وقتی فصل ماه رمضان، مدرسه و امتحانات همزمان می‌شود، یکی از دغدغه‌های اصلی دانشآموزان و والدین روزه داری و درس خواندن است. به خصوص در مورد دانشآموزان کنکوری، نمی‌توان به سادگی یک ماه مطالعه را حذف کرد. درس خواندن در هر شرایطی نیازمند برنامهریزی و به کار گرفتن روش‌هایی برای افزایش بهره‌وری است. در این مقاله با ما همراه باشید چون قرار است نکاتی درباره ساعت مطالعه، خواب، تغذیه و نحوه مطالعه و درس خواندن در ماه رمضان بدانیم.
تفاوت‌های درس خواندن در ماه رمضان
اتفاقی که برای اغلب دانشآموزان در ماه رمضان میافتد این است که:
- دچار تغییر ریتم خواب و بیداری می‌شوند.
- ممکن است ساعات خواب و بیداری آن‌ها به هم بخورد و تصمیم بگیرند شب‌ها درس بخوانند و روزها بخوابند.
- گرسنگی در طول روز باعث کاهش انرژی یا گاهی افت قند می‌شود.
- نیاز دانشآموزان به استراحت، بیشتر است.
- ضعف بدنی اجازه فعالیت‌های ورزشی را به فرد نمی‌دهد بنابراین الگوی فعالیت دانشآموزان نیز در این ماه دستخوش تغییر می‌شود.
- نوع غذاهای مصرفی ماه رمضان معمولا متفاوت است و بیشتر به سمت غذاهای گرم و شیرین می‌رود.
از طرفی سریالهای مختلفی از تلویزیون پخش می‌شود و میهمانیهای ماه رمضان به راه است. این مورد نیز باعث کاهش راندمان و به هم خوردن نظم مطالعاتی بعضی از دانشآموزان می‌شود. همه این تغییرات در نهایت می‌توانند برنامه مطالعاتی را تغییر دهند و باعث کاهش راندمان درسی شوند. در ادامه خواهیم گفت چگونه با رعایت اصول درس خواندن در ماه رمضان همچنان به روند مطالعاتی خودتان پایبند بمانید.
نحوه برنامه ریزی درسی در رمضان
با توجه به همه تفاوت‌های که ماه مبارک رمضان در ریتم خواب و بیداری، تغذیه و سایر موارد ایجاد میکند، باید روش های مطالعه در ماه رمضان به نحوی باشد که میزان بهره‌وری از ساعات محدود باقی‌مانده افزایش پیدا کند. در ادامه به شما خواهیم گفت چه مسائلی در این ماه اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و باید حواستان به آن‌ها باشد. یادتان نرود اصول کلی اینکه چگونه درس بخوانیم را هم رعایت کنید.
پیشنهاد مطالعه: روش مطالعه عربی
بهترین زمان خواب در ماه مبارک رمضان
بسته به اینکه ماه رمضان در چه ماه و فصلی باشد، زمان دقیق خواب و بیداری قطعا متفاوت است. اما به طور کلی ساعت ۱۰ شب تا ۳ صبح، بهترین زمان خواب در ماه رمضان محسوب می‌شود. نکته آخر اینکه، بلافاصله بعد از خوردن سحری یا افطاری نخوابید و دراز نکشید. چون احتمال مشکلات گوارشی بیشتر می‌شود.
- به هیچ عنوان خواب خود را به روز منتقل نکنید چون این کار ساعت بیولوژیکی بدنتان را به هم می‌ریزد.
- به هم خوردن چرخه طبیعی خواب، به مرور باعث خستگی مفرط، کاهش تمرکز و به هم خوردن سیستم عصبی و گوارشی می‌شود.
- خواب شبانه بهترین کیفیت را دارد و عمیق‌ترین خواب است.
- اگر خواب و تغذیه مناسبی داشته باشید، طی روز فرصت کافی برای درس خواندن دارید.
بهترین ساعات مطالعه در ماه مبارک رمضان
- بهترین زمان مطالعه در ماه رمضان، حدود ۱ ساعت بعد از سحر و افطار است.
چرا؟ چون بعد از خوردن وعده غذایی، خون‌رسانی به سیستم گوارشی بیشتر می‌شود. بنابراین خون و انرژی کمتری به مغز می‌رسد. پس بلافاصله بعد از غذا خوردن ممکن است کمی افت قند و احساس خواب‌آلودگی داشته باشید.
- بعد از خوردن سحری به عبادات خود برسید و کمی استراحت کنید.
- نیم ساعت تا یک ساعت بعد از وعده غذایی، میتوانید مطالعه خود را شروع کنید.
- ذهن و بدن شما در فاصله یک ساعت بعد از خوردن سحری و ظهر بیشترین انرژی را برای مطالعه دارد.
- ظهر شاید سخت‌ترین زمان برای مطالعه با روزه‌داری است. بنابراین ظهر خواب و استراحت کوتاهی داشته باشید.
- مجددا بعد از استراحت نیمروزی، مطالعه دروس ساده‌تر، مرور یا تست‌زنی انجام دهید.
پیشنهاد می‌کنیم مطلب بهترین زمان برای درس خواندن را هم بخوانید.
تغذیه داوطلبان برای مطالعه در ماه رمضان
تغذیه اثر بسزایی در عملکرد ذهن و همراهی جسم در ماه رمضان دارد. بنابراین در این مورد نکات زیر را رعایت کنید:
- در وعده سحری خوردن غذاهای پرنمک مثل خیارشور و تنقلات، شیرینی‌جات، سرخ‌کردن، غذاهایی با طبع سرد که گوارش را دچار مشکل کنند را کنار بگذارید.
- غذای وعده سحری باید شامل سبزیجات، فیبر، نشاسته پیچیده (مانند غلات)، پروتئین و چربی‌های سالم باشد. این ترکیب برنده، مدت طولانی‌تری برایتان احساس سیری ایجاد میکند.
- در وعده سحری و افطاری به میزان متعادل آب بنوشید، چون آب زیاد به فاصله کمی دفع می‌شود.
- غذای خود را بین وعده افطار و سحر در حجم کم پخش کنید.
- مقدار زیاد خوردن در یک وعده احساس خواب‌آلودگی، گرسنگی و افت قند را تشدید میکند.
- در ماه رمضان از مصرف شیرینی‌ها خصوصا قندهای ساده و غذاهای چرب دوری کنید.
- مطمئن شوید همه ویتامین‌ها و املاح مورد نیازتان در دو وعد سحر، افطار و فاصله بین افطار و سحر به بدنتان می‌رسد.
- میوه‌ها گزینه خوبی برای دریافت ویتامین و آب مورد نیاز بدن هستند.
- دو ساعت قبل از خوابیدن غذا نخورید یا صرفا وعده سبک و کم‌حجمی میل کنید تا خواب بهتری داشته باشید.
مطلب افزایش تمرکز در مطالعه و تغذیه کنکوری ها را نیز بخوانید.
مدت درس خواندن در ماه رمضان
مدت زمان درس خواندن در ماه رمضان به توانایی ذهنی، جسمی و نیاز بدن هر شخص بستگی زیادی دارد. بعد از وعده سحری میتوانید بین ۴ تا ۶ ساعت مطالعه مفید انجام دهید. به شرط اینکه نکات لازم درباره تغذیه، خواب شبانه و استراحت روزانه را رعایت کرده باشید.
مدت کوتاهی بعد از وعده سحری زمان بسیار خوبی برای مطالعه در ماه رمضان است؛ خصوصا برای مطالعه دروس مشکل، تحلیلی یا مطالعه درسی که دوست ندارید. هنوز انرژی و قند شما افت نکرده و بدن آب کافی برای متابولیسم و تولید انرژی از مواد غذایی دارد. بعد از استراحت یا خواب ظهر، برای ۲ ساعت مطالعه یکی از دروسی که برایتان ساده‌تر است، مناسب خواهد بود. زمان‌هایی که حساس خستگی یا ضعف بیشتری دارید، بهتر است به مطالعه خلاصه مطالب و مرور کردن بپردازید.
روش های مطالعه در ماه رمضان
- اگر تمرکز ندارید، تا زمان رسیدن به تمرکز مطلوب وقت خودتان را تلف نکنید و به مرور مطالب یا روزنامهوار خواندن بسنده کنید. پیش از این راجع به وسواس مطالعه صحبت کرده‌ایم.
- عادت به بلند خواندن را کنار بگذارید چون هم سرعت مطالعه را کاهش می‌دهد و هم باعث تشنگی و صرف انرژی بیشتر می‌شود.
- درباره تکنیک های حفظ سریع درس مطالعه کنید.
- در محیطی آرام درس بخوانید تا کمترین انرژی را برای ایجاد تمرکز هدر بدهید.
- حواستان به رعایت نکات مهم در انتخاب مکان مناسب برای مطالعه و نور مناسب برای مطالعه باشد.
نحوه مطالعه کنکور در ماه رمضان
- هرگز بدون خوردن سحری روزه نگیرید.
- بعد از خوردن سحری نخوابید و تا انرژی کافی دارید مطالعه کنید.
- از نیم ساعت بعد از خوردن سحری تا ساعت ۱۵ درس بخوانید.
- توصیه عمومی این است که از ساعت ۱۵ تا ۱۷ حتما استراحت کنید تا ذهن و جسمتان کمی شارژ شود. اما اگر زودتر احساس خستگی مفرط داشتید، این بازه زمانی را جابجا کنید.
- بعد از استراحت نیمروزی، دوباره تا زمان افطار درس بخوانید.
- ساعت ۲۲ الی ۲۲ و ۳۰ بخوابید تا روز بعد بتوانید برنامه را اجرا کنید.
- از سحر مطالعه دروس مهم و مشکلتر را شروع کنید و تا شب به مرور درس‌های ساده‌تر۷ دروس عمومی یا مرور مطالب را جلو ببرید.
نکات مهم نحوه درس خواندن در ماه رمضان
- استراحت کافی در طول روز را فراموش نکنید، این استراحت برای تجدید قوای ذهن ضروری است.
- ترجیحا بعد از ظهر بین ساعات ۱۵ تا ۱۷ درس نخوانید. چون افت انرژی بیشتری را تجربه می‌کنید.
- شاید اجرای برنامه مطالعه در ماه رمضان در ابتدا کمی مشکل باشد. اما به مرور عادت می‌کنید.
ورزش، فعالیت‌های روزانه و غیرضروری بیرون از خانه را، در ماه رمضان کاهش دهید.
سخن پایانی
روزه‌داری در ماه مبارک رمضان علاوه بر تمرین تقوا و صبر، فرصت خوبی برای منظم نمودن ساعت خواب و بیداری و استراحت دادن به سیستم گوارشی است. برخی از دانش‌آ‌موزن خصوصا کنکوری‌ها، به دلیل احساس گرسنگی یا ضعفی که در زمان روزه به سراغشان می‌آید گمان می‌کنند درس خواندن در ماه رمضان فایده‌ای ندارد. اما اگر برنامه غذایی، خواب مناسب و برنامهریزی منظمی با توجه به شرایط بدن برای مطالعه در ماه رمضان داشته باشید، قطعا میتوانید ۵ تا ۷ ساعت مفید روزانه برای درس خواندن در ماه رمضان داشته باشید.
درباره مطالعه برای کنکور در ماه رمضان مطلب زمان شروع مطالعه برای کنکور را هم مطالعه کنید.
سوالات متداول
- درس خواندن با روزه داری چگونه است؟
کافی است نکات مهم درباره مصرف مایعات، تغذیه صحیح ماه رمضان، ساعت خواب و نحوه برنامهریزی در ماه رمضان را بدانید. به این ترتیب بدون جابجا کردن خواب شبانه، میتوانید ب همه برنامههای خود برسید و تا ۷ ساعت مطالعه مفید داشته باشید. - چگونه در ماه رمضان مطالعه کنیم؟
بهترین زمان مطالعه در ماه رمضان یک ساعت بعد از خوردن سحری تا ظهر است که بدن همچنان انرژی لازم را دارد. بعد از خواب نیمروزی هم میتوانید دوباره چند ساعتی مطالعه کنید. اگر بعد از افطار تمرکز کافی داشته باشید، میتوان از یک ساعت بعد از افطار تا زمان خواب را هم به مرور کردن یا مطالعه روزنامهوار اختصاص داد. - درس خواندن در ماه رمضان چه تفاوتی دارد؟
در ماه رمضان فصول مختلف احتمالا کمی تغییر در ساعت خواب و بیداری اتفاق میافتد. ساعت مطالعه به ناچار و با توجه به گرسنگی کاهش پیدا میکند. دانشآموزان باید مراقب به هم خوردن ساعت خواب و بیداری خود باشند. از طرفی در این ماه، سریالهای مناسبتی و میهمانیهای مختلف ممکن است عامل حواسپرتی دانشآموزان باشند. این تغییرات در صورت عدم برنامهریزی میتواند به سادگی مسیر مطالعه را دچار مشکل کند. - چگونه در ماه رمضان برای کنکور درس بخوانیم؟
حتما با سحر روزی بگیرید. بعد از خوردن سحری نخوابید و تا انرژی کافی دارید مطالعه کنید و تا ساعت ۱۵ درس بخوانید. از ساعت ۱۵ تا ۱۷ حتما استراحت کنید که کمی از انرژی از دست رفته را به دست بیاورید. بعد از آن دوباره تا زمان افطار درس بخوانید. حتما ساعت ۲۲ الی ۲۲ و ۳۰ بخوابید تا روز بعد بتوانید این برنامه را اجرا کنید. از سحری تا شب، به ترتیب مطالعه دروس مهم و مشکلتر را انجام دهید.
