یکی از تصورات غلط اما رایج درباره شاخه های رشته انسانی این است که از نظر بازار کار و درآمد شرایط خوبی ندارند یا فقط دانش‌آموزان تنبل وارد این رشته می‌شوند. به همین دلیل بسیاری از افراد به اصرار والدین یا به دلیل نگرانی از آینده از رفتن به رشته های انسانی منصرف می‌شوند. با این وجود، زیر مجموعه های رشته انسانی بین گروه‌های آزمایشی پر متقاضی‌ترین است چون تنوع رشته‌ای زیاد و رشتههای پردرآمد مثل روانشناسی، مدیریت و حقوق در این شاخه تحصیلی قرار دارند.
در این مقاله از سایت مدرسه سلام می‌خواهیم درباره بهترین زیر شاخه های رشته انسانی صحبت کنیم تا با واقعیت این رشته بیشتر آشنا شوید و بدانید که اگر علاقه، استعداد و پشتکار کافی برای این رشته داشته باشید، بدون تردید آینده خوبی در انتظار شما خواهد بود.
معرفی رشته های انسانی
رشته های انسانی، به مطالعه مفاهیم انسانی، جامعه و اجتماع می‌پردازند. این دانش در قالب رشتههای مختلف برای مدیریت کسب و کارها، امور مالی، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی، درمان مشکلات فردی و تربیت جامعه‌ای توانمند، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در نتیجه شاهد زیر رشته های انسانی مانند مدیریت، حسابداری، علوم تربیتی، جامعه‌شناسی، فلسفه و روانشناسی هستیم.
انتخاب رشته های انسانی
دانش‌آموزان می‌توانند از سال نهم برای ورود به این رشته تصمیم بگیرند. کافی است با شرایط انتخاب رشته نهم و شرایط انتخاب رشته انسانی آشنا باشید. به طور کلی اگر شرایط زیر را دارید، درباره این رشتهها تحقیق کنید چون احتمالا برایتان مناسب است:
- اگر به تاریخ، جغرافیا، ادبیات فارسی، انگلیسی، عربی و علوم اجتماعی علاقه دارید، انتخاب رشته های انسانی برای شما اشتباه نیست.
- علاوه بر این، برای موفقیت در رشته های دانشگاهی علوم انسانی نیاز به حافظه قوی و پشتکار برای تکرار و تمرین حفظیات دارید چون اکثر دروس این رشته حفظ کردنی هستند.
- برخی از رشتههای مثل فلسفه هم به توانایی و البته علاقه شما به تحلیل و استدلال نیاز دارند.
- بعضی از شاخه های رشته انسانی بین رشته‌ای هستند یعنی در صورت شرکت در کنکور رشتههای تجربی و ریاضی هم میتوانید این رشتهها را انتخاب کنید.
با این پیش‌شرط‌ها میتوانید با خیال راحت وارد رشته انسانی شوید و نگران آینده کاری خود نباشید چون هر موفقیتی با تلاش امکان‌پذیر است.
آیا رشته های انسانی خوب هستند؟
شاید این ساده‌ترین سوالی باشد که هنگام انتخاب رشته سال نهم به ذهن شما می‌رسد. برای رسیدن به پاسخ این سوال باید اول مفهوم خوب بودن را بررسی کنیم و بعد بدانید که:
- شما چه می‌خواهید و دنبال چه اهدافی هستید؟
- چه استعدادهایی دارید؟
- آیا در دروس حفظی قوی‌تر هستید یا در دروس مفهومی؟
همچنین با اطلاعاتی که در ادامه مطلب درباره رشته های دانشگاهی انسانی، شغل های رشته های انسانی و درآمد آنها به دست خواهید آورد، میتوانید به راحتی به پاسخ اختصاصی این سوال برای خودتان برسید.
زیر شاخه های رشته انسانی
در جدول زیر لیست رشته های انسانی ۱۴۰۲ را در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته مشاهده می‌کنید که از کنکور سراسری پذیرش دارند. بر اساس این اطلاعات میتوانید انتخاب کنید که در کدام رشته های انسانی موفق‌تر خواهید بود و برای موفقیت در کنکور سراسری روی دروس مورد نیاز همین رشتهها تمرکز کنید.
| مقطع تحصیلی | تمام رشته های انسانی |
| کارشناسی ارشد | کارشناسی ارشد پیوسته علوم قضایی، کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و ارشاد، کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق |
| کارشناسی | آموزش الهیات، آموزش زبان عربی، آموزش زبان و ادبیات فارسی، ادیان و مذاهب، ادیان و عرفان، ایران شناسی، تاریخ تمدن ملل اسلامی، تربیت مروج سیاسی، حقوق، زبان و ادبیات ترکی آذری، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات کردی، شیعه شناسی، علوم قرآن و حدیث، علوم قضایی، فرهنگ و معارف اسلامی، فقه شافعی، فقه و حقوق اسلامی، فقه و حقوق امامی، فقه و حقوق حنفی، فقه و حقوق شافعی، فقه و حقوق مذاهب اسلامی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، فلسفه، فلسفه و حکمت اسلامی، فلسفه و عرفان اسلامی، فلسفه و کلام اسلامی، مترجمی زبان عربی، مربیگری عقیدتی، مطالعات امنیتی، معارف اسلامی، معارف اسلامی – تبلیغ و ارتباطات، معارف اسلامی و اخلاق، معارف اسلامی و ادیان، معارف اسلامی و تاریخ، معارف اسلامی و علوم تربیتی، معارف اسلامی و علوم قرآنی، معارف اسلامی و کلام، معارف اسلامی و مدیریت، آموزش علوم اجتماعی، امنیت اطلاعات، امنیت بین‌الملل، امنیت نرم، برنامه ریزی اجتماعی و تعاون، پژوهشگری امنیت، جامعه‌شناسی، حفاظت اطلاعات، روزنامه نگاری، ضد تروریسم، علوم فنی امنیت، مددکاری اجتماعی، مردم‌شناسی، علوم ارتباطات اجتماعی، اقتصاد، امنیت اقتصادی، حسابداری، روابط عمومی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، گردشگری، مدیریت اطلاعات و ارتباطات، مدیریت امور بانکی، مدیریت امور گمرکی، مدیریت بازرگانی، مدیریت بیمه، مدیریت بیمه اکو، مدیریت دولتی، مدیریت صنعتی، مدیریت فرهنگی هنری، مدیریت کسب و کارهای کوچک، مدیریت مالی، مدیریت و بازرگانی دریایی، مطالعات ارتباطی و فناوری اطلاعات، هتلداری، آمار، آموزش تاریخ، آموزش جغرافیا، باستان‌شناسی، تاریخ، تاریخ اسلام، جغرافیا، زبان‌شناسی، علوم انتظامی، علوم سیاسی، آموزش ابتدایی، آموزش مشاوره و راهنمایی، آموزش تربیت بدنی، آموزش کودکان استثنایی، روانشناسی، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، علوم تربیتی، علوم ورزشی، مشاوره، مطالعات خانواده |
| کاردانی | کاردانی آموزش دینی و عربی، کاردانی آموزش زبان و ادبیات فارسی، کاردانی امور تربیتی، کاردانی امور دولتی، کاردانی تربیت مبلغ قرآن کریم، کاردانی تربیت معلم قرآن کریم، کاردانی حقوق قضایی، کاردانی خدمات اداری، کاردانی آموزش مطالعات اجتماعی، کاردانی اشتغال، کاردانی اقتصاد کار و بهره‌وری، کاردانی امور بانکی، کاردانی امور فرهنگی، کاردانی امور مالی و مالیاتی، کاردانی بیمه، کاردانی گردشگری، کاردانی حسابداری، کاردانی روابط کار، کاردانی مدیریت بازرگانی، کاردانی مدیریت صنعتی، کاردانی مدیریت گمرکی، کاردانی هتلداری، کاردانی باستان‌شناسی، کاردانی علوم انتظامی، کاردانی آموزش و پرورش ابتدایی، کاردانی آموزش و پرورش کودکان استثنایی، کاردانی علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کاردانی علوم ورزشی، کاردانی مربی کودک |
پیشنهاد مطالعه درباره رشته اقتصاد
از کجا بفهمیم رشته های انسانی مناسب من هستند؟
رشته انسانی تنوعی از رشتههای حوزه مختلف از روانشناسی و حقوق، تا مدیریت، حسابداری و رشته‌هایی مانند جامعه‌شناسی و حقوق را در خود دارد. ممکن است شما به عنوان یک دانش‌آموز بین آینده متفاوتی که هریک از این رشتهها برایتان رقم می‌زنند، دچار تردید شوید و این کاملا طبیعی است. اما راه حل چیست؟ ما در برایتان آزمون رایگان هدایت شغلی را طراحی کرده‌ایم که با پاسخ به سوالات آن، میتوانید به دسته مشاغل مناسب شخصیت و توانمندی‌هایتان برسید. این تست کاملا استاندارد و زیر نظر مشاوران آموزشی مدارس سلام طراحی شده است.
انتخاب رشته های انسانی در دانشگاه
رشته علوم انسانی در گذشته ۵ زیر گروه اصلی داشت که هریک شامل یک سری از رشتههای دانشگاهی بودند. اما از کنکور ۱۴۰۲ به بعد، تمام زیرگروه‌ها با یکدیگر ادغام شدند و در نتیجه ضریب دروس مختلف برای همه این رشتهها یکسان است. از طرفی مواد امتحانی رشته انسانی در کنکور تنها شامل دروس تخصصی (عربی، اقتصاد، علوم اجتماعی، روانشناسی، زبان و ادبیات فارسی، ریاضی، تاریخ و جغرافیا، فلسفه و منطق) هستند.
در جدول زیر ضریب دروس اختصاصی مختلف را در کنکور انسانی مشاهده می‌کنید. هرچه ضریب یک درس بالاتر باشد اهمیت آن در کنکور و نقشی که در تعیین رتبه شما دارد بیشتر خواهد بود. بنابراین برای انتخاب رشته خود، به علاقه و استعداد خود در این دروس توجه کنید.
| نام درس | ضریب |
| ریاضی | ۶ |
| اقتصاد | ۲ |
| زبان و ادبیات فارسی | ۸ |
| زبان عربی | ۵ |
| تاریخ و جغرافیا | ۵ |
| علوم اجتماعی | ۵ |
| فلسفه و منطق | ۵ |
| روانشناسی | ۲ |
رشته های انسانی بدون کنکور
در بین رشته های انسانی برخی امکان ثبت نام بدون کنکور را دارند. در زمان مشخصی که در سایت سازمان سنجش اعلام می‌شود، علاقه‌مندان می‌توانند با پرداخت هزینه جداگانه صرفا با سوابق تحصیلی (معدل دبیرستان) در این رشته ها شرکت کنند. رقابت داوطلبان برای قبولی در این رشتهها بر اساس معدل است. آخرین لیست رشته های انسانی در دانشگاه سراسری که پذیرش بدون کنکور دارند را در جدول زیر آورده‌ایم. البته به یاد داشته باشید ممکن است هر سال این لیست کم و زیاد شود.
| کارشناسی روزانه سراسری | ادیان و عرفان، اقتصاد، باستان‌شناسی، جغرافیا، زبان‌شناسی، زبان و ادبیات عربی، علوم ورزشی، مدیریت صنعتی، هتلداری، تاریخ تمدن ملل اسلامی، ادبیات و عرفان، زبان و زبان‌شناسی، علوم قرآن و حدیث، ایران‌شناسی، تاریخ، تاریخ اسلام، زبان و ادبیات کردی |
| کارشناسی شبانه سراسری | زبان و ادبیات ترکی آذری، فلسفه و کلام اسلامی، علوم ورزشی، باستان شناسی، زبان و ادبیات عربی، علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی حقوق اسلامی، اقتصاد، تاریخ و تمدن ملل اسلامی، زبان و زبان‌شناسی، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، تاریخ، مردم‌شناسی، مدیریت کسب و کار، ایران‌شناسی، ادیان و عرفان، تاریخ اسلام، گردشگری، جغرافیا، زبان و ادبیات فارسی، هتلداری، فلسفه |
لیست رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد و رشته های بدون کنکور انسانی را هم بررسی کنید.
بهترین رشته های انسانی
در بین رشته های انسانی حسابداری، مدیریت، حقوق، روانشناسی و علوم تربیتی، از بازار کاری بهتر و پردرآمدی برخوردار هستند. با خواندن هریک از این رشتهها میتوانید در شرکت‌های مختلف، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی مشغول به کار شوید. در این رشتهها میتوانید پس از کارشناسی فعالیت کنید یا در صورت علاقه، در مقاطع بالاتر تحصیل کنید و شغل تدریس را هم به عنوان یک کار با سطح اجتماعی بالا و امکان پژوهش در نظر داشته باشید.
طبق آماری که در سال ۱۳۹۸ توسط مرکز آمار و اطلعات راهبردی منتشر شد، رشتههای تربیت معلم و علوم تربیتی، خدمات امنیتی و نظامی از جمله پرکاربردترین رشته های انسانی بودند. بسیاری از زیر شاخه های رشته انسانی مانند مدیریت، هتلداری، فقه و روانشناسی بین رشته‌ای هستند اما دانش‌آموزان طی متوسطه دوم رشته انسانی منابع پایه این رشتهها را یاد می‌گیرند و بنابراین در دانشگاه نیز آمادگی بیشتری دارند. در مطلب بازار کار رشته انسانی میتوانید درباره بهترین رشته های انسانی و بازار کار آنها اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.
روانشناسی
روانشناسی یکی از پردرآمدترین رشته های انسانی در ایران و از جمله رشته‌هایی است که روز به روز بر تعداد علاقه‌مندان و همچنین مراجعان آن افزوده می‌شود. بنابراین نه تنها در حال حاضر بازار کاری رشته روانشناسی خوب است، بلکه آینده شغلی بسیار خوبی هم دارد. البته برای کار به عنوان درمانگر، لازم است در حین یا پس از دوران دانشگاه، در کارگاه‌ها و دوره‌های مختلف شرکت کنید.
حقوق
علاوه بر علاقه به حفظیات و پشتکار برای موفق شدن در رشته‌ای مثل حقوق، هوش و ذکاوت هم نقش مهمی دارند. فارغ‌التحصیلان رشته حقوق می‌توانند در ارگان‌های دولتی مثل دادگاه، دادسرا و محضر به عنوان وکیل یا مشاور حقوقی، یا پس از کسب تجربه و سابقه کار در رده قاضی مشغول به فعالیت شوند. با تأسیس دفتر وکالت یا مشاوره حقوقی هم میتوانید به صورت آزاد کارکنید. این روزها درآمد یک وکیل از پزشک کمتر نیست چون به نوعی شغل آزاد محسوب می‌شود. فراموش نکنید که برای رشتههای حقوق و روانشناسی باید توانایی روبرو شدن با مشکلات و ناملایمات را داشته باشید چون در اکثر کیس‌های حقوقی و روانشناسی شما با مشکلات و آسیب‌های اجتماعی در ارتباط هستید.
پیشنهاد می‌کنیم درباره معروفترین حوزه کاری این رشته یعنی شغل وکالت هم مطالعه کنید.
مدیریت
به یاد داشته باشید که خواندن رشته مدیریت و گرایش های آن، به این معنا نیست که از همان ابتدا شما مدیر یک شرکت بزرگ خواهید شد. طبیعتا از پله‌های پایین‌تر شروع به یادگیری و کار می‌کنید و حتی به صورت کارآموزی در دوران تحصیل فرصت آشنایی با فضای کاری را دارید. خواندن رشته مدیریت به شما این امکان را می‌دهد که برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد وارد رشته مدیریت کسب و کار یا رشتهMBA شوید که هر روز خواهان بیشتری دارد و وضعیت شغلی آن بسیار امیدوار کننده است.
حسابداری
در مجموع می‌توان رشته حسابداری را یکی از بهترین رشته های علوم انسانی دانست. زیرا طیف گسترده‌ای از مشاغل مثل حسابدار، حسابرس، مدیر مالی، کارشناس امور مالیاتی، کارمند بانک، رئیس بانک، کارشناس پشتیبانی نرم‌افزارهای حسابداری، کارشناس گمرک را در بر می‌گیرد.
دانشگاه های مطرح رشته های انسانی
مفهوم دانشگاه خوب یا بهترین دانشگاه، بر اساس نوع رشته و نیاز شما متفاوت است. مثلا اگر می‌خواهید در کنار خانواده باشید و هزینه‌های اضافی خوابگاه، رفت و آمد و زندگی خوابگاهی را نداشته باشید، شاید بهترین دانشگاه‌ها را باید در استان یا شهرهای اطراف خودتان جستجو کنید. اگر به دنبال کار حین تحصیل هستید، یا دوست دارید شبکه گسترده‌ای از اساتید و موقعیت‌های کاری را داشته باشید، کلان‌شهرهایی مثل تهران، اصفهان و مشهد بهترین دانشگاه‌ها را برای شما دارند.
شاید برای شما این مهم باشد که دانشگاهی که در آن کاردانی یا کارشناسی می‌خوانید، در مقاطع بالاتر همان رشته نیز پذیرش داشته باشد. اما به طور کلی و با توجه به معیارهای مختلفی مثل تعداد مقالاتی که هر دانشگاه ارائه می‌دهد، قدمت و اساتید، می‌توان لیستی از ده دانشگاه برتر رشته های انسانی را اینگونه در نظر گرفت:
- دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران: یکی از قدیمی‌ترین دانشکده‌ها در تهران و شامل گروه‌های آموزشی تاریخ، زبان‌شناسی همگانی، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، فرهنگ و زبان‌های باستانی، فلسفه و باستان‌شناسی
- دانشگاه علامه طباطبایی: یکی از دانشگاه‌های شهر تهران و بزرگترین دانشگاه ایران در زمینه علوم انسانی، علوم اجتماعی و مدیریت
- دانشگاه اصفهان: شامل رشتههای ادبیات فارسی، فلسفه، جامعه‌شناسی، الهیات، تاریخ و جغرافیا
- دانشگاه تربیت مدرس: تنها مرکز تحصیلات تکمیلی جامع دولتی کشور که تنها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد.
- دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی: شامل۱۰ گروه آموزشی در رشته های ادبیات و علوم انسانی
- دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد: در زمینه‌های اقتصاد، مدیریت، حسابداری، حقوق، علوم سیاسی، اقتصاد بازرگانی، مدیریت بازرگانی، حقوق، اقتصاد نظری، مدیریت دولتی
- دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران: بزرگترین واحد دانشگاهی، دارای ۲۰ دانشکده و ۴ مرکز تحقیقاتی، ۳۴۴ رشته آموزشی در سطوح تحصیلات تکمیلی و دکترا که در سال‌های گذشته دانشجوی کارشناسی نیز در برخی از رشتهها می‌پذیرد.
- دانشگاه شيراز: این دانشگاه همواره به سخت‌گیری شهره بوده است و معدل‌های دانشجویان آن در رشتههای مختلف از جمله در گرایش‌های زبان انگلیسی عموماً در سطح‌های پایین‌تری نسبت به همترازان خود قرار دارد.
- دانشگاه خوارزمي: نخستین مؤسسه تربیت معلم کشور و شامل دانشکده علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و زبان‌ها و دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
- دانشگاه تبريز: دارای سه دانشکده مجزای علوم اقتصادی، علوم محیطی و معماری، حقوق و علوم
دقت داشته باشید که این رتبه‌ها دائمی نیستند و هر ساله و با توجه به امکانات و خروجی رتبه دانشگاه‌ها و رشته‌هایی که ارائه می‌کنند تغییراتی دارند. خواندن این مطلب را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم: با چه درصد و رتبه‌ای می‌توانیم در رشته مورد علاقه‌مان تحصیل کنیم؟
سخن پایانی
شناخت ضریب دروس اختصاصی در کنکور زیرمجموعه های رشته های انسانی و داشتن اطلاعات کافی درباره آینده شغلی رشته های انسانی، به انتخاب رشته موفق در سال نهم و ایجاد یک تصویر روشن از آینده به شما کمک می‌کند. بهترین رشته های انسانی شامل حسابداری، روانشناسی، مدیریت، علوم تربیتی و حقوق هستند که امکان رشد شغلی و درآمدزایی بالایی دارند. برای اینکه در کنکور رتبه مناسب این رشتهها را به دست بیاورید نگاهی به جداول زیرگروههای رشته انسانی و جدول ضریب دروس انسانی در کنکور بیندازید تا زمان و منابع مطالعاتی خود را مدیریت کنید.
فراموش نکنید حتی اگر انتخاب شما، در بین بهترین رشته های انسانی که نام بردیم وجود ندارد و علاقه و استعدادتان را در رشته دیگری می‌بینید، نباید نگران باشید. همیشه مسیر رشد و ترقی برای افرادی که با علاقه تلاش می‌کنند، باز است. علوم انسانی در دنیا هر روز دستخوش تغییر و تحول می‌شوند و بنابراین در اکثر شاخه های رشته انسانی تجربه و مطالعه مداوم حرف اول را می‌زند. برای بررسی بازار کار سایر رشتههای سال نهم، میتوانید به مطلب معرفی رشتههای سال نهم و آینده شغلی آن ها را هم در سایت مدرسه سلام بخوانید. همچنین در آزمون هدایت شغلی مدارس سلام شرکت کنید.
سوالات متداول
- زیر رشته های انسانی چه هستند؟
رشته انسانی در گذشته زیرگروههای متعددی داشت اما با تغییراتی که در کنکور سراسری صورت گرفت، در حال حاضر همه رشتهها در یک زیرگروه قرار دارند و ضریب دروس اختصاصی برای همه آنها یکسان است. - علوم انسانی چه رشته هایی دارد؟
در شاخه انسانی از مدیریت تا حسابداری، روانشناسی، جامعه شناسی، فلسفه، علوم تربیتی و آموزشی تا هتلداری، تاریخ و جغرافیا شاهد تنوع بالایی از رشتهها هستیم. - رشته های انسانی چه شغل هایی دارد؟
رشته های انسانی تنوع بالایی دارند بنابراین بر اساس اینکه وارد چه حیطهای میشوید، از مجموعه روانشناسی تا حقوق، اقتصاد، مدیریت، حسابداری، علوم اجتماعی و سیاسی جزو زیر رشته های انسانی هستند. بنابراین، مشاغل مدیریتی، مشاغل دولتی، کار در بانکها و مراکز مالی، وکالت و رواندرمانی و مشاوره در حیطه مشاغل رشته های انسانی است. - دروس اختصاصی کنکور انسانی چه هستند؟
همانطور که در توضیح رشته انسانی اشاره کردیم، تمامی شاخههای این رشته، ضرایب یکسانی در دروس اختصاصی دارند که عبارتند از ضریب ۶ درس ریاضی، ضریب ۲ درس اقتصاد، ضریب ۸ درس زبان و ادبیات فارسی، ضریب ۵ درس عربی، ضریب ۵ درس تاریخ و جغرافیا، ضریب ۵ درس علوم اجتماعی، ضریب ۵ درس فلسفه و منطق و ضریب ۲ در درس روانشناسی. - آیا مدارس سلام رشته انسانی را ارائه میدهند؟
در حال حاضر تنها یکی از شعبههای مدرسه سلام رشته انسانی دارد که با مراجعه به بخش شعبهها میتوانید ببینید.
