یکی از نقاط عطف در زندگی هر شخصی انتخاب رشته، مسیر تحصیلی و شغلی آینده است. چه تصمیم خود را برای انتخاب رشته گرفته باشید چه نه، یکی از سوالات اساسی این است که اصلا شرایط انتخاب رشته در پایه نهم چیست؟ چه قوانینی دارد؟ نحوه انتخاب رشته به چه صورت است؟ بنابراین با توجه به اهمیت این انتخاب، دانشآموزان باید نسبت به شرایط انتخاب رشته در پایه نهم از جمله معدل، سوابق تحصیلی و سهمیه آگاهی کامل داشته باشند. با توجه به تغییرات کنکور ۱۴۰۳، اهمیت انتخاب رشته بیشتر است چون طبق قوانین جدید، برای کنکور سال ۱۴۰۴ باید نوع دیپلم با زیرگروه آزمایشی کنکور مشابه باشد. این مقاله راهنمای انتخاب رشته نهم است که در آن قوانین و شرایط انتخاب رشته نهم و مسیر انتخاب رشته برای پایه نهم را توضیح داده‌ایم.
رشته های پایه نهم
در سال دهم می‌توانید وارد شاخه نظری (دبیرستان) یا هنرستان شوید که هرکدام شامل انواع رشته‌های تحصیلی نهم هستند.
رشته های نهم نظری
رشته های پایه نهم در شاخه نظری شامل موارد زیر است:
- رشته تجربی
- رشته ریاضی فیزیک
- رشته انسانی
- رشته علوم و معارف اسلامی
رشته های نهم هنرستان
در هنرستان دو زیر شاخه وجود دارد:
- فنی حرفه‌ای
- کار دانش
برای تعیین رشته نهم در این شاخه‌ها، گروه‌ها و در برخی موارد زیرگروه‌های مختلفی دارد که دانش‌آموز پس از ورود به هریک از آن‌ها، میتواند وارد رشته‌های مختلفی شود.
شرایط انتخاب رشته پایه نهم
در سال‌های اخیر تغییراتی در شرایط انتخاب رشته در پایه نهم صورت گرفت:
- نمرات متوسطه اول (هفتم، هشتم و نهم) در انتخاب رشته های کلاس نهم تاثیر خواهند داشت.
- سهمیهها مانند سهمیه منطقه، ایثارگران، جانبازان، خانواده شهدا و رزمندگان در انتخاب رشته پایه نهم موثر هستند.
- ظرفیت منطقه در انتخاب رشته موثر است. برای مثال در یک منطقه که ۲۰۰ نفر سهمیه انتخاب رشته کنکور تجربی دارند، ممکن است تعدادی از دانشآموزان با معدل بالای ۱۸ هم مجبور شوند با توجه به پر شدن ظرفیت پذیرش، در رشته‌های دیگر تحصیل کنند.
پیشنهاد می‌کنیم ظرفیت انتخاب رشته نهم به دهم را برای اطلاع دقیق‌تر، مطالعه کنید.
امتیازات مورد نیاز برای انتخاب رشته نهم
مجموعه امتیازاتی که دانش‌آموز در هریک از موارد زیر کسب می کند، در نهایت هدایت تحصیلی وی را رقم می‌زنند:
- علایق دانش‌آموز: ۱۰ درصد
- نظر والدین: ۵ درصد
- نظر معلمان تمام دروس: ۱۰ درصد
- نتیجه آزمون‌های مشاوره‌ای: ۳۵ درصد
- عملکرد درسی دانش‌آموز: ۳۵ درصد
- نظر مشاور تحصیلی: ۱۰ درصد
جدول انتخاب رشته نهم بر اساس تیپ شخصیتی
جدول زیر با استفاده از نظریه هالند نوشته شده که بر اساس نوع تیپ شخصیتی، رشته تحصیلی مناسببرای شما را پیشنهاد می‌کند.
| تیپ شخصیتی | هدایت تحصیلی |
| واقع‌گرا | فنی و حرفه‌ای، کشاورزی، صنعتی، تربیت بدنی رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با اشیا و ابزار باشد و جنبه فنی داشته باشد. |
| جستجوگر | علوم ریاضی و علوم تجربی رشته‌های تحصیلی و مشاغلی که با داده کار می‌کنند و مستلزم تحقیق و پژوهش مداوم هستند. |
| هنری | رشته‌های هنری، طراحی گرافیک، رشته نقاشی، زبان، برخی رشته‌های علوم انسانی، تجربی و ریاضی رشته تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با داده‌ها و اشیا بوده و خلاقیت و ابتکار در آن‌ها اهمیت داشته باشند. |
| اجتماعی | رشته‌های علوم اجتماعی، علوم تربیتی، الهیات، علوم قضایی و حقوق، روانشناسی، مشاوره هر نوع رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با مردم باشد و در ارتباط با آموزش، تدریس و رفاه اجتماعی هستند. |
| متهور | رشته‌های علوم تجربی، بازرگانی، مدیریت، علوم قضایی، حقوق، علوم سیاسی رشته‌ها و مشاغلی که با مردم سر و کار دارند و در حوزه سازماندهی، مدیریت و فروشندگی هستند. |
| قراردادی | رشته‌های امور اداری و دفتری، حسابداری، بازرس مالی، بانکداری رشته‌ها و شغل‌هایی که با جزئیات و کار با داده‌ها ارتباط دارند. |
پیشنهاد مطالعه درباره رشته گرافیک و رشته حقوق
نتیجه آزمون هدایت تحصیلی برای انتخاب رشته نهم
اداره آموزش و پرورش برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر دانشآموزان، شناخت بیشتر آن‌ها از روحیات خود و آشنایی با شرایط انتخاب رشته در پایه نهم، فرایند هدایت تحصیلی را ارائه داده است. از اهداف این آزمون، هدایت متوازن دانشآموزان به شاخه و رشته‌های مختلف سال نهم است. طی این فرایند با ارائۀ خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش آموز کمک میشود تا استعدادها، توانایی‌ها، علایق و ویژگی‌های شخصیتی خود را در کنار رشته‌های تحصیلی، حرفه‌ها و مشاغل موجود و مورد نیاز جامعه بشناسند.
پیش از این آزمون هدایت تحصیلی در سامانه همگام انجام می‌شد اما مدتی است که صرفا در سامانه مای مدیو برگزار میشود و انتخاب رشته پایه نهم هم از طریق همین سایت است.
حداقل نمره برای انتخاب رشته پایه نهم
اگرچه انتخاب رشته صرفا بر اساس نمرات اصولی نیست، اما هدف از این مطلب فقط این است که حداقل نمره لازم که یکی از مهمترین شرایط انتخاب رشته در پایه نهم است را بدانید و وقتی با توجه به مجموع شرایط تصمیم به ورود به رشته‌ای را گرفتید، از نظر درسی نیز آمادگی و شرایط انتخاب رشته در پایه نهم را کسب کنید. نمرات به ۲ صورت در انتخاب رشته سال نهم تاثیر می‌گذارند:
- تاثیر حذفی نمرات: اگر حداقل نمره را برای ورود به یک رشته کسب نکنید، حق انتخاب آن را ندارید.
- تأثیر نمرات بر امتیاز: نمرات هر درس برای ورود به هر رشته امتیاز جداگانه دارند که ۳۵% بر انتخاب رشته اثر دارد.
نمرات درس ریاضی و علوم تجربی در سه سال اول متوسطه، با ضریب ۳ محاسبه می‌شوند. همچنین اولویت‌بندی رشته‌ها بر اساس فرایند هدایت تحصیلی را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| رشته | نام درس | میانگین نمرات متوسطه اول |
|---|---|---|
| ریاضی فیزیک | ریاضی | ۱۴ |
| علوم | ۱۳ | |
| تجربی | ریاضی | ۱۳ |
| علوم | ۱۴ | |
| انسانی | زبان و ادبیات فارسی | ۱۴ |
| مطالعات اجتماعی | ۱۳ | |
| زبان عربی | ۱۲ | |
| علوم و معارف اسلامی | زبان و ادبیات فارسی | ۱۴ |
| مطالعات اجتماعی | ۱۳ | |
| زبان عربی | ۱۲ |
مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول، با در نظر گرفتن ضریب هریک از دروس حداقل ۲۵۲ باشد. به عبارت دیگر اگر نمرات هر درس را در ضریب آن جمع و حاصل جمع آن را بر تعداد دروس مرتبط با رشته تقسیم کنیم، معدل باید حداقل ۱۴ باشد.
پیشنهاد مطالعه: سامانه سیدا
نقش سهمیه در انتخاب رشته نهم چیست؟
یکی از شرایط انتخاب رشته در پایه نهم سهمیه است که انواع مختلفی دارد:
- سهمیه ایثارگران و جانبازان
- سهمیه خانواده شهدا و رزمندگان
- سهمیه مناطق
سهمیه منطقه در انتخاب رشته پایه نهم
مهمترین سهمیه انتخاب رشته پایه نهم است. سهمیه منطقه یعنی امکان انتخاب و ورود به مدارس دولتی و نمونه دولتی در هر رشته، به منطقه زندگی و تحصیل دانش‌آموز تعیین میشود و به تعداد مدارس آن منطقه و ظرفیت تحصیل در پایه نهم بستگی دارد.
مثال: در یک منطقه ۴۵۰ سهمیه تجربی در نظر گرفته شده، اگر نمره شما برای انتخاب این رشته به حد نصاب کافی برسد اما ظرفیت خالی وجود نداشته باشد، متاسفانه باید رشته دیگری را انتخاب کنید.
برای همین گاهی توصیه میشود که دانش‌آموز منطقه و محل زندگی خود را تغییر دهد. سهمیه‌های دیگری مانند ایثارگران و جانبازان هم در اینکه جای خالی برای انتخاب رشته باقی بماند مؤثر هستند.
شرایط انتخاب رشته های مختلف
با توجه به تفاوت درس‌ها و منابع کنکور در هرکدام از رشته های سال نهم، شرایط انتخاب رشته های مختلف از نظر دروس مهم و نمره مورد نیاز برای آن‌ها متفاوت است. در ادامه به تفکیک درباره شرایط انتخاب رشته نهم در شاخه‌های مختلف توضیح داده‌ایم.
شرایط انتخاب رشته پایه نهم تجربی
دروس این رشته بیشتر به پدیده‌های طبیعی می‌پردازند. دانشآموزان این رشته باید تا حدودی به حفظیات علاقه‌مند باشند و کنجکاوی و اشتیاق بالایی به دو درس زیست و شیمی از خود نشان دهند.
شرایط انتخاب رشته تجربی نهم شامل موارد زیر هستند:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده در درس‌های ریاضی و علوم تجربی در سه پایه متوسطه اول (هفتم، هشتم و نهم) کمتر از ضریب ۴۲ نباشد.
- حداقل معدل ۱۴
شرایط انتخاب رشته پایه نهم ریاضی
در بین رشته های نهم علاقه دروس به ریاضی و فیزیک، هندسه، محاسبات و تحلیل در رشته ریاضی حرف اول را می‌زنند. شرایط انتخاب رشته ریاضی نهم عبارتند از موارد زیر:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده در درس‌های ریاضی و علوم تجربی در سه پایه متوسطه اول، کمتر از ضریب ۴۲ نباشد.
- داشتن حداقل معدل بالای ۱۴ برای تحصیل در رشته ریاضی و فیزیک
شرایط انتخاب رشته نهم انسانی
علاقه‌مندی و استعداد در حفظیات و دروسی مانند فلسفه، ادبیات فارسی و عربی را برای انتخاب رشته انسانی نهم اهمیت دارند. شرایط انتخاب این رشته را در ادامه می‌خوانید:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور در هر یک از درس های زبان و ادبیات فارسی، عربی و مطالعات اجتماعی در سه پایه دوره متوسطه اول بدون ضریب، کمتر از ۴۲ نباشد.
- مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر یک از دروس حداقل ۳۷۸ باشد (معدل حداقل ۱۴).
نمره دروس مطالعات اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی و عربی در متوسطه اول، به ترتیب با ضریب سه، چهار و دو محاسبه میشود.
شرایط انتخاب رشته نهم به دهم علوم و معارف اسلامی
عربی، فقه و تفسیر قرآن از جمله دروس مهم این رشته هستندو برای موفقیت در آن باید هم به حفظیات علاقه‌مند و هم در آن قوی باشید. فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در دانشگاه‌های علوم و حدیث و حوزه علمیه مشغول به تحصیل شوند. شرایط انتخاب رشته معارف در ادامه ذکر شده‌اند:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده در دروس زبان و ادبیات فارسی، مطالعات اجتماعی و عربی در متوسطه اول کمتر از ضریب ۴۲ نباشد.
- مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر یک از دروس حداقل ۳۷۸ باشد (معدل حداقل ۱۴).
نمره دروس مطالعات اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی و عربی در متوسطه اول، به ترتیب با ضریب سه، چهار و دو محاسبه میشود.
شرایط انتخاب رشته پایه نهم فنی حرفه ای
- کسب معدل حداقل ۱۲
- کسب نمره بالای ۱۰ در درس ریاضی ۱
- نمرات ۳ درس ریاضی، علوم و حرفه‌و‌فن متوسطه اول (هفتم و هشتم با ضریب ۱ و نهم با ضریب ۳)، حداقل ۱۰ یا مجموع آن‌ها حداقل ۳۰ باشد.
- برای رشته‌های خاصی (مانند گرافیک) باید در آزمون عملی نیز شرکت کنید.
پیشنهاد می‌کنیم سایر شرایط انتخاب رشته نهم فنی حرفه ای را نیز بخوانید.
شرایط انتخاب رشته نهم کاردانش
- کسب معدل حداقل ۱۲
- کسب مجموع نمرات ۱۸۰ در ۳ سال متوسطه اول در دروس مرتبط (ریاضی با ضریب ۲ و کار و فناوری با ضریب ۳)
اگر نمی‌دانید این شاخه شامل کدام رشته‌های است، توصیه می‌کنیم مطلب رشته های کاردانش را مطالعه کنید.
سایت انتخاب رشته نهم
انتخاب رشته برای پایه نهم به صورت اینترنتی است و از طریق سامانه پادا انجام می‌شد. اما در حال حاضر باید از طریق سامانه مای مدیو مراحل انتخاب رشتهپایه نهم را طی کنید. مراحل زیر را انجام دهید:
- وارد آدرس my.medu شوید.
- نقش دانش‌آموز را انتخاب کنید.
- شماره ملی دانش‌آموز را در قسمت نام کاربری وارد کنید.
- در قسمت گذرواژه، رمز تعیین شده توسط والدین را وارد کنید.
- کد امنیتی را مطابق عبارت درج شده روبروی آن وارد کنید.
- فرم رغبت و توانایی را پر کنید.
- والدین فرم مخصوص خود را پر کنند.
پس از اعلام نمرات با توجه به وضعیت نمرات دروس اختصاصی هر رشته، نتایج انتخاب رشته مجاز برای هر دانش‌آموز در قالب اولویت الف و ب اعلام میشود. درباره اینکه این نتیجه چیست و هر اولویت اعلامی به چه معناست، حتما به مطلب راهنمای جامع هدایت تحصیلی مراجعه کنید. دانشآموزان در نهایت با توجه به حداقل نمره و معدل متوسطه اول، نمرات آزمون هدایت تحصیلی، ظرفیت رشته‌ها و مدارس مناطق مختلف آموزش و پرورش که در سامانه مشخص شده است، رشته تحصیلی سال نهم خود را انتخاب می‌کنند.
انتخاب رشته مجدد
اگر در امتحانات حد نصاب نمره را در یکی از شاخه‌ها، زمینه‌ها و رشته‌های تحصیلی کسب نکرده باشید، می‌توانید با تکمیل فرم درخواست تعیین رشته مجدد، در امتحان تعیین رشته در شهریور ماه (همزمان با امتحانات دانشآموزان تجدیدی) شرکت کنید.
ممکن است دانش‌آموزی پس از انتخاب رشته و تحصیل در پایه دهم، تمایل به تغییر رشته داشته باشد. در این صورت باید منطقه این تغییر را با توجه به سهمیهها تایید و دانش‌آموز برای ورود به پایه یازدهم در امتحانات مجدد شرکت کرده و دروس خاصی را پاس کند. در پایه دهم و یازدهم نیز امکان تغییر رشته وجود دارد.
برای اطلاع از قوانین و مراحل دقیق این کار به مطلب تغییر رشته مراجعه کنید.
آزمون هدایت شغلی رایگان برای انتخاب رشته نهم
در کنار مطالعه منابع مختلف و جمع‌آوری داده‌های میدانی، از آزمون‌های هدایت شغلی-تحصیلی معتبر هم برای انتخاب رشته نهم کمک بگیرید. با غرق‌شدن در گفته‌وشنیده‌های بیرونی، گاهی از درونِ خودمان غافل می‌شویم. برای فهم اینکه دقیقا چه می‌خواهید و برای چه کاری ساخته شده‌اید، نمی‌توانید صرفا روی اطلاعات بیرونی حساب کنید؛ بلکه باید کمی به درون‌تان نزدیکتر شوید و نگاهی واقع‌بینانه و خودانگیخته به علایق و توانمندی‌های‌تان بیندازید.
آزمون‌های هدایت شغلی تحصیلی استانداردشده در این زمینه موثر هستند. آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا شما را بهتر به خودتان معرفی کنند. این آزمون‌ها توسط موسسات هدایت تحصیلی و شغلی معتبر اجرا می‌شوند. مجموعه مدارس سلام هم به‌عنوان یکی از بزرگترین مراکز آموزشی کشور، آزمون مناسبی را برای دانشآموزان هنجاریابی کرده است. اگر به شرکت در این آزمون علاقه‌مندید، روی لینک آزمون هدایت شغلی کلیک کنید و باصبر و حوصله سوالاتش را پاسخ دهید. نتیجه آزمون شما از طریق پیامک برای‌تان ارسال میشود.
سخن پایانی
برای یک انتخاب رشته صحیح، باید به نمرات، استعداد، علایق و اهداف خود در کنار ضوابط و شرایط انتخاب رشته نهم توجه داشته باشید و بدانید انتخاب رشته های تحصیلی نهم فاکتورهای متعددی دارند. تأثیر نمره در انتخاب رشته نهم یا همان سوابق تحصیلی، به اندازه‌ای است که اگر نمرات شما چندان بالا نباشد یا حتی به حد نصاب نرسیده باشد، باید قید ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه خود را بزنید یا ترمیم معدل انجام دهید.
نمره آزمون آنلاین هدایت تحصیلی، نمرات دانش‌آموز و کسب حداقل معدل شرایط انتخاب رشته کلاس نهم هستند. نتایج آزمون هدایت تحصیلی و ظرفیت پذیرش مدارس از طریق سایت پادا قابل مشاهده هستند. انتخاب رشته نهم نیز در همین سایت انجام میشود.
سوالات متداول
- تعیین رشته نهم بر چه اساسی انجام میشود؟
شرایط انتخاب رشته در پایه نهم شامل نمره هدایت تحصیلی، نمرات برخی از دروس مهم هر رشته، معدل سه سال متوسطه دوره اول و سهمیهها است. - سایت انتخاب رشته نهم چیست؟
انتخاب رشته کلاس نهم به صورت آنلاین است و از طریق سایت مای مدیو انجام میشود. - انتخاب رشته نهم به دهم در چه تاریخی انجام میشود؟
زمان انتخاب رشته نهم به دهم خرداد ماه هر سال و پس از اعلام نتایج امتحانات است اما برای دانشآموزان تجدیدی در شهریور ماه انجام میشود. - حداقل معدل برای انتخاب رشته نهم چقدر است؟
یکی از شرایط انتخاب رشته در پایه نهم این است که معدل سه سال دوره اول متوسطه حداقل ۱۴ باشد. - زمان انتخاب رشته نهم چه تاریخی است؟
پس از امتحانات نوبت دوم و ثبت نمرات پایه نهم، دانشآموزان می‌توانند برای انتخاب رشته نهم اقدام کنند. - مهمترین سهمیه انتخاب رشته نهم چیست؟
سهمیه منطقه مهمترین شرط است که در مطلب راجع به آن توضیحات کامل دادیم.
