انواع ترس در کودکان در سنین مختلف + راهکارهای مؤثر برای مقابله

ترس کودکان چه علائمی دارد و چگونه آن را برطرف کنیم؟

فهرست مطالب

اگر شما هم گاهی آرزوی برگشت به دوران کودکی و اصطلاحا سرخوشی به­‌سرتان‌­می­‌زند، احتمالا با خواندن این مقاله و مرور خاطرات تک­‌تک ترس‌­های کودکانه، نظرتان عوض می­‌شود. تغییر برای همه ما تا حدودی ترسناک است و کودکی، دورانی پرفرازونشیب، همراه با تغییرات گسترده فیزیولوژیکی و محیطی است. مواجهه با این تغییرات و چالش­‌ها منجر به ترس‌های رایج در کودکان می‌­شود.

اکثر این ترس­‌ها از نظر ما بزرگسالان غیرمنطقی و نامعقول به نظر می­‌رسند، اما آن‌­ها برای کودکان کاملا معقول و واقعی هستند. بنابراین، باید انواع ترس در کودکان و نحوه مواجهه با آن‌ها را بشناسیم. شما درباره انواع ترس‌های کودکان چه میدانید؟

علائم ترس در  کودکان

شناخت علائم ترس در کودکان به والدین کمک می‌کند تا زودتر متوجه ترس‌های فرزندشان شوند و با واکنشی مناسب، احساس امنیت بیشتری به فرزند‌شان بدهند. برخی از رایج‌ترین علائم ترس در کودکان شامل موارد زیر است:

چسبیدن غیرعادی به والدین، کابوس‌های مکرر، لکنت زبان یا سکوت ناگهانی، خشم و پرخاشگری شدید هنگام مواجهه با موقعیت ترسناک، بدخوابی، حساسیت بدنی یا شکایت جسمی بدون علت مشخص، گوشه گیری شدید و اجتناب از رفتن به محیط‌های خاص

اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیه‌های مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر می‌شود!

تفاوت فوبیا و ترس‌های طبیعی کودکان

قبل از معرفی انواع ترس در کودکان، ابتدا تفاوت بین فوبیا (ترس غیرطبیعی) با ترس­‌های طبیعی کودکان را بیان می­‌کنیم. ترس­‌های طبیعی، تغییرات و تحولات رشدی وابسته به سن کودک هستند؛ یعنی تقریبا تمام بچه‌ها در سن خاصی از مواجهه با رویداد مشخص و معینی می­‌ترسند. در واقع، نگرانی‌های طبیعی کودکان دلیل خاصی ندارد و جزئی از فرآیند رشد آن‌­ها است.

اما فوبیا در کودکان، به ‌اتفاق یا اتفاقات تلخ و آزاردهنده­ محیطی مربوط است؛ این اتفاقات، باعث وحشت کودک می‌ شود و حساسیت او را نسبت به موضوع خاصی افزایش می‌­دهد.

پیشنهاد مطالعه: اختلال پانیک یا وحشتزدگی در کودکان

ترس‌های رایج در کودکان سنین مختلف

اگر خاطرات و استرس‌های دوران کودکی خودتان را مرور کنید، متوجه نگرانی‌­هایی مانند ترس از سوزن و آمپول زدن، تاریکی، روح و کابوس­‌های شبانه خواهید شد. از نظر روان­‌شناسان، ما بزرگسالان به کمک مکانیسم­‌های دفاعی متعددی مانند سرکوبی، از دست این نگرانی‌­ها خلاص می­‌شویم، اما بچه‌­ها هنوز توان استفاده از این مکانیسم­‌های دفاعی را ندارند؛ آن­ها برای مدیریت موثر این نگرانی­‌ها به کمک والدین و دیگر مراقبت­‌کنندگان نیاز دارند.

رشد عاطفی کودکان با چالش‌­ها و بحران‌­های خاصی همراه است و اضطراب‌­های کودکانه نیز جزئی از این چالش‌­های سنی است. به همین دلیل، معرفی انواع ترس در کودکان را با توجه به سن آن­‌ها انجام می­‌دهیم.

البته به این نکته دقت کنید: «اگرچه این نگرانی‌­ها در سن خاصی شروع می­‌شوند، اما لزوما در زمان و سن مشخصی پایان نمی­‌یابند؛ خلق‌­وخوی کودک و نحوه برخورد والدین با این ترس‌­ها، در مدیریت و ازبین­‌رفتن آن­‌ها تأثیر زیادی دارند.»

آشنایی با علائم و علت ترس کودک یک ساله

ترس در کودکان زیر 2 سال

ترس‌های نوزادان جدی­‌تر است و رسیدگی به آن­‌ها اهمیت زیادی دارد. برای برخورد درست با اضطراب­‌های نوزادان، ابتدا باید آن­‌ها را بشناسیم. مهم­ترین اضطراب‌های نوزادان و کودکان نوپا به موارد زیر مربوط است.

ترس کودک از صدای بلند و محرک‌­های حسی شدید

صداهای ناگهانی و محرک‌های محیطی شدید، مانند صدای جاروبرقی، جیغ، آژیر، سشوار، رعدوبرق، بادوطوفان، زلزله، حرکات ناگهانی و بالاوپایین انداختن نوزاد، باعث نگرانی شدید او می‌­شود. علت ترس نوزادان از صدای بلند به حساسیت سیستم عصبی­‌شان مربوط است. سیستم عصبی آن‌­ها نسبت به تحریک شدید حساسیت دارد؛ به عبارت دیگر، ذهن آن‌ها توان مدیریت و کنترل این محرک­‌های حسی را ندارد. علت ترس کودکان از آب در حین حمام کردن و شستن سر نیز تا حد زیادی به‌دلیل حساسیت سیستم عصبی آن‌ها است.

ترس جدایی کودک از مادر

  • از حدود 6-8 ماهگی، پایه‌های شکل­‌گیری دلبستگی کودک به مادر ایجاد می‌­شود و تا حدود 2 سالگی (ایجاد تصویری درونی و پایدار از مادر) ادامه دارد.
  • در این بازه سنی، فرزندان از نبود مادر در میدان دیدشان نگران می‌­شوند و به دنبال راهی برای بازگرداندن سریع او هستند.
  • آن­‌ها از حدود 6-8 ماهگی، قادر به درک تفاوت بین چهره مادر از دیگر افراد هستند و غیبت مادر باعث اضطراب جدایی در آن­‌ها می­‌شود.
  • بچه­‌های 1 ‌ساله، هنوز به حضور دائمی مادر اعتماد ندارند و جدایی از او برای­‌شان ترسناک است.
  • این بحران در حدود 2 سالگی و با شکل­‌گیری دلبستگی کامل و ایجاد تصویری درونی و پایدار از مادر، خاتمه پیدا می‌­کند.

ترس کودک از غریبه ها

  • تقریبا همزمان با اضطراب جدایی و افزایش قدرت بینایی، ترس کودک از افراد غریبه شروع می­‌شود.
  • در حدود 8 ماهگی، بچه­‌ها تفاوت بین افراد آشنا و غریبه­ را متوجه می‌­شوند و رابطه صمیمانه­‌ای با والدین و دیگر افراد نزدیک برقرار می­‌کنند.
  • امنیت برای نوزادان، به‌اندازه نیاز موجودات جاندار به هوا، اهمیت دارد و ورود غریبه­‌ها به دایره امنیت شخصی­‌شان، باعث ایجاد ترس و دلهره می­‌شود.

ترس کودک از اتفاقات غیرقابل پیش‌­بینی

بچه­‌ها از حدود 1 سالگی، به‌صورت مستقلانه شروع به وارسی محیط اطراف می­‌کنند. همزمان با شروع خودمختاری، نیاز به پیش‌­بینی و کنترل اتفاقات و رویدادها افزایش پیدا می­‌کند. به همین دلیل، موضوعات غیرقابل­‌کنترلی مانند رعدوبرق و افراد دارای ظاهر و لباس غیر مأنوس، آن­‌ها را وحشت‌­زده می­‌کند.

آشنایی با علل ترس های رایج کودک چهار و پنج ساله

ترس‌های رایج کودکان پیش دبستانی

هرچند کودکان پیش­‌دبستانی به‌اندازه نوزادان حساس نیستند، اما هنوز چیزهای زیادی باعث ترس آن‌­ها می­‌شود. موارد زیر از مهم­‌ترین نگرانی­‌های رایج این بچه­‌های پیش‌دبستانی است.

پیشنهاد مطالعه: علت ترس کودک از حیوانات و چگونگی درمان آن

ترس از مرگ خود، والدین و افراد نزدیک

کودکان به‌مرور، با خطرات محیطی و اتفاقات دردناکی که ممکن است برای خودشان و افراد نزدیک بیافتد، احساس ترس می­‌کنند. این نگرانی­‌ها در صورت مرگ یا آسیب جدی یکی از عزیزان، به‌شدت افزایش پیدا می­‌کند و نیاز به مداخله جدی دارد. ترس از دست دادن والدین و دیگر عزیزان، گاهی باعث بروز اضطراب جدایی در بچه­‌ها می‌­شود.

پیشنهاد مطالعه: توضیح مرگ برای کودک و پاسخ به سوالاتش

ترس کودک از تاریکی

به نظرتان دلیل نگرانی شدید بچه­‌ها از شب و تاریکی چیست؟ ابهام و ترس حاصل از تاریکی و تخیل قوی، دست­‌به­‌دست یکدیگر می­‌دهند و آرامش شب را برای کودک وحشتناک جلوه می­‌دهند. سایه­‌های روی دیوار، صداهای مبهم و هر شی‌ء در حال حرکت، نشانه‌­ای از وجود خطری بزرگ است و بچه‌­ها را می­‌ترساند.

ترس کودک از ارواح، هیولاها و زامبی‌­ها

  • یکی دیگر از پیامدهای تخیل فوق­‌العاده قوی بچه‌­ها، خلق موجودات موهوم و تصویرسازی­‌های واضح و شفاف درباره آن­‌ها است.
  • مشاهده برنامه‌­های تلویزیونی نیز به این تخیلات کودکانه دامن می­‌زند.
  • والدین نیز گاهی برای ترساندن کودک از جملاتی مانند «میگم لولو بیاد بخورتت!» برای ترساندن فرزندان استفاده می­‌کنند. این جملات فرزند شما را نمی‌­ترساند، بلکه به او شوکی بسیار شدیدتر از یک نگرانی معمولی وارد می­‌کند!

البته دیدن فیلم‌های ترسناک نیز می‌تواند مزید بر علت باشد، بنابراین درباره اینکه چرا کودکان نباید فیلم ترسناک ببینند بخوانید.

ترس کودک در خواب

به دلیل مرز باریک بین واقعیت و رویا در سنین پیش‌­دبستانی، کابوس‌ شبانه کودک برای خودش کاملا واقعی به نظر می‌رسد. به‌صورت کلی در این سن، رویادیدن و ترس کودکان از خوابیدن افزایش پیدا می­‌کند.

ترس کودک از تنهایی خوابیدن

یکی دیگر از چالش­‌ها و نگرانی­‌های بچه­‌ها در سنین پیش‌­دبستانی، جدا خوابیدن کودک از پدر و مادر است. این موضوع، تقریبا برای همه کودکان استرس­‌زا است و برای سازگاری با آن به زمان نیاز دارند. درباره عواقب خوابیدن کودک کنار والدین نیز مطالعه کنید.

ترس کودک از فیلم ترسناک و شخصیت های کارتونی

  • برنامه کودک­‌ها و فیلم­‌های دارای شخصیت‌­های داستانی شرور، موجب تحریک تخیل بچه­‌ها می‌شود.
  • به‌عنوان مثال، مشاهده برنامه‌کودکی در مورد جادوگری بدجنس و بچه­‌دزد، باعث تصور حضور جادوگر در اتاق خواب برای دزدیدن او می‌­شود.
  • بچه­‌ها همچنین از تغییر چهره نامعمول افراد آشنا، مانند پوشیدن لباس­‌های ترسناک، ادای گرگ درآوردن و ریش بلند تا حدودی می­‌ترسند.
ترس های رایج کودک شش ساله چیست؟

حوادث طبیعی مانند طوفان، سیل، زلزله و رعد و برق

تفکر بچه­‌های پیش‌­دبستانی مانند انسان­‌های اولیه کاملا غیرمنطقی و نمادین است؛ یعنی هر رویدادی که دلیل مشخص و معینی برایش ندارند، نشانه­‌ا‌ی از وجود خشم پنهان در آسمان­‌ها و موجودات خیالی است. با افزایش سن و درک دلیل حوادث طبیعی، نگرانی آن­‌ها از این رویدادها کاهش پیدا می­‌کند.

ترس‌های رایج کودکان دبستانی

با شروع رشد تفکر عینی در کودکان، تخیلات ترسناک فروکش می­‌کند و آن­ها بیشتر از خطرات واقعی و ملموس می­‌ترسند. البته هنوز ترس­‌های سنین نوپایی و پیش­‌دبستانی کاملا از بین نرفته است، اما چالش­‌های جدیدتر و جد‌ی‌تری در کمین کودکان است.

ترس کودک از تنها ماندن در خانه

آن­ها هنوز به انجام انفرادی کارها و دوری از شما کاملا عادت نکرده­اند. تنها ماندن در خانه گاهی جذاب و گاهی ترسناک است؛ زیرا تخیلات قوی آن­ها در آفرینش خطر و ایجاد ترس، دستِ کمی از دوران پیش‌دبستانی ندارد.

ترس کودک از مدرسه و کلاس درس

با شروع سال‌های درس و تحصیل فرزندان، یکی از چالش‌­های والدین مواجهه با ترس از مدرسه در کودکان است. وارد شدن به محیط رسمی و خشک مدارس، تا حدودی برای کودکان استرس­زا است. اگرچه ترس و اضطراب جدایی کلاس اولی ها تا حدودی طبیعی و موقتی است، اما نحوه تربیت والدین نیز در این زمینه تأثیر زیادی دارد.

ترس کودک از همسالان

به‌مرور و با افزایش سن، روابط و دوستی­‌ها برای بچه‌های دبستانی مهم‌­تر می‌شود. عدم پذیرش، احساس دوست‌داشتنی‌‌نبودن و تمسخر و طرد کودک از جمع همسالان یکی از نگرانی­‌ها و چالش‌­های کودکان دبستانی است که به بروز ترس کودک از دیگر بچه‌ها منجر می‌شود.

ترس کودک از دندانپزشکی

یکی دیگر از چالش­‌ها و نگرانی­‌های بچه­‌ها در سنین دبستان، ترس از مراجعه به دندانپزشک است این ترس معمولا در اولین ویزیت دندانپزشکی یا اگر بین جلسات درمانی فاصله بیفتد در کودکان اتفاق می‌افتد و ناشی از صداهای ناآشنا، ابزارهای عجیب، یا تجربه‌های دردناک قبلی است. برای کاهش این ترس، والدین می‌توانند در ویزیت های اولیه در کنار کودک حضور داشته باشند، از قبل او را با محیط دندانپزشکی آشنا کنند، یک دندانپزشک که رفتاری مناسب با کودکان دارد انتخاب کنند و فاصله ویزیت های دندانپزشکی را کوتاه تر کنند.

ترس‌های رایج نوجوانان

با رشد تفکر انتزاعی در دوران نوجوانی، ترس­‌های آن‌­ها نیز تا حدودی ذهنی و وابسته به فرضیات و شناخت­های آن­ها از جهان خارج است؛ اما متأسفانه، ذهن کمال­گرای نوجوان، حساسیت او را نسبت به رویدادهای محیطی افزایش می­دهد و تفکر واقع­گرایانه را محدود می­کند. به همین دلیل، ترس­های آن­ها هنوز هم تا حدودی غیرمنطقی به نظر می­رسد.

آشنایی با انواع ترس‌ های کودکان هفت ساله

ترس از قضاوت دیگران و به ‌خصوص همسالان

  • به زبان روان­‌شناسی، آن­‌ها به تماشاچیان خیالی اعتقاد دارند؛ یعنی از نظر نوجوان، دیگران مدام در حال مشاهده و قضاوت در مورد رفتارهای او هستند.
  • علاوه بر این، همراه با رشد استقلال عاطفی و فیزیکی نوجوانان از والدین، روابط با همسالان و چگونه به نظر رسیدن در نظر آن‌­ها اهمیت زیادی پیدا می‌­کند.
  • بنابراین، نوجوانان از قضاوت شدن، به‌خصوص توسط همسالان، به‌شدت احساس نگرانی دارند.

ترس از شکست تحصیلی

  • نوجوانان مدام به موضوعاتی مانند «چه کسی هستم و قرار است در آینده چه‌کاری انجام دهم؟» فکر می‌­کنند.
  • آن­‌ها کم­کم در حال آماده‌­سازی خود برای ورود به جامعه بزرگسالی هستند، اهداف بزرگی در سر دارند و به دنبال برآورده­‌ساختن رویاهای­‌شان هستند.
  • بنابراین، تصور شکست­‌خوردن در امتحانات و عدم موفقیت در کنکور، استرس و اضطراب زیادی در نوجوانان ایجاد می­­‌کند.

ترس از رویدادهای خشونت‌­آمیز مانند جنگ، ترور و افراد شرور

درک اینکه انسان­‌ها تا چه حد می­توانند ذاتی پلید و شرور داشته باشند برای نوجوانان وحشتناک است. در جامعه کنونی و با افزایش بمباران اطلاعاتی ناشی از شبکه­‌های اجتماعی و فضای مجازی، نوجوانان با خبرهای بد و دردناک بیشتری مواجه می‌شوند. این مواجهه، موجب بیش­‌برآورد خطر در زندگی شخصی می‌شود و ترس از رویدادهای خشونت­‌آمیز را افزایش می‌دهد. والدین باید برای استفاده از فضای مجازی قانون تعیین کنند، زیرا یکی از علل اضطراب در کودکان و نوجوانان، استفاده افراطی آن­ها از مجازی است.

ترسِ جا ماندن از اتفاقات گروه دوستان

جا ماندن از مشارکت در برنامه‌های گروه همسالان، برای نوجوانان حکم مرگ­‌وزندگی را دارد. بنابراین، بی‌­خبری از این اتفاقات و رویدادها، برای­‌شان به‌شدت عذاب‌­آور است. به‌مرور زمان و با افزایش درک نوجوان از پایداری دوستی­‌ها، این نگرانی کاهش پیدا می­‌کند.

ترس‌های طبیعی و غیر طبیعی در کودکان 

در مواجهه با ترس‌های کودکان،تشخیص اینکه ترس های کودکان منطقی و طبیعی، یا تخیلی و غیرطبیعی است به انتخاب بهترین روش درمانی کمک می‌کند.

ترس های طبیعی کودکان عبارت‌اند از ترس کودک از صدای بلند و محرک‌­های حسی شدید،ترس جدایی کودک از مادر،ترس کودک از تاریکی، ترس کودک از ارواح، هیولاها و زامبی‌­ها،حوادث طبیعی مانند طوفان، سیل، زلزله و رعد و برق،ترس کودک از مدرسه و کلاس درس،ترس از شکست تحصیلی،ترس از رویدادهای خشونت‌­آمیز مانند جنگ، ترور و افراد شرور.

این ترس‌ها در کودکان جزئی از روند رشد کودکان هستند و معمولا به مرور زمان رفع می شوند.

ترس های غیر طبیعی در کودکان معمولا (بر پایه تخیل یا سوءبرداشت) آن‌ها می‌باشند و شامل ترس هایی مثل اضطراب شدید هنگام جدایی از والدین،کابوس مکرر، گوشه گیری افراطی، خشم و پرخاشگری شدید،ترس شدید از شکست یا نشانه‌های وسواس مثل وسواس تمیزی.

در مواجهه با ترس‌های غیر منطقی کودکان، والدین بهتر است از یک متخصص برای رفع آن‌ها کمک گیرند.

درمان انواع ترس‌های طبیعی در کودکان

هرچند این ترس­ها جزئی از روند طبیعی رشد بچه‌­ها هستند، اما نحوه ازبین‌­بردن آن­ها یکی از دل‌مشغولی‌­های اصلی والدین است. آنچه در این جا اهمیت دارد، نحوه مدیریت نگرانی­‌های فرزندان توسط والدین است. اضطراب­‌های کودکان از نظر خودشان کاملا واقعی است، پس آن­ها را مسخره نکنید. در عوض، با استفاده از روش‌­های زیر، در غلبه بر این نگرانی‌­ها به فرزندتان کمک کنید.

با ترس کودک چه کنیم؟

کمک به از بین بردن ترس‌های طبیعی نوزادان

اضطراب جدایی و نگرانی از حضور غریبه­‌ها، جدی­ترین و مهم­ترین استرس­‌های نوزادان و کودکان زیر 2 سال هستند. اگر آن­‌ها نتوانند به شما اعتماد کنند، به هیچ فرد دیگری چه در حال و چه در آینده اعتماد نخواهند کرد. بنابراین، برای آماده‌­سازی کودک از غیبت مادر و والدین، حتما از روش‌­های زیر استفاده کنید.

بازی دالی موشه با نوزادان

دالی موشه یک بازی بسیار شیرین و هیجان‌­انگیز برای کودکان زیر 1 سال است. آن­ها درک دقیقی از پایداری اشیاء و افراد ندارند و به همین دلیل، غیبت مادر باعث نگرانی­‌شان می­شود. انجام بازی‌هایی مانند دالی موشه و در سنین بالاتر قایم­‌باشک، در غلبه بر این ترس به آن­‌ها کمک می­‌کند.

پیشنهاد مطالعه: ۱۰ بازی برای اضطراب جدایی

آموزش موقتی بودن جدایی

  • هرازگاهی اتاق را برای مدتی کوتاه ترک کنید و دوباره برگردید.
  • از فواصل زمانی کوتاه (حدود 1 دقیقه) شروع کنید و به‌مرور، مدت زمان جدایی را افزایش دهید.
  • اگر کودک برای جدایی موقت از شما آماده است، مراقبت از او را به فردی آشنا واگذار کنید.
  • به‌مرور زمان و با افزایش آمادگی و پذیرش کودک، زمان ترک خانه را افزایش دهید تا کودک به دوری و جدایی از شما عادت کند.

هرگز خانه را بی­خبر ترک نکنید

هنگام ترک موقت خانه، حتما از کودک خداحافظی کنید. ترک بی­خبر خانه، شاید ظاهرا راهی راحت­‌تر برای جلوگیری از گریه فرزندان باشد، اما احتمال شوکه­‌شدن و وحشت آن­ها را افزایش می­‌دهد. این غافلگیری­‌ها، نگرانی کودک از غیبت ناگهانی شما را افزایش می‌­دهد و اضطراب جدایی را دوچندان می­‌کند. بنابراین قبل از بیرون­‌رفتن، فرزندتان را بغل کنید و به او بگویید: «من مجبورم واسه یه کاری برم بیرون، ولی قول میدم زود زود برگردم پیش عزیزدلم».

کمک به از بین بردن ترس‌های طبیعی کودکان و نوجوانان

اضطراب­‌های رایج کودکان و نوجوانان معمولا ناشی از رشد ناکافی تفکر منطقی و واقع­‌گرایانه آن­ها است؛ بنابراین، باید به‌مرور و با استفاده از روش‌های زیر، شناخت­های ناسازگارانه فرزندان را اصلاح کنید.

چگونه ترس کودک را از بین ببریم؟

ارائه اطلاعات دقیق و کامل

اگرچه آن­‌ها چیزهای زیادی را متوجه می‌­شوند، اما تحلیل و هضم بعضی رویدادهای طبیعی و غیرطبیعی برای­شان کمی سخت است. به‌عنوان مثال، شنیدن صدای ترسناک رعدوبرق یا مشاهده آن، شاید باعث بروز افکاری مانند منفجرشدن آسمان در ذهن بچه­‌ها شود.

همه چیز برای کودکان تازگی دارد و آ‌ن­‌ها کنجکاو و مشتاق یادگیری هستند؛ بنابراین، با زبان بچه­‌گانه و در حد درک و فهم‌­شان در مورد رویدادها به آن­ها اطلاعات بدهید. مثلا به کودک بگویید: «رعدوبرق نشونه‌­ای از وجود بارونه تا ما خودمونو برای یک بارون شدید و دلچسب آماده کنیم».

بازی کردن با کودک

بازی­ مهم‌­ترین بخش زندگی کودک و نوعی تمرین برای یادگیری مهارت­‌های زندگی بزرگسالی است. اگر متوجه ترسی نامعقول در فرزندتان شدید، برای کاهش آن از بازی‌­های مختلف کمک بگیرید. به‌عنوان مثال، ترس از صدای سشوار و جاروبرقی را از طریق بازی با این وسایل و ورانداز کامل آن­ها توسط کودک، کاهش دهید.

پیشنهاد مطالعه: ۱۰ بازی مخصوص کودک یک ساله

ابراز همدلی و گفت­ و گو در مورد ترس‌های کودک

هرچه بیشتر در مورد نگرانی‌­های­مان صحبت کنیم، مواجهه با آن­ها منطقی‌­تر و آسان­تر خواهد شد. صحبت درباره احساسات، باعث برقراری ارتباط بین دو نیمکره مغزی (یکی منطقی و دیگری هیجانی) می‌­شود. با برقراری ارتباط بین دو نیمکره، کودکان شروع به ارزیابی و هضم تجربیات استرس‌­زا می­کنند و اضطراب کمتری را تجربه­ می­‌کنند.

پرهیز از واکنش افراطی به ترس کودک

  • شما مهم­‌ترین منبع کودکان در شناسایی خطر هستید و آن­ها با مشاهده نگرانی شما احساس خطر می­‌کنند.
  • اگر به‌سرعت در پی آرام کردن کودک باشید، ناخواسته ترسش را تقویت کرده­‌اید.
  • هرچند همدلی با کودک اهمیت دارد، اما بیش‌­ازحد لی­لی به لالای او نگذارید.
  • در عوض، بعد از آرام­‌کردن فرزند، در مورد موضوع استرس‌­زا با او صحبت کنید؛ مثلا بگویید: «صدای ترکیدن بادکنک واقعا تو رو ترسوند، آره؟».

خودداری از حمایت و مداخله افراطی

طبیعت فطری والدین آن­ها را به سمت حمایت و محافظت از فرزندان سوق می­‌دهد. البته نباید در این زمینه افراط کرد؛ بچه­‌ها به مقداری خطرپذیری و ترس برای مواجهه با مشکلات و چالش‌­های زندگی بزرگسالی نیاز دارند. اجتناب از خطرات، منبع تغذیه اضطراب درونی ما است و توان سازگاری کودک را کاهش می­‌دهد. متأسفانه، سبک فرزندپروری والدین هلیکوپتری یا بیش‌­ازحد محافظ، به رشد هیجانی و افزایش نگرانی‌­های کودکان دامن می‌­زند.

نظارت بر تماشای برنامه‌های تلویزیونی و شبکه های اجتماعی

برنامه­‌کودک موردعلاقه فرزندان را تماشا و واکنش‌­های­شان را مشاهده کنید. این کار به شما در شناسایی و ازبین­‌بردن اضطراب­‌های آن‌­ها کمک می­‌کند.

علت ترس کودک و راه درمان آن

سخن پایانی

کودکان سنین مختلف به‌صورت طبیعی از مواجهه با بعضی موضوعات احساس ترس می­‌کنند. موضوعاتی مانند جدایی از والدین، مرگ فردی عزیز، تاریکی، صداهای شدید و قضاوت دیگران، باعث تحریک اضطراب شدید در آن­ها می‌شود.

شاید این ترس‌ها برای شما معنایی نداشته باشند، اما از نظر کودکان کاملا واقعی هستند؛ پس هرگز نگرانی­‌های آن­ها را نادیده نگیرید. در عوض، با استفاده از روش­‌هایی مانند بازی، ابراز همدلی و گفت­‌وگو، ارائه اطلاعات کامل، آموزش مهارت­‌های موردنیاز و خودداری از حمایت افراطی، به ازبین‌­بردن ترس­‌های فرزند­تان کمک کنید.

سوالات متداول

  1. ترس در کودکان زیر 2 سال چیست؟
    ترس در کودکان زیر 2 سال از صدای بلند و محرک­‌های حسی شدید مانند جاروبرقی و رعدوبرق به دلیل حساسیت سیستم عصبی خود می‌ترسند. ترس جدایی از مادر از حدود 6-8 ماهگی آغاز می‌شود و تا 2 سالگی ادامه دارد. همچنین، ترس از غریبه‌ها از 8 ماهگی شروع می‌شود، زیرا کودک تفاوت بین آشنا و غریبه را می‌فهمد. ترس از اتفاقات غیرقابل پیش‌­بینی نیز با شروع خودمختاری کودک در 1 سالگی به وجود می‌آید.
  2. کودکان 4-5 ساله از چه چیزهایی می‌­ترسند؟
    ازدست­‌دادن والدین، تاریکی، کابوس‌­ها، ارواح، شخصیت­‌های بدجنس کارتونی، محیط‌­های جدید، افراد با لباس مبدل یا دارای ظاهری نامأنوس، جدا خوابیدن و حوادث طبیعی مانند رعدوبرق و طوفان، از جمله اضطراب­‌های رایج کودکان پیش‌­دبستانی است.
  3. ترس­‌های رایج کودکان 7-11 ساله چه هستند؟
    طرد و تمسخر توسط همسالان، مدرسه و کلاس درس، تنها ماندن در خانه، نگرانی از آسیب­‌دیدن خود یا والدین، هیولاها و کابوس­‌های شبانه، از نگرانی­‌های رایج کودکان دبستانی هستند.
  4. چگونه ترس کودکان را کنترل کنیم؟
    نگرانی­‌های کودک را نادیده نگیرید و از روش­‌هایی مانند بازی، آموزش مهارت­‌های موردنیاز، خودداری از حمایت افراطی و ابراز همدلی و گفت‌­وگو استفاده کنید.

به این مطلب امتیاز دهید

اشتراک گذاری مطلب :

اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیه‌های مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر می‌شود!

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *