. این فواید و مزایا می‌توانند دلایل خوبی باشند برای اینکه حتی اگر نتوانستید علاقه و انگیزه نسبت به درس پیدا کنید، اما به آن متعهد بمانید.
درس خواندن و رسیدن به آرزوها
اگر فکر میکنید هدف درس خواندن را نمی‌دانید، روی یک کاغذ تمام اهداف خودتان را یادداشت کنید. به طور مثال:
- می‌خواهید پولدار شوید؟
- به دنبال اعتبار اجتماعی هستید؟
- دوست دارید شغل آبرومند داشته باشید؟
- می‌خواهید دیگران از شما راضی باشند؟
- دوست دارید اعتماد به نفس داشته باشید؟
- دلتان می‌خواهد کسب و کار خودتان را راه بیندازید؟
حالا به نظرتان کدامیک از ازین اهداف احتمالی با درس خواندن در تضاد است یا درس خواندن برای کدام آرزوهایتان مانع محسوب می‌شود؟! اگر جوابی برای این سوال پیدا نکردید، مطمئن باشید دلایلی به جز اینکه «درس خواندن به جایی نمی‌رسد»، عامل فرار یا بی‌علاقگی شما است.
مطالعه بیشتر: علل فرار از مدرسه
موانع و مشکلات درس خواندن
به جز نداشتن هدف و انگیزه درونی، گاهی موانعی وجود دارد که ممکن است از میزان میل و ذوق شما به درس کم کند:
- در درس یا مبحثی ضعیف هستید و به دنبال رفع این ایرادات نرفته‌اید.
- در مدرسه با دوستان یا معلمان خود دچار مشکلات ارتباطی هستید.
- خانواده محیط و امکانات مناسب را برای درس خواندن در خانه فراهم نکرده یا حامی شما نیست.
- با شکست‌ها و ناکامی‌هایی که در گذشته در درس داشتید مهربان نیستید یا دیگران زیاد شما را مورد انتقاد قرار داده‌اند.
- مهارت کافی برای ایجاد و حفظ تمرکز در درس خواندن ندارید.
- به دلیل مشکلات مالی ناچارید یا فکر میکنید که شما باید مسائل اقتصادی خانواده را حل کنید.
- مشکلاتی مثل افسردگی، اختلال یادگیری یا بیش فعالی دارید که عملکرد ذهن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
قبل از اینکه برای تنفر خود از درس و مدرسه نسخه بپیچید و به فکر ترک تحصیل بیفتید، به کمک خانواده، مشاور، معلم یا هر فردی که آگاهی خوبی دارد، به دنبال علل ریشه‌ای مشکلتان باشید.
پیشنهاد مطالعه: روش مطالعه درسی که دوست نداریم
تنها راه موفقیت درس خواندن است ؟
قطعا تنها راه موفقیت درس خواندن نیست. ولی در جواب به این سوال اول باید بپرسیم موفقیت از نگاه شما چیست؟ چه معیارهایی برای موفقیت به صورت عام وجود دارد و کدامیک از این معیارها برای شما پررنگ‌تر هستند؟ موفقیت می‌تواند در رسیدن به دو سوی هریک از این موارد باشد:
- از خودم راضی هستم / دیگران از من راضی هستند.
- دیگران به خاطر من در زحمت نمی‌افتند و به کسی محتاج نیستم / در کسب و کار خود نیازمند دیگران هستم.
- مشکل مالی ندارم / وضعیت مالی خوبی دارم.
- می‌توانم به راحتی شغل پیدا کنم / برای پیدا کردن شغل باید با کسانی که مدرک تحصیلی دارند رقابت کنم.
در هر صورت داشتن مدرک یک امتیاز مثبت به نفع شما و توانمندیها شما است. در ادامه به مزایای آن می‌پردازیم.
فواید درس خواندن
وقتی یک سوال در ذهنمان است، بین دو باور تردید داریم و به دنبال جواب می‌گردیم، قطعا نظرمان به یک سمت ماجرا بیشتر متمایل است. باید مراقب باشیم که در چنین شرایطی ذهن چگونه کار می‌کند. مغز به دنبال تایید است پس در پاسخ به این سوال که درس خواندن بهتر است یا کار کردن؟ امکان دارد بیشتر دلایلی را ببینید که باور شما را تایید کنند.
یادتان باشد در دنیا مثال‌های ضد و نقیض زیادی در مورد چرایی درس خواندن یا درس نخواندن وجود دارد. این شما هستید که باید انتخاب کنید. ما صرفا دلایل و یافته‌هایی را به شما انتقال می‌دهیم که نتایج سال‌ها پژوهش آماری، بررسی‌های روانشناسی و تحقیقات علوم انسانی هستند. به عنوان استدلال، این موارد را به خاطر بسپارید و دست از بررسی بیشتر و مهمتر از آن، مشاوره تحصیلی و روانشناسی نکشید.
ارتباط درس خواندن و سلامتی
شاید باور عمومی این است که درس خواندن با استرس و فشاری که به انسان وارد می‌کند، باعث هزار مریضی و مشکل می‌شود! اما دانشمندان دانشگاه کلمبیا بر اساس تحیلی داده‌های مربوط به بیش از ۳ هزار نفر از ۳ نسل مختلف، مدعی شده‌اند که ۲ سال بیشتر ادامه تحصیل، با کاهش ۲ تا ۳ درصدی سرعت پیری و افزایش طول عمر ارتباط دارد. پس با همین یک یافته هم بهتر است کمی در تصوراتمان بازنگری کنیم و به دنبال پاک کردن صورت مسئله نباشیم.
درس خواندن و تقویت مغز
مغز مانند یک ماهیچه است که از طریق فعالیت‌های ذهنی، مسئله حل کردن، حفظ کردن اطلاعات و ایجاد ارتباط بین مباحث تقویت می‌شود. بنابراین شاید به صورت مستقیم خیلی از دروس در زندگی کاربرد ۱۰۰درصدی نداشته باشند، اما مهارتها و توانمندی‌هایی را تقویت می‌کنند که در زندگی ضرورت هستند. در این مورد بد نیست مطلب فواید مطالعه ریاضی را هم بخوانید، چون سوال خیلی از دانش‌آموزان این است که ریاضی به چه دردمان می‌خورد!؟
تقویت خلاقیت با درس خواندن
درست متوجه شدید! برخلاف باور عمومی که درس خواندن ممکن است در ذهن چهارچوب ایجاد کرده و مانع خلاقیت می‌شود، اما به دست آوردن داده و اطلاعات موضوعی جدا از خلاقیت است. داشتن یک تفکر خلاق نیازمند مهارت و تمرین‌های متفاوت است و اتفاقا ارتباط مثبتی با جذب داده دارد. شما در حین درس خواندن در یک رشته خاص یا در دبیرستان با تنوعی از مطالب و مباحث روبرو می‌شوید. ذهن خلاق می‌تواند با ایجاد ارتباط بین دانش‌های مختلف، خلاقیت خود را توسعه بدهد. همانطور که امروزه شاهد ظهور بسیاری از رشته‌های بین رشته‌ای هستیم که توسط افرادی با خلاقیت بالا به وجود آمده‌اند.
شبکه سازی و موفقیت
دنیا دنیای ارتباط است. هرچند نمیتوان مدعی شد که درس خواندن و دانشگاه رفتن تنها راه ارتباط و آشنایی با افراد موفق است، اما قطعا این یکی از بهترین و موثرترین راه‌ها محسوب می‌شود. در محیط مدرسه و دانشگاه می‌توانید شبکه ارتباطی خوبی با معلمان توانمند، اساتید و همکلاسی‌هایتان بسازید. این افراد الهام‌بخش مسیر شما هستند. از طرفی همین افراد حلقه ارتباطی، گروه‌های دوستی و در آینده ارتباط‌های کاری را با شما تشکیل می‌دهند و به رشد و پیشرفتتان کمک می‌کنند. البته به شرط اینکه حواستان باشد چه افرادی را برای همنشینی انتخاب میکنید. طبق یک جمله معروف هر فرد شبیه به ۵ نفری می‌شود که بیشترین ارتباط را با آنها دارد.
شاید بگویید با کار کردن هم می‌توان چنین ارتباطاتی را ایجاد کرد. اما فردی که بدون تحصیلات وارد بازار کار می‌شود، محیط کاری و ارتباط با افراد متفاوتی را تجربه خواهد کرد. حلقه‌های ارتباطی که حین درس خواندن به وجود می‌آیند، باعث میشوند زودتر، با کیفیت بیشتر و آسان‌تر به هدفتان برسید.
فواید درس خواندن در پیدا کردن شغل
فرض کنید به برنامه‌نویسی علاقه‌مند هستید، وارد شرته تخصصی مرتبط می‌شوید و مدرک می‌گیرید یا در آموزشگاه‌ها این رشته را یاد می‌گیرید؟ بیایید فرض کنیم شما یک برنامه‌نویس توانمند هستید و موفق می‌شوید در سازمانی مشغول به کار شوید. بعد از مدتی این سازمان نیاز به یک مدیر برجسته دارد. چند درصد از محیط‌های کاری حاضر میشوند یک برنامه‌نویس بدون مدرک دانشگاهی را در جایگاه مدیریت بگذارند؟ هرچند توجه به مدرک نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده است، اما هنوز هم بسیاری از افراد مدرک دانشگاهی دارند و در بازار کار و در کنار این افراد شانس کسی که مهارت دارد و تحصیلات ندارد کمتر است.
پیشنهاد مطالعه: رشته مهم است یا دانشگاه
یادگیری مهارت های جانبی
وقتی در فواید درس خواندن تردید دارید، از فضای حفظ کردن اطلاعات دور شوید و به این فکر کنید که درس خواندن به جز انتقال داده‌ها به مغز شما، چه آثار جانبی دارد؟ مثلا یک دانشجوی کارشناسی ارشد، به مرور مطالعه دروس به زبان اصلی ارتباط بهتری برقرار می‌کند، زبان انگلیسی او خواه‌ناخواه تقویت می‌شود، توانایی جستجو و سرچ کردن پیدا می‌کند، نوشتن را می‌آموزد، بارها گردآوری کردن مطالب را می‌آموزد و بارها ارائه کردن و سخنرانی را تمرین می‌کند.
سخن پایانی
ما به عنوان نوع بشر هرگز نمی‌توانیم از قضاوت به دور باشیم یا دیگران را قانع کنیم که راجع به ما بر اساس واقعیت درونی‌مان نظر بدهند. بشر از دیرباز بر مبنای چهره، لباس، دانش، سخنوری، هوش و حتی رنگ چشم و پوست و مو! راجع به دیگران پیش‌فرض‌هایی در ذهن خود ایجاد کرده است. بنابراین هرچند امروزه نقش مدرک تحصیلی کمرنگ‌تر شده و مهارتها اهمیت بالاتری دارند، اما از بین نرفته است. تحصیل و مهارت‌آموزی هرگز در تضاد یا منافی هم نیستند. شما با حضور در محیط‌های درسی سالم و پیشرفت تحصیلی توانمندی‌هایی را به دست می‌آورید که هرگز بدون تحصیل، امکان کسب آنها را ندارید.
سوالات متداول
- ادامه تحصیل بهتر است یا کار کردن؟
نه تنها در این مورد بلکه در هیچ موضوعی نمیتوان بین دو هدف و کار مجزا، بهترین و بدترین تعیین کرد. صحیحتر است بپرسیم برای من کدامیک از این دو راه مناسبت است و چرا؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال استدلالها، فواید و معایب هر دو مسیر را به خوبی بررسی کنید. حواستان باشد که تنبلی یا مسئولیتناپذیری نباشد که چهره دلیل و منطق برای انتخاب یکی از این دو مسیر به خود گرفته است. - دانشگاه رفتن چقدر مهم است؟
داشتن مدرک دانشگاهی مزایای زیادی از جمله شبکهسازی، کسب مهارتهای مختلف، امکان ادامه تحصیل، به دست آوردن موقعیتها و مزایای شغلی دارد که در این مطلب درباره آنها مفصل توضیح دادیم. - درس خواندن چه فایده ای دارد؟
بسیاری از مهارتها و توانمندیها با همان حفظ کردن دروس، محاسبات، سوال پرسیدن، انجام تکالیف و نظم و انضباطی که در مدرسه بارها تمرین میکنید آموخته میشوند. نباید درس خواندن را تکبعدی ببنید و مثل یک خط به دنبال ابتدا و انتهای آن باشید. درس خواندن قرار است جاهای مختلفی در زندگی حتی به صورت غیر مستقیم دست شما را بگیرد.
