یکی از نقاط عطف در زندگی هر شخصی انتخاب رشته، مسیر تحصیلی و شغلی آینده است. چه تصمیم خود را برای انتخاب رشته گرفته باشید چه نه، یکی از سوالات اساسی این است که اصلا شرایط انتخاب رشته در پایه نهم چیست؟ چه قوانینی دارد؟ نحوه انتخاب رشته پایه نهم به چه صورت است؟ بنابراین با توجه به اهمیت این انتخاب، دانشآموزان باید نسبت به شرایط انتخاب رشته دبیرستان از جمله معدل، سوابق تحصیلی و سهمیه آگاهی کامل داشته باشند. با توجه به تغییرات کنکور ۱۴۰۳، اهمیت انتخاب رشته بیشتر است چون طبق قوانین جدید، برای کنکور سال ۱۴۰۴ باید نوع دیپلم با زیرگروه آزمایشی کنکور مشابه باشد. این مقاله راهنمای انتخاب رشته نهم است که در آن قوانین و شرایط انتخاب رشته نهم و مسیر انتخاب رشته برای پایه نهم را توضیح داده‌ایم.
رشته های تحصیلی نهم
در سال دهم میتوانید وارد شاخه نظری (دبیرستان) یا هنرستان شوید که هرکدام شامل انواع رشتههای تحصیلی نهم هستند.
رشته های نهم نظری
رشته های پایه نهم در شاخه نظری شامل موارد زیر است:
| رشته علوم تجربی | رشته ریاضی فیزیک | رشته علوم انسانی | رشته علوم و معارف اسلامی |
رشته های نهم هنرستان
در هنرستان دو زیر شاخه وجود دارد:
- فنی حرفهای
- کار دانش
برای تعیین رشته نهم در این شاخه‌ها، گروه‌ها و در برخی موارد زیرگروه‌های مختلفی دارد که دانشآموز پس از ورود به هریک از آن‌ها، میتواند وارد رشتههای مختلفی شود.
شرایط انتخاب رشته نهم به دهم
در سال‌های اخیر تغییراتی در شرایط انتخاب رشته در پایه نهم صورت گرفت. فاکتورهای مورد نظر در رشته های نهم به دهم را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| نمرات متوسطه اول | سهمیه ها | ظرفیت منطقه |
| میانگین نمرات هفتم، هشتم و نهم | مانند سهمیه منطقه، ایثارگران، جانبازان، خانواده شهدا و رزمندگان | برای مثال در یک منطقه با ۲۰۰ نفر سهمیه انتخاب رشته تجربی، ممکن است تعدادی از دانشآموزان با معدل بالای ۱۸ مجبور شوند به دلیل ظرفیت پذیرش، در رشتههای دیگر تحصیل کنند. |
پیشنهاد می‌کنیم ظرفیت انتخاب رشته نهم به دهم را برای اطلاع دقیق‌تر از این موضوع، مطالعه کنید.
امتیازات مورد نیاز برای انتخاب رشته کلاس نهم
مجموعه امتیازاتی که دانشآموز در هریک از موارد زیر کسب می کند، در نهایت هدایت تحصیلی وی را رقم می‌زنند. در جدول زیر معیارها و میزان اثر آن‌ها را می‌بینید:
| معیار | درصد اثرگذاری |
| علایق دانشآموز | ۱۰ |
| نظر والدین | ۵ |
| نظر معلمان تمام دروس | ۱۰ |
| نتیجه آزمون‌های مشاوره‌ای | ۳۵ |
| عملکرددرسی دانشآموز | ۳۵ |
| نظر مشاور تحصیلی | ۱۰ |
جدول تعیین رشته نهم بر اساس تیپ شخصیتی
جدول زیر با استفاده از نظریه هالند نوشته شده که بر اساس نوع تیپ شخصیتی، رشته تحصیلی مناسببرای شما را پیشنهاد می‌کند.
| تیپ شخصیتی | هدایت تحصیلی |
| واقع‌گرا | فنی و حرفهای، کشاورزی، صنعتی، تربیت بدنی رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با اشیا و ابزار باشد و جنبه فنی داشته باشد. |
| جستجوگر | علوم ریاضی و علوم تجربی رشتههای تحصیلی و مشاغلی که با داده کار می‌کنند و مستلزم تحقیق و پژوهش مداوم هستند. |
| هنری | رشتههای هنری، طراحی گرافیک، رشته نقاشی، زبان، برخی رشتههای علوم انسانی، تجربی و ریاضی رشته تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با داده‌ها و اشیا بوده و خلاقیت و ابتکار در آن‌ها اهمیت داشته باشند. |
| اجتماعی | رشتههای علوم اجتماعی، رشته علوم تربیتی، الهیات، علوم قضایی و حقوق، روانشناسی، مشاوره هر نوع رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با مردم باشد و در ارتباط با آموزش، تدریس و رفاه اجتماعی هستند. |
| متهور | رشتههای علوم تجربی، بازرگانی، مدیریت، علوم قضایی، حقوق، علوم سیاسی رشتهها و مشاغلی که با مردم سر و کار دارند و در حوزه سازماندهی، مدیریت و فروشندگی هستند. |
| قراردادی | رشتههای امور اداری و دفتری، حسابداری، بازرس مالی، بانکداری رشتهها و شغل‌هایی که با جزئیات و کار با داده‌ها ارتباط دارند. |
هدایت تحصیلی برای تعیین رشته نهم
اداره آموزش و پرورش برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر دانشآموزان، شناخت بیشتر آن‌ها از روحیات خود و آشنایی با شرایط انتخاب رشته در پایه نهم، فرایند هدایت تحصیلی را ارائه داده است. از اهداف این آزمون، هدایت متوازن دانشآموزان به شاخه و رشتههای مختلف سال نهم است. طی این فرایند با ارائۀ خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش آموز کمک میشود تا استعدادها، توانایی‌ها، علایق و ویژگی‌های شخصیتی خود را در کنار رشتههای تحصیلی، حرفه‌ها و مشاغل موجود و مورد نیاز جامعه بشناسند.
پیش از این آزمون هدایت تحصیلی در سامانه همگام انجام می‌شد اما مدتی است که صرفا در سامانه مای مدیو برگزار میشود و انتخاب رشته پایه نهم هم از طریق همین سایت است.
حداقل نمره برای انتخاب رشته پایه نهم به دهم
اگرچه انتخاب رشته صرفا بر اساس نمرات اصولی نیست، اما هدف از این مطلب فقط این است که حداقل نمره لازم که یکی از مهمترین شرایط انتخاب رشته در پایه نهم است را بدانید و وقتی با توجه به مجموع شرایط تصمیم به ورود به رشته‌ای را گرفتید، از نظر درسی نیز آمادگی و شرایط انتخاب رشته در پایه نهم را کسب کنید. نمرات به ۲ صورت در انتخاب رشته سال نهم تاثیر می‌گذارند:
- تاثیر حذفی نمرات: اگر حداقل نمره را برای ورود به یک رشته کسب نکنید، حق انتخاب آن را ندارید.
- تأثیر نمرات بر امتیاز: نمرات هر درس برای ورود به هر رشته امتیاز جداگانه دارند که ۳۵% بر انتخاب رشته اثر دارد.
نمرات درس ریاضی و علوم تجربی در سه سال اول متوسطه، با ضریب ۳ محاسبه میشوند. همچنین اولویت‌بندی رشتهها بر اساس فرایند هدایت تحصیلی را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| رشته | نام درس | میانگین نمرات متوسطه اول |
|---|---|---|
| ریاضی فیزیک | ریاضی | ۱۴ |
| علوم | ۱۳ | |
| تجربی | ریاضی | ۱۳ |
| علوم | ۱۴ | |
| انسانی | زبان و ادبیات فارسی | ۱۴ |
| مطالعات اجتماعی | ۱۳ | |
| زبان عربی | ۱۲ | |
| علوم و معارف اسلامی | زبان و ادبیات فارسی | ۱۴ |
| مطالعات اجتماعی | ۱۳ | |
| زبان عربی | ۱۲ |
مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول، با در نظر گرفتن ضریب هریک از دروس حداقل ۲۵۲ باشد. به عبارت دیگر اگر نمرات هر درس را در ضریب آن جمع و حاصل جمع آن را بر تعداد دروس مرتبط با رشته تقسیم کنیم، معدل باید حداقل ۱۴ باشد.
نقش سهمیه در انتخاب رشته نهم چیست؟
یکی از شرایط انتخاب رشته در پایه نهم سهمیه است که انواع مختلفی دارد:
- سهمیه ایثارگران و جانبازان
- سهمیه خانواده شهدا و رزمندگان
- سهمیه مناطق
سهمیه منطقه در انتخاب رشته پایه نهم
مهمترین سهمیه انتخاب رشته پایه نهم است. سهمیه منطقه یعنی امکان انتخاب و ورود به مدارس دولتی و نمونه دولتی در هر رشته، به منطقه زندگی و تحصیل دانشآموز تعیین میشود و به تعداد مدارس آن منطقه و ظرفیت تحصیل در پایه نهم بستگی دارد.
مثال: در یک منطقه ۴۵۰ سهمیه تجربی در نظر گرفته شده، اگر نمره شما برای انتخاب این رشته به حد نصاب کافی برسد اما ظرفیت خالی وجود نداشته باشد، متاسفانه باید رشته دیگری را انتخاب کنید.
برای همین گاهی توصیه میشود که دانشآموز منطقه و محل زندگی خود را تغییر دهد. سهمیه‌های دیگری مانند ایثارگران و جانبازان هم در اینکه جای خالی برای انتخاب رشته باقی بماند مؤثر هستند.
حد نصاب نمرات برای انتخاب رشته
با توجه به تفاوت درس‌ها و منابع کنکور در هرکدام از رشته های سال نهم، شرایط انتخاب رشته های مختلف از نظر دروس مهم و نمره مورد نیاز برای آن‌ها متفاوت است.
برای محاسبه میانگین هر درس، باید نمرات آن درس در پایه هفتم و هشتم را با نمره آن درس ضرب در ۳ جمع کرده و مجموع را به عدد ۵ تقسیم کنید.
در ادامه به تفکیک درباره شرایط انتخاب رشته دبیرستان در شاخه‌های مختلف توضیح داده‌ایم.
شرایط انتخاب رشته دهم تجربی
دروس این رشته بیشتر به پدیده‌های طبیعی می‌پردازند. دانشآموزان این رشته باید به حفظیات علاقه‌مند باشند و برای زیست و شیمی اشتیاق داشته باشند. شرایط انتخاب رشته تجربی نهم شامل موارد زیر است:
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| میانگین نمرات علوم سه پایه متوسطه اول | ۱۴ |
| مجموع نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۴۲ |
| مجموع نمرات علوم سه پایه متوسطه اول | ۴۲ |
| معدل | ۱۴ |
شرایط انتخاب رشته دهم ریاضی
در بین رشته های نهم علاقه دروس به ریاضی و فیزیک، هندسه، محاسبات و تحلیل در رشته ریاضی حرف اول را می‌زنند. شرایط انتخاب رشته ریاضی نهم عبارتند از موارد زیر:
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۱۴ |
| میانگین نمرات علوم سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| مجموع نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۴۲ |
| مجموع نمرات علوم سه پایه متوسطه اول | ۴۲ |
| معدل | ۱۴ |
شرایط انتخاب رشته دهم انسانی
علاقه‌مندی و استعداد در حفظیات و دروسی مانند فلسفه، ادبیات فارسی و عربی را برای انتخاب رشته انسانی نهم اهمیت دارند. شرایط انتخاب این رشته را در ادامه می‌خوانید:
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات زبان و ادبیات فارسی سه پایه متوسطه اول | ۱۴ |
| میانگین نمرات مطالعات اجتماعی سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| میانگین نمرات عربی سه پایه متوسطه اول | ۱۲ |
| مجموع نمرات مطالعات اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی و عربی سه پایه (بدون ضریب) | ۴۲ |
| معدل | ۱۴ |
شرایط انتخاب رشته دهم علوم و معارف اسلامی
عربی، فقه و تفسیر قرآن از جمله دروس مهم این رشته هستندو برای موفقیت در آن باید هم به حفظیات علاقه‌مند و هم در آن قوی باشید. فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در دانشگاه‌های علوم و حدیث و حوزه علمیه مشغول به تحصیل شوند. شرایط انتخاب رشته معارف در ادامه ذکر شده‌اند:
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات زبان و ادبیات فارسی سه پایه متوسطه اول | ۱۴ |
| میانگین نمرات مطالعات اجتماعی سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| میانگین نمرات عربی سه پایه متوسطه اول | ۱۲ |
| مجموع نمرات مطالعات اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی و عربی سه پایه (بدون ضریب) | ۴۲ |
| معدل | ۱۴ |
شرایط انتخاب رشته دهم فنی حرفه ای
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۱۰ (بدون تبصره) |
| مجموع نمرات ریاضی، علوم و حرفه و فن سه پایه (هر درس جداگانه) | ۳۰ |
| معدل | ۱۲ |
- برای گرفتن مجموع نمرات هر درس (ریاضی، علوم و حرفه‌و‌فن)، نمرات هفتم و هشتم با ضریب ۱ و نمره نهم با ضریب ۳ در نظر گرفته میشود.
- برای رشتههای خاصی (مانند گرافیک) باید در آزمون عملی نیز شرکت کنید.
پیشنهاد می‌کنیم سایر شرایط انتخاب رشته نهم فنی حرفه ای را نیز بخوانید تا دقیق‌تر با این شرایط آشنا شوید.
شرایط انتخاب رشته دهم کاردانش
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۱۲ |
| میانگین نمرات کار و فناوری سه پایه متوسطه اول | ۱۲ |
| مجموع نمرات درس ریاضی و درس کار و فناوری سه پایه (هر درس جداگانه) | ۳۶ |
| معدل | ۱۲ |
اگر نمی‌دانید این شاخه شامل کدام رشتههای است، توصیه می‌کنیم مطلب رشته های کاردانش را مطالعه کنید.
سایت انتخاب رشته نهم
انتخاب رشته برای پایه نهم به صورت اینترنتی است و از طریق سامانه پادا و مدیر مدرسه انجام می‌شد. اما در حال حاضر دانش‌اموز یا والدین می‌توانند شخصا مراحل انتخاب رشته دهم را از طریق سایت انتخاب رشته نهم مایمدیو انجام دهند.
نحوه انتخاب رشته نهم مای مدیو
مراحل انتخاب رشته نهم را به این صورت طی کنید:
- وارد آدرس my.medu شوید.
- نقش دانشآموز را انتخاب کنید.
- شماره ملی دانشآموز را در قسمت نام کاربری وارد کنید.
- در قسمت گذرواژه، رمز تعیین شده توسط والدین را وارد کنید.
- کد امنیتی را مطابق عبارت درج شده روبروی آن وارد کنید.
- فرم رغبت و توانایی را پر کنید.
- والدین فرم مخصوص خود را پر کنند.
پس از اعلام نمرات با توجه به وضعیت نمرات دروس اختصاصی هر رشته، نتایج انتخاب رشته مجاز برای هر دانشآموز در قالب اولویت الف و ب اعلام میشود. درباره اینکه این نتیجه چیست و هر اولویت اعلامی به چه معناست، حتما به مطلب راهنمای جامع هدایت تحصیلی مراجعه کنید. دانشآموزان در نهایت با توجه به حداقل نمره و معدل متوسطه اول، نمرات آزمون هدایت تحصیلی، ظرفیت رشتهها و مدارس مناطق مختلف آموزش و پرورش که در سامانه مشخص شده است، رشته تحصیلی سال نهم خود را انتخاب می‌کنند.
انتخاب رشته مجدد نهم
اگر در امتحانات حد نصاب نمره را در یکی از شاخه‌ها، زمینه‌ها و رشتههای تحصیلی کسب نکرده باشید، میتوانید با تکمیل فرم درخواست انتخاب رشته مجدد، در امتحان انتخاب رشته در شهریور ماه (همزمان با امتحانات دانشآموزان تجدیدی) شرکت کنید.
ممکن است دانش‌آموزی پس از انتخاب رشته کلاس نهم و تحصیل در پایه دهم، تمایل به تغییر رشته داشته باشد. در این صورت باید منطقه این تغییر را با توجه به سهمیهها تایید و دانشآموز برای ورود به پایه یازدهم در امتحانات مجدد شرکت کرده و دروس خاصی را پاس کند. در پایه دهم و یازدهم نیز امکان تغییر رشته وجود دارد. برای اطلاع از قوانین و مراحل دقیق این کار به مطلب تغییر رشته دبیرستان مراجعه کنید.
آزمون انتخاب رشته نهم رایگان
چگونه رشته انتخاب کنیم؟ شما باید در کنار مطالعه منابع مختلف و جمع‌آوری داده‌های میدانی، از آزمون‌های هدایت شغلی-تحصیلی معتبر هم برای انتخاب رشته نهم کمک بگیرید. با غرق‌شدن در گفته‌وشنیده‌های بیرونی، گاهی از درونِ خودمان غافل می‌شویم. برای فهم اینکه دقیقا چه می‌خواهید و برای چه کاری ساخته شده‌اید، نمی‌توانید صرفا روی اطلاعات بیرونی حساب کنید؛ بلکه باید کمی به درون‌تان نزدیکتر شوید و نگاهی واقع‌بینانه و خودانگیخته به علایق و توانمندی‌های‌تان بیندازید.
آزمون‌های هدایت شغلی تحصیلی استانداردشده در این زمینه موثر هستند. آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا شما را بهتر به خودتان معرفی کنند. این آزمون‌ها توسط موسسات هدایت تحصیلی و شغلی معتبر اجرا میشوند. مجموعه مدارس سلام هم به‌عنوان یکی از بزرگترین مراکز آموزشی کشور، آزمون مناسبی را برای دانشآموزان هنجاریابی کرده است. اگر به شرکت در این آزمون علاقه‌مندید، روی لینک آزمون هدایت شغلی کلیک کنید و باصبر و حوصله سوالاتش را پاسخ دهید. نتیجه آزمون شما از طریق پیامک برای‌تان ارسال میشود.
سخن پایانی
برای یک انتخاب رشته صحیح، باید به نمرات، استعداد، علایق و اهداف خود در کنار ضوابط و شرایط انتخاب رشته نهم توجه داشته باشید و بدانید انتخاب رشته های تحصیلی نهم فاکتورهای متعددی دارند. تأثیر نمره در انتخاب رشته نهم یا همان سوابق تحصیلی، به اندازه‌ای است که اگر نمرات شما چندان بالا نباشد یا حتی به حد نصاب نرسیده باشد، باید قید ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه خود را بزنید یا ترمیم معدل انجام دهید.
نمره آزمون آنلاین هدایت تحصیلی، نمرات دانشآموز و کسب حداقل معدل شرایط انتخاب رشته کلاس نهم هستند. نتایج آزمون هدایت تحصیلی و ظرفیت پذیرش مدارس از طریق سایت پادا قابل مشاهده هستند. انتخاب رشته نهم نیز در همین سایت انجام میشود.
سوالات متداول درباره انتخاب رشته نهم به دهم
در این بخش سوالات مهم و رایج دانشآموزان درباره تاثیر معدل در انتخاب رشته نهم و ثبت نام و انتخاب رشته دهم را پاسخ داده‌ایم.
- انتخاب رشته در کدام پایه است؟
انتخاب رشته در انتهای پایه نهم و قبل از ورود به پایه دهم انجام میشود. - انتخاب رشته نهم بر چه اساسی انجام میشود؟
شرایط انتخاب رشته در پایه نهم شامل نمره هدایت تحصیلی، نمرات برخی از دروس مهم هر رشته، معدل سه سال متوسطه دوره اول و سهمیهها است. - آیا هدایت تحصیلی در انتخاب رشته تاثیر دارد؟
بله اساسا انتخاب رشته پایه نهم بر اساس امتیازهای هدایت تحصیلی انجام میشود که بخشهای مختلفی مانند نظر دانشآموز، نظر والدین و مشاور، نمرات و استعداد تحصیلی دارد. - سایت انتخاب رشته نهم چیست؟
انتخاب رشته کلاس نهم به صورت آنلاین است و از طریق سایت مای مدیو انجام میشود. - انتخاب رشته نهم به دهم در چه تاریخی انجام میشود؟
زمان انتخاب رشته نهم به دهم خرداد ماه هر سال و پس از اعلام نتایج امتحانات است اما برای دانشآموزان تجدیدی در شهریور ماه انجام میشود. - حداقل معدل برای انتخاب رشته نهم چقدر است؟
یکی از شرایط انتخاب رشته در پایه نهم رشتههای نظری این است که معدل سه سال دوره اول متوسطه برای دروس تخصصی، حداقل ۱۴ و برای فنی حرفه ای و کاردانش حداقل ۱۲ باشد. - مهمترین سهمیه انتخاب رشته نهم چیست؟
سهمیه منطقه مهمترین شرط است که در مطلب راجع به آن توضیحات کامل دادیم. - برای انتخاب رشته کدام نمره مهم است؟
میانگین نمرات متوسطه اول سنجیده میشود و برای هر رشته پایه دهم، دروس متفاوتی بررسی میشوند. - حد نصاب نمرات برای انتخاب رشته چقدر است؟
این مورد بستگی به رشته مدنظر دارد. با توجه به رشته انتخابی پایه دهم، باید حد نصاب نمره دروس تخصصی را به دست بیاورید که در همین مقاله برای هر رشته این نمرات را آوردهایم. - با معدل ۱۳ چه رشته ای می توان رفت؟
میتوانید در شاخه فنی حرفهای یا کاردانش ثبت نام کنید. - با معدل ۱۴ چه رشته ای می توان رفت؟
حد نصاب انتخاب رشته نهم به دهم برای رشتههای ریاضی، تجربی، انسانی و معارف ۱۴ است و میتوانید بر اساس سایر اولویتهای تعیین شده، هریک از این رشتهها را انتخاب کنید. - برای انتخاب رشته نمره پایانی مهم است یا نوبت دوم؟
میانگین نمره پایانی (نمره خرداد) و نمره تکوینی (نمره مستمر)، نمره نوبت دوم است که در انتخاب رشته نهم بررسی میشود. - اگر در انتخاب رشته قبول نشدیم چه میشود؟
اگر در هیچکدام از رشتهها حد نصاب را نیاورید و این موضوع به دلیل نمرات پایین باشد، باید در امتحانات ترمیمی شرکت کنید و مجددا درخواست انتخاب رشته بدهید. - ایا معدل هفتم و هشتم در انتخاب رشته تاثیر دارد؟
خیر، فقط معدل پایه نهم در انتخاب رشته موثر است. اما نمرات دروس اختصاصی پایههای هفتم و هشتم نیز با ضریب خاصی در امتیاز نهایی انتخاب رشته نقش دارند که در جداول مقاله ذکر کردیم.
