برای بهره‌برداری درست از دارایی‌ها به مدیریت منابع مالی نیاز داریم. به‌همین‌جهت، رشتهی مدیریت مالی به رشته‌ای مهم و تأثیرگذار در دنیای امروز تبدیل شده است. افرادی که از کار با اعداد و ارقام لذت می‌برند و علاقه‌مند به بررسی روند بازارهای مالی هستند، توانایی بیشتری برای ادامه‌تحصیل در رشته مدیریت مالی خواهند داشت. اما چرا، چگونه، با چه شرایطی و طبق چه اصولی باید پا در انتخاب رشتهی مدیریت مالی گذاشت و به موفقیت رسید؟ در ادامه‌ی معرفی انواع رشتههای تحصیلی و شغل‌ها، این‌بار می‌خواهیم مدیریت مالی را برای‌تان بررسی کنیم.
معرفی رشته مدیریت مالی
رشته مدیریت زیاد داریم. وجه اشتراک این رشته‌ها با یکدیگر در یک چیز است:
- با بررسی داده‌های یک‌حوزه‌ی خاص و تصمیم‌گیری برای بهره‌برداری درست از منابع و امکانات سروکار دارند.
متخصصان مدیریت مالی به سازمان‌ها، نهادها و سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری برای استفاده‌ی بهینه از دارایی‌های خود کمک می‌کنند. انتخاب‌ها در حوزه‌ی به‌قدری گسترده شده که بدون تصمیم‌گیری درست محال است بتوانیم منابع مالی خود را مدیریت کنیم. به‌همین‌دلیل، مدیران مالی در زمینه‌ی بازارهای سرمایه‌گذاری و شناسایی تغییرات روند بازارها، نعمت بزرگی برای سرمایه‌گذاران هستند.
توانایی‌های لازم برای ورود به رشته مدیریت مالی
برخی آد‌م‌ها تا اسم کسب‌و‌کار به گوش‌شان می‌رسد شروع به بررسی میزان درآمد و ارزش سرمایه‌گذاری می‌کنند. اگر شما هم از‌این‌دست افراد هستید، رشتهی مدیریت مالی گزینه‌ی مناسبی برای ادامه‌تحصیل‌تان است. در واقع، تحصیل در این رشته به ذهن تحلیلی نیرومندی نیاز دارد تا بتواند مسیر افزایش و کاهش ارزش منابع مالی را بررسی کند. به‌صورت‌کلی اگر شرایط زیر را دارید، مدیریت مالی گزینه‌ی خوبی برای‌تان به حساب می‌آید:
- پایه‌ی قوی در ریاضی
- علاقه‌مند به بررسی درآمدها و هزینه‌ها
- علاقه به فعالیت در بازارهای مالی مثل بورس
- استعداد و مشتاق به تجزیه‌وتحلیل اطلاعاتی مالی
- خسته‌نشدن از خواندن مفاهیم مالی، اقتصادی و سرمایه گذاری
اگر هم تصمیم‌گیری در مورد انتخاب رشته برای‌تان سخت است، شاید آزمون هدایت شغلی تحصیلی بتواند کمی از سردرگمی‌تان بکاهد.
شرایط ورود به رشته مدیریت مالی
باتوجه به تغییرات کنکور 1402، دیگر خبری از زیرگروه‌ها نیست. یعنی دیگر مثل قدیم نیست که مثلا برای قبولی در رشتهی مدیریت مالی، ضریب ریاضی و آمار از بقیه‌ی درس‌ها بالاتر باشد. بنابراین برای قبولی در هر کد رشتهی انتخابی، رتبهی کلی داوطلب با دیگر متقاضیان آن کد رشته مقایسه می‌شود.
مدیریت مالی را به‌عنوان یکی از شغل های رشته انسانی می‌شناسند، اما مدیریت مالی جزو رشته های شناور کنکور است؛ یعنی میتوان از تمام شاخههای نظری (علوم انسانی، ریاضی و تجربی) وارد این رشتهی دانشگاهی شد. پس شرایط عمومی ورود به رشتهی مدیریت مالی همین 2مورد هستند:
- داشتن دیپلم نظری
- و کسب رتبهی لازم در کنکور.
دروس رشته مدیریت مالی
دروس رشته مدیریت مالی، در سه بخش دروس پایه، دروس اصلی و دروس تخصصی ارائه می‌شود:
- دروس پایه: شامل دروسی مانند ریاضیات، آمار و احتمالات، روان‌شناسی کار، حقوق بازرگانی و حسابداری است.
- دروس اصلی: شامل دروسی از قبیل مدیریت رفتار سازمانی، مبانی سازمان و مدیریت، منابع انسانی، اقتصاد‌سنجی مالی، مبانی سازمان و مدیریت، بازاریابی و عملیات بازار است.
- دروس تخصصی: شامل دروسی مانند مدیریت مالی در ایران، مدیریت مالی، برنامه‌ریزی مالیاتی، مبانی مدیریت و سرمایه گذاری، مبانی ریسک و بازار پول و سرمایه است.
وضعیت ادامه تحصیل در رشته مدیریت مالی
شما می‌توانید در رشته مدیریت مالی و پس از قبولی در کنکور تا مقطع دکتری این رشته را ادامه دهید. فارغ‌التحصیلان این رشته همچنین می‌توانند بسته به سلیقه خود و یا حتی بازار کار، در مقطع ارشد و دکتری در گرایش‌های دیگر رشته مدیریت تخصص بگیرند. گرایش‌های دیگر مدیریت، به‌اندازه خود مفهوم مدیریت، دامنه وسیعی را در برمی گیرند:
- مدیریت فناوری اطلاعات
- مدیریت منابع انسانی
- مدیریت امور شهری
- مدیریت دولتی
- مدیریت صنعتی
- برنامه‌ریزی توسعه‌ی جهانگردی
- مدیریت بازرگانی
- مدیریت کسب‌و‌کار
- مدیریت اجرایی
- مدیریت کارآفرینی
گرایش های رشته مدیریت مالی
رشته مدیریت مالی در مقطع ارشد و دکتری گرایش‌های زیادی به خود می‌گیرد
- گرایش‌های مدیریت مالی در مقطع کارشانسی ارشد: 1. مالی و مدیریت ریسک؛ 2. مستغلات؛ 3. بانکداری؛ 4. تامین مالی و سرمایه‌گذاری در نفت‌وگاز؛ 5. بیمه؛ 6. حقوق مالی.
- گرایش‌های مدیریت مالی در مقطع دکتری: 1. بیمه؛ 2. بانکداری؛ 3. حقوق مالی؛ 4. مهندسی مالی؛ 5. مالی بین‌المللی
برای ادامه تحصیل در سطح ارشد و دکتری، فارغ‌التحصیلان کارشناسی مدیریت بازرگانی و حسابداری بیش از همه به این گرایش روی می‌آورند.
تفاوت مدیریت مالی با حسابداری
به‌صورت خلاصه می‌گویم، متخصصان رشته حسابداری با حساب‌و‌کتاب‌های جزئی شرکت و دفاتر بدهکار و بستانکار سروکار دارند و مدیران مالی از این اطلاعات استفاده می‌کنند تا منابع مالی شرکت را در جای درست سرمایه‌گذاری کنند. به‌عنوان مثال، صورت حساب‌های یک شرکت در بورس توسط حسابدارها مدیریت می‌شود. بعد از محاسبه دارایی شرکت، مدیر مالی تصمیم‌گیری می‌کند که آیا با آن‌ها زمین بخرد، افزایش سرمایه بدهد یا کسب‌و‌کار جدیدی که برنامه‌ریزی شده است را راه بیندازد.
بازار کار مدیریت مالی بهتر است یا حسابداری؟
حسابداری بازار کار بزرگ‌تری دارد و به‌همین‌دلیل، فارغ‌التحصیلان آن راحت‌تر جذب شرکت‌ها می‌شوند. حتی برخی از شرکت‌های کوچک، تصمیم‌گیری‌های مالی خود را بر عهده‌ی حسابدارشان می‌گذارند. بااینکه بازار مدیریت مالی کوچک‌تر است، اما مدیران مالی درآمدهای بالاتری دارند. یادمان هم نرود که در دنیای کنونی، شرکت‌ها روزبه‌روز احساس نیاز بیشتری به مدیر مالی می‌کنند. بااین‌اوصاف، بازار فارغ‌التحصیلان رشتهی مدیریت مالی هم رفته‌رفته بزرگتر می‌شود.
تفاوت مدیریت مالی با مدیریت بازرگانی
کارشناس مدیریت بازرگانی، مسئول معاملات تجاری و خرید‌و‌فروش شرکت با دیگر شرکت‌ها است. مدیریت واحد تجاری، تجزیه‌وتحلیل رقبا، تجزیه‌وتحلیل صنعت و تجریه‌وتحلیل واحد تجاری از وظایف مدیر بازرگانی است. مدیر مالی می‌تواند با بررسی روند بازارها در این زمینه مشاوره بدهد، اما کسی که معاملات را مدیریت می‌کند، مدیر بازرگانی است. اگر بخواهیم تفاوت این دو رشته را با یکدیگر در یک جمله خلاصه کنیم:
- تجزیه‌وتحلیل بازار و رقبای شرکت برعهده‌ی مدیر بازرگانی و تجزیه‌وتحلیل مالی داخلی شرکت با مدیر مالی است.
مدیریت مالی یا بازرگانی؟
واقعا بستگی دارد:
- مدیریت مالی به پایه‌ی ریاضی قوی نیاز دارد و مدیریت بازرگانی به درک قوی از حوزه‌ی فعالیت و بازار یک شرکت.
فارغ‌التحصیلان بازرگانی در حوزه‌های خاصی مانند بازاریابی و مدیریت منابع انسانی شرکت‌ها قوی‌ترند. آن‌ها چون از بازار حوزه‌های مختلف کاری سر در می‌آورند، در تصمیم‌گیری برای بهبود عملکرد شرکت بسیار موثرند. درباره‌ی نیاز روزافزون شرکت‌ها به مدیر مالی هم پیشتر گفته‌ایم.
وظایف و مسئولیت‌های مدیران مالی
مدیریت منابع مالی شرکت‌ها، سازمان‌ها، افراد و نهادها وظیفه متخصصان مدیریت مالی است. نظارت بر هزینه‌ها و درآمدهای شرکت وظیفه اصلی آن‌ها است و از طریق سازمان‌دهی منابع مالی سازمان، در پی دستیابی به افزایش سود و ثروت سهامداران هستند. نه اینکه
- فکر کنید همه این کارها را خودشان به‌تنهایی انجام می‌دهند! بلکه مسئولیت نهایی تصمیمات با آن‌هاست.
آینده شغلی رشته مدیریت مالی
احتمالا حدس زده‌اید که وظایف یک مدیر مالی چقدر زیاد است! البته نگران نباشید به همان میزان این رشته از بازار کار و آینده شغلی مناسبی برخوردار است. در ابتدا، این رشته در دانشکده حسابداری ارائه می‌شد و حجم بالایی از دروس حسابداری با این رشته مرتبط بود، اما به‌مرور این دو رشته تخصصی‌تر شدند و راه‌شان تا حدودی از یکدیگر جدا شد. با گسترش انتخاب‌های سرمایه گذاری افراد، این رشته نیز در حال رشد و توسعه است. اساتید متخصص در این زمینه، در حال حاضر روی دو حوزه تخصصی «تحلیل داده‌های مالی» و «داده‌های بزرگ» (Big data) فعالیت می‌کنند.
بازار کار رشته مدیریت مالی
با آشنایی اکثر مردم با بازار سرمایه در ایران، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت مالی ورود به بازار بورس است. اکثر سرمایه‌داران حاضر در بورس اوراق بهادار از سواد مالی کافی برای مدیریت سبد سرمایه‌گزاری خود برخوردار نیستند، پس لازم است سرمایه خود را به متخصصان فعال در این حوزه واگذار کنند. البته که فرصت‌های شغلی برای مدیران مالی تنوع زیادی دارد و متخصصان این حوزه می‌توانند در بخش‌های دیگری مانند موارد نیز مشغول‌به‌کار شوند:
- شرکت‌های بیمه
- بانک‌ها
- تحلیلگر مستغلات
- شرکت‌های مشاوره و سرمایه‌گذاری
- مشاور مالی
- معامله‌گر سبد سرمایه
- مدیر سبد سرمایه
- تحلیلگر بازارهای پولی و بانکی
- تحلیلگر مالی و اقتصادی
پیشنهاد مطالعه: پردرآمدترین رشتههای دانشگاهی در ایران
شرکت در دوره‌های تخصصی مرتبط با مدیریت مالی
اکثر واحدهای درسی ارائه شده در دانشگاه، نظری هستند و برای ورود به بازار کار کمک چندانی به شما نمی‌کنند. البته نه اینکه فکر کنید تحصیل در دانشگاه سود خاصی به حال شما ندارد! مسئله این است که برای ورود به بازار کار، شما علاوه بر دانش نظری نیاز به نرم‌افزارهای کاربردی و فضای عملی دارید.
دوره‌های تخصصی و گرفتن مدارک بازار سرمایه مثل تحلیل‌گری، اصول معامله‌گری، مفاهیم و ابزارهای هوش تجاری، کارشناس عرضه و پذیرش، طراحی و تست استراتژی‌های معاملاتی و معاملات الگوریتمی برای ادامه مسیر حرفه‌ای به شما کمک زیادی می‌کنند.
کارنامه‌های قبولی رشته مدیریت مالی
بیایید باهم بررسی کنیم که برای قبولی در رشته مدیریت مالی به چه رتبه‌هایی در کنکور نیاز داریم و برای کسب این رتبه‌ها باید چه درصدهایی را ثبت کنیم؟
اگر می‌خواهید در دانشگاه‌های برتر ایران به تحصیل در این رشته بپردازید، پس احتمالا نیاز دارید که اکثر درس‌ها را بالای میانگین بزنید. به‌عنوان مثال، در سال گذشته فردی که رتبه 33 را کسب کرده بود، در دانشگاه تهران مدیریت مالی می‌خواند و رتبه 293، در دانشگاه خوارزمی پذیرفته شده است. البته نگران نباشید، با کسب رتبه بالای هزار نیز شما شانس قبولی در دانشگاه‌های سطح دو ایران را دارید. به‌عنوان مثال، فردی با کسب رتبه 1158، در دانشگاه تهران-پردیس قم- مورد پذیرش قرار گرفته است.
دانشگاه‌های برتر رشته مدیریت مالی
دانشگاه تهران، شهید بهشتی، علوم تحقیقات، علامه‌طباطبایی و تربیت مدرس به‌ترتیب بهترین‌های مدیریت مالی هستند. این دانشگاه‌ها دارای بهترین اساتید در این رشته هستند و در بالا بردن سواد مالی دانشجویان تأثیر زیادی دارند. از دیگر دانشگاه‌های خوب در این رشته میتوان به دانشگاه آیت الله حائری در میبد، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه یزد، دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس فارابی قم) و دانشگاه سیستان و بلوچستان اشاره کرد.
نظرات دانشجویان رشتهی مدیریت مالی
از نظر فارغ‌التحصیلان، رشتهی مدیریت مالی دید تجزیه‌وتحلیل مالی، تجاری و بازرگانی خوبی به دانشجویان می‌دهد. آن‌ها معتقدند که برخی از مفاهیم این رشته مانند «ارزش زمانی پول»، حتی در تصمیمات مالی شخصی هم به افراد کمک زیادی می‌کند. مدیریت مالی‌خوانده‌ها به‌صورت کلی این رشته را به کسانی که به بازارهایی مانند بازار سهام علاقه دارند، گزینه‌ی خوبی می‌دانند. و یک نکته‌ی دیگر:
- از نظر دانشجویان مالی، سطح دانشگاه برای موفقیت در این رشته بسیار مهم است، زیرا استادان برجسته با روندهای مالی آشنایند و دانشجویان خود را در مسیر درستی می‌اندازند.
رشته مدیریت مالی سخته؟
خیلی از واحدهای دانشگاهی این رشته با مفاهیم ریاضی سروکار دارند. برای همین، کسانی که پایه‌ی ریاضی‌شان ضعیف است شاید به مشکل بخورند. البته با شرکت در کلاس‌های تقویتی ریاضی میتوان تاحدودی این ضعف را پوشش داد.
سخن پایانی
رشته مدیریت مالی بازار کار خوبی دارد، به‌شرط اینکه علاقه داشته باشید. حتما دروس ریاضی و اقتصاد را در دبیرستان به‌خوبی مطالعه کنید، چون در دانشگاه و بازار کار به آن‌ها نیاز دارید. این رشته مختص به فارغ‌التحصیلان علوم انسانی نیست، بلکه از شغل‌های رشته ریاضی و تجربی نیز محسوب می‌شود. برای داشتن آینده شغلی مناسب، شرکت در دوره‌های آموزشی و خواندن کتاب‌های معامله‌گری به شما کمک می‌کنند. ترکیب دروس نظری دانشگاهی و دوره‌های آموزشی خارج از دانشگاه باعث موفقیت شما در این رشته خواهد شد.
سوالات متداول
- کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مدیریت مالی اهمیت بیشتری دارند؟
آمار و احتمالات، ریاضی و اقتصاد از پیشنیازهای اصلی ادامه تحصیل در رشته مدیریت مالی هستند. - آیا برای قبولی در مدیریت مالی، باید فارغالتحصیل رشته تحصیلی خاصی در دبیرستان باشیم؟
خیر، این رشته جزو رشتههای شناور است و از همه شاخههای نظری میتوان در آن شرکت کرد. - چه افرادی برای مدیریت مالی مناسب هستند؟
افرادی که از این دو ویژگی برخوردار باشند، بهاحتمال بیشتری در این رشته موفق خواهند شد: 1. توانمندی و علاقه به کار با اعداد و مفاهیم ریاضی 2.تسلط به مفاهیم حوزه اقتصادی، مالی و سرمایه گذاری
