احتمالا با شنیدن کلمه انیمیشن به یاد دیزنی، پیکسار، ایلومینیشن یا جیبلی که از معروف‌ترین استودیوهای تولید انیمیشن هستند می‌افتید. اما آیا دنیای انیمیشن تنها به این حوزه مربوط میشود؟ گسترش تبلیغات، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، باعث توسعه رشته پویانمایی و رونق صنعت انیمیشن و ساخت موشن در دنیا شده است. در طراحی و متحرک‌سازی یا انیمیشن، آفرینش هر مفهومی که در واقعیت ساخت آن هزینه زیادی می‌خواهد یا غیر ممکن است، امکان پذیر میشود. به دلیل فضای کاری مستقل و متنوع و امکان کسب درآمد بالا، این رشته علاقه‌مندان زیادی دارد. یکی از مسیرهای تبدیل شدن به انیماتور حرفه‌ای، گذراندن تحصیلات آکادمیک رشته پویانمایی در هنرستان و دانشگاه است. در این مطلب درباره شرایط ورود به رشته انیمیشن سازی، آینده تحصیلی و شغلی آن صحبت کرده‌ایم که یک راهنمای کامل برای رشته پویانمایی یا انیمیشن است.
رشته انیمیشن چیست؟
انیمیشن یا معادل فارسی آن پویانمایی، یعنی ترکیب تصاویر دو یا سه بعدی به شکلی که از کنار هم قرار گرفتن آن‌ها در نهایت حرکت ایجاد شود. این قابلیت را میتوان به تنهایی برای تولید انیمیشن یا در ترکیب با فیلم و تصاویر واقعی استفاده کرد و به این وسیله ایده‌های جذابی خلق نمود. اساس رشته پویانمایی هنر، تخیل و خلاقیت است و هنرآموزان و دانشجویان مستعد طی دوره تحصیلی خود، اصول و روش کار با ابزارهای انیمیشن سازی را یاد می‌گیرند.
توانایی های لازم برای رشته انیمیشن
همانطور که گفتیم این رشته اساسا با خلاقیت و دنیای ذهنی شما سر و کار دارد و در مرحله بعد لازم است بتوانید تمام آنچه در تخیلات شما می‌گذرد را با تکنیک‌ها و ابزارهایی که آموزش دیده‌اید به مرحله نمایش دربیاورید. بنابراین توانمندی ذهنی، توجه به نکات ریز و ظرایف، ذوق هنری و خلاقیت از استعدادهای حیاتی برای موفقیت در این رشته هستند. هنرآموزان از زمان دبیرستان تا دوره دانشجویی باید در نقاشی و طراحی، استفاده از تکنولوژی و کار با نرم‌افزارهای مربوطه، تفکر انتزاعی، فضاسازی ذهنی و داستان‌سرایی را تمرین کنند. برای اینکه در نهایت بتوانید خروجی کار مناسبی داشته باشید و به درآمد دلخواهتان برسید، صبر و پشتکار زیادی نیازی دارید. در نهایت انتظار می‌رود فردی که می‌خواد وارد رشته پویانمایی یا رشته انیمیشن شود، توانمندیهای زیر را داشته باشد و آن‌ها را تقویت کند:
- ایده‌پردازی درباره یک خط داستانی
- خلق شخصیت‌ها، داستان‌سرایی و تبدیل وقایع و شخصیت‌ها به سناریو و در نهایت استوری برد
- طراحی شخصیت‌ها شامل انسان، حیوان و اشیا و فضای داستان
- متحرک‌سازی تصاویر طراحی شده
- دانش ساخت انیمیشن دو بعدی و سه بعدی با استفاده از نرم‌افزارها و تکنیک‌های مربوطه
- توانایی کار با نرم‌افزارهای اضافه کردن صدا و تدوین
- توانایی انجام کارهای گروهی و داشتن مهارت‌های نرم برای انجام پروژه‌های تیمی
یکی از رشتههای مرتبط با انیمیشن، رشته نقاشی است که درباره آن نیز در مقاله لینک شده توضیحات مفصلی داده‌ایم.
رشته انیمیشن در هنرستان
اگر آنقدر علاقه و استعداد شما نسبت به حوزه ساخت انیمیشن زیاد است که می‌خواهید هرچه زودتر آن را آغاز کنید، انتخاب رشته انیمیشن در هنرستان‌های فنی حرفه‌ای یا کار دانش انتخاب خوبی است. توصیه می‌کنیم مقاله شرایط انتخاب رشته فنی حرفه ای را نیز مطالعه کنید. در هنرستان دروس تخصصی مختلفی می‌خوانید که اساس انیمیشن‌سازی هستند و برای ورود به دانشگاه آمادگی بیشتری نسبت به رشتههای نظری خواهید داشت. از جمله مهارت‌هایی که هنرجویان پویانمایی طی دروس تئوری و عملی یاد می‌گیرند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی شخصیت
- تبدیل فیلمنامه به استوری بورد
- ساخت پویانمایی با تکنیک‌های مختلف
- استفاده از نرم‌افزارهای مرتبط
- طراحی از انسان، حیوان و اشیا
- متحرک‌سازی تصاویر و آشنایی با داستان و فیلمنامه
دروس رشته انیمیشن در هنرستان
در جدول زیر می‌توانید لیست دروس تخصصی این رشته در هر پایه از هنرستان را مشاهده کنید.
| سال تحصیلی | کتاب های تخصصی پویانمایی |
| سال دهم انیمیشن سازی | طراحی شخصیت در پویانمایی متحرک سازی دو بعدی طراحی و زبان بصری پویانمایی دانش فنی پایه انیمیشن همراه هنرجو پویانمایی |
| سال یازدهم انیمیشن سازی | طراحی فضا و صحنه در پویانمایی تولید پویانمایی سه بعدی صحنه‌ای کارآموزی تفکر و سواد رسانه‌ای همراه هنرجو پویانمایی |
| سال دوازدهم انیمیشن سازی | متحرک‌سازی رایانه‌ای ارزیابی تولید در پویانمایی دانش فنی تخصصی پویانمایی راهنمای هنرآموز – ارزیابی تولید در پویانمایی راهنمای هنرآموز – متحرک‌سازی رایانه‌ای |
دروس رشته انیمیشن سازی در دانشگاه
در مقطع کاردانی، دانشجویان طی ۲ سال و ۴ ترم، ۶۸ واحد درسی را می‌گذرانند. همچنین در مقطع کارشناسی که حدود ۸ ترم و ۴ سال طول می‌کشد دانشجویان باید ۱۴۱ واحد دروس تئوری و عملی را بگذرانند. مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته انیمیشن در مقطع کارشناسی را در جدول زیر آورده‌ایم.
| مبانی ارتباطات، عکاسی و هنرهای دیجیتال، قصه در ادیان و داستان‌نویسی، مردم‌شناسی و رسانه‌های تصویری، مخاطب‌شناسی تلویزیونی، گونه‌شناسی برنامه‌های تلویزیونی، عکاسی، سیر تحولات گرافیک، مبانی انیمیشن دیجیتالی، آشنایی با هنر در تاریخ، انیمیشن دو بعدی، نرم‌افزارهای گرافیکی، تاریخ انیمیشن، تلویزیون زبان ساختار، درک و بیان بصری، طراحی، مبانی گرافیک، تدوین دیجیتالی، رسالت صدا وسیما، مبانی سایر مدیا، کارگاه انیمیشن دیجیتالی، تاریخ تلویزیون و فناوری رسانه‌های جدید، کاربرد رایانه در فیلم و تلویزیون، فلسفه هنر، ارتباطات بصری، پژوهش و نگارش در تلویزیون، مبانی تبلیغات تلویزیونی، جلوه‌های بصری دیجیتالی، نویسندگی برای انیمیشن، زیبایی‌شناسی هنرهای دیجیتال، موسیقی و انیمیشن، انیمیشن سه‌بعدی، انیمیشن تعاملی |
آموزش‌های دانشگاهی تنها ۲۰ درصد از دانش کاری مورد نیاز دانشجویان را فراهم می‌کنند. بنابراین لازم است در حین تحصیل، با آموزش، تمرین و انجام کارآموزی یا پروژه‌های مختلف مهارت‌های مختلف خود در زمینه پویانمایی را تقویت کنید.
رشته انیمیشن بدون کنکور
در برخی از واحدهای دانشگاه آزاد، دانشگاه علمی کاربردی، پردی خودگردان یا موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی پذیرش بدون کنکور رشته پویانمایی وجود دارد. برای ورود به این رشته به صورت بدون کنکور، باید به صورت جداگانه در زمان تعیین شده، از طریق سایت سازمان سنجش ثبت نام انجام دهید. داوطلبان بر اساس معدل و سوابق تحصیلی پذیرفته می‌شوند و باید برای تحصیل بدون کنکور شهریه پرداخت کنند. می‌توانید برای اطلاعات بیشتر به مطلب رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد را هم نگاهی بیندازید.
ادامه تحصیل در رشته انیمیشن
فارغ‌التحصیلان پس از اتمام کاردانی میتوانند در مقطع کارشناسی ناپیوسته پویانمایی شرکت کنند. دور مقطع ارشد علاوه بر آزمون کتبی، پذیرفته‌شدگان باید در آزمون عملی که توسط دانشگاه‌ها برگزار میشود نیز شرکت کنند. همچنین برای مقطع ارشد نیز علاوه بر خود رشته پویانمایی، فارغ‌التحصیلان مجاز به شرکت در رشتههای زیر هستند:
- تصویر متحرک
- ارتباطات تصویری
- تصویرسازی
- نقاشی
- عکاسی
- مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی
گرایش‌های رشته انیمیشن
رشته انیمیشن در مقطع کاردانی تحت عنوان پویانمایی، در مقطع کارشناسی تحت عنوان تلویزیون و هنرهای دیجیتال گرایش پویانمایی رایانه‌ای و در کارشناسی ارشد با نام پویانمایی ارائه میشود.
بازار کار رشته انیمیشن
به جرئت میتوان گفت امروزه بیشتر افراد حوصله یا انگیزه کافی برای مطالعه چند خط نوشته یا پیام را هم ندارند. ذهن بیشتر افراد با تصویر و داستان ارتباط بهتری برقرار می‌کند چون نیاز به صرف انرژی و تمرکز کمتری دارد. از طرفی معمولا تصویر بیشتر در خاطر افراد باقی می‌ماند. این ویژگی دنیای امروز و البته رویاهای انسان‌های که هر روز پررنگ‌تر و بیشتر می‌شوند، فرصت خوبی برای ایده‌پردازی و ساخت انواع محتوای بصری از جمله انیمیشن برای دست‌یابی به مقاصد تجاری، تبلیغاتی و سرگرمی فراهم کرده است. بازار کار انیمیشن سازی در ایران نیز با گسترش رسانه‌های تصویری و شبکه‌های اجتماعی طی سال‌های گذشته رونق کسب و کارها و نیاز به تبلیغات اثرگذار، و زمینه فعالیت انیماتورها بیشتر شده است. جلو رفتن در میدان پویانمایی و انیمیشن‌سازی نیاز به تخصص، افزایش مهارت، ابزارهای مناسب، پرورش خلاقیت و پشتکار شما دارد. در این صورت شغل و درآمد رشته پویا نمایی بسیار راضی کننده خواهد بود.
مشاغل مرتبط با رشته انیمیشن
فارغ‌التحصیلان این رشته با توجه به توانمندی‌هایی که دارند و نرم‌افزارها و تکنیک‌هایی که در آن‌ها آموزش دیده‌اند، میتوانند به صورت پروژه‌ای یا تمام وقت در زمینه‌های زیر فعالیت کنند:
- شرکت‌های سازنده بازی
- شاخت تیزر در شرکت‌های تبلیغاتی
- شرکت‌های تولید کننده اپلیکیشن
- طراحی موشن‌های گرافیکی و تبلیغاتی
- طراحی جلوه‌های ویژه در صنعت فیلمسازی
- آموزشگاه‌ها، هنرستانها و دانشگاه‌ها
- تولید نرم‌افزارها یا اپلیکیشن‌های آموزشی
سخن پایانی
ساخت انیمیشن، تصاویر متحرک و موشن گرافی در چند دهه اخیر رو به رشد بوده است و چرخه درآمد بالایی برای متخصصان این رشته دارد. بسیاری از دانش‌اموزان ذوق هنری و خلاقیت خوبی در این زمینه دارند و میتوانند حتی از دبیرستان با ورود به رشته پویانمایی در هنرستانها، کسب دانش و تجربه در این رشته را آغاز کنند. انیمیشن در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه میشود و در مقطع دکترا نیز امکان انتخاب رشتههای مرتبط وجود دارد. همانطور که گفتیم مسیر موفقیت در این رشته با ذوق هنری، پشتکار و صبر فراوان گره خورده است و می‌تواند آینده درخشانی برای فارغ‌التحصیلان رقم بزند. در این مطلب سعی کردیم اطلاعات جامعی درباره وضعیت شغلی و درسی این رشته در اختیارتان بگذاریم تا با توجه به آن‌ها، بتوانید بهتر درباره انتخاب رشته تصمیم‌گیری کنید.
سوالات متداول
- از چه رشته ای میتوان وارد رشته انیمیشن در دانشگاه شد؟
برای ورود به این رشته دو مسیر وجود دارد، دانشآموزان میتوانند از دوره متوسطه دوم در رشته پویانمایی در هنرستانها درس بخوانند و در نهایت درد وره کاردانی این رشته شرکت کنند. یا در یکی از رشتههای شاخه نظری درس بخوانند و سپس از طریق کنکور هنر، رشته انیمیشن را انتخاب کنند. - رشته انیمیشن مناسب چه افرادی است؟
داشتن خلاقیت، دقت بالا، توجه به ظرایف، قدرت طراحی و نقاشی خوب و داشتانسرایی قوی از جمله توانمندیهای مهم برای موفقیت در رشته پویانمایی یا انیمیشن هستند. - آیا پذیرش بدون کنکور رشته پویانمایی نیز انجام میشود؟
بله، هر سال در برخی از واحدهای دانشگاه آزاد، علمی کاربردی و غیر انتفاعی، داوطلبان میتوانند برای پذیرش بدون کنکور ثبت نام کنند که صرفا بر اساس سوابق تحصیلی انجام میشود.
