رشتههای تجربی سالهاست جایگاه مهمی در ذهن داوطلبان و خانوادهها پیدا کردهاند چراکه انتخاب مسیر شغلی در این حوزه میتواند آیندهای همراه با درآمد بالا، امنیت شغلی و پرستیژ اجتماعی رقم بزند. از پزشکی و دندانپزشکی تا شاخههای پیراپزشکی و علوم پایه، هر کدام گزینههایی هستند که متناسب با علاقه، توانایی و هدف مالی شما میتوانند درآمد مطلوبی بسازند.
با این حال پرسش اصلی همیشه این است که کدام رشتههای تجربی واقعاً پولساز هستند. از این رو ما در این مطلب مجموعه مدارس سلام بهصورت جامع به معرفی شغلهای تجربی، بررسی میزان درآمد هر کدام، معرفی رشتههای پردرآمد کوتاه مدت و حتی مقایسه میان مشاغل پزشکی و دندانپزشکی میپردازیم تا بتوانید پیش از انتخاب، تصویری شفاف از آینده مالی و شغلی خود داشته باشید.
لیست شغل های تجربی
| زیرشاخههای پزشکی | زیرشاخههای پیراپزشکی | زیرشاخههای علوم پایه | زیرشاخههای میان رشتهای |
|---|---|---|---|
| پزشکی | بیناییسنجی / بیناییسنجی | زیستشناسی جانوری | علوم و مهندسی باغبانی |
| دندانپزشکی | دامپزشکی | زیستشناسی گیاهی | مهندسی فضای سبز |
| داروسازی | پرستاری | فیزیک | علوم و مهندسی محیط زیست |
| فیزیوتراپی | شیمی | بیوتکنولوژی | |
| مامایی | مهندسی کشاورزی | ||
| رادیولوژی | نانوتکنولوژی | ||
| کاردرمانی | روانشناسی | ||
| هوشبری | اعضای مصنوعی | ||
| فوریت پزشکی | |||
| اتاق عمل | |||
| پروتز دندان | |||
| علوم آزمایشگاه | |||
| علوم تغذیه |
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
پردرآمدترین رشته های تجربی در ایران + لیست درآمد
برخی رشتهها مثل پزشکی و دندانپزشکی همواره در صدر فهرست پردرآمدترین مشاغل قرار دارند، در حالی که شاخههایی مثل علوم پایه یا بعضی از گرایشهای پیراپزشکی مسیر درآمدی متفاوتی را پیش روی فارغالتحصیلان میگذارند. اغلب افراد تنها اطلاعات محدودی در خصوص رشتههای پزشکی دارند و نمیدانند برخی از رشتههای پیراپزشکی میتوانند از پزشکیها هم پردرآمدتر باشند.
در این بخش ابتدا نگاهی کلی به درآمد رشتههای تجربی در ایران و جهان خواهیم داشت و سپس بهصورت جزئیتر سراغ مقایسهای میان این دو خواهیم رفت تا دیدگاه دقیقتری نسبت به آینده مالی این مسیر به دست آورید.
بسیاری از رشته های پولساز تجربی میتوانند بر اساس تلاش و خصوصی یا دولتی بودن شغل پردرآمد باشند که به طور کلی اصلیترین آنها به این ترتیب هستند:
- پزشک جراح:
پزشکان جراح متخصص و یا فوق تخصصی که مهارت بالایی دارند و در زمینه تخصص و فوق تخصص خود شناختهشده هستند، حدود حداقل 500 میلیون تومان در ماه درآمد دارند. بسیاری از آنها حتی چندین ماه فرصت ویزیت ندارند و بر اساس تخصص و جراحی خاصی که انجام میدهند، ممکن است بالاتر از این درآمد را هم رقم بزنند.
- دندانپزشکی:
بازار کاررشته دندانپزشکی در ایران همیشه پررونق است. امروزه حتی بیش از همیشه زیبایی لبخند و سلامت دهان به دغدغهای عمومی تبدیل شده و کلینیکهای خصوصی همواره در حال گسترش هستند. حتی آن دندانپزشکانی که بدون مطب در کلینیکها فعالیت دارند هم میتوانند ماهانه تا 40 میلیون یا بیشتر حقوق داشته باشند. زمانی هم که به زمینههای تخصصی و زیبایی نظیر جراح فک و صورت ورود میکنند، درآمد آنها میتواند تا چند صد میلیون تومان در ماه افزایش پیدا کند. برخی شاخهها نظیر ارتودنتیست حتی بهترین رشته برای پولدار شدن محسوب میشود.
- فیزیوتراپی:
امروزه با سبک زندگی خاص و رشد ورزشهای حرفهای، مشکلات اسکلتی و عضلانی افزایش پیدا کرده است. بسیاری از افراد به مشکلات کمردرد، پا درد و دردهای بدنی دیگر دچار شدهاند و بسیاری از آنها به فیزیوتراپیست ارجاع داده میشوند. همین موضوع کلینیکها و رشته فیزیوتراپی را به یکی از کلینیکهای پولساز تبدیل کرده است.
- مامایی:
نیاز دائمی به مراقبتهای بارداری و زایمان باعث شده فارغالتحصیلان رشته مامایی همیشه فرصت کاری داشته باشند و جایگاهشان در سیستم درمانی کشور ثابت بماند.
در مقاله بهترین رشته های تجربی برای خانم ها دربارهی این رشته ها بیشتر بدانید.
- داروسازی:
رشته داروسازی چه در قالب فعالیت در صنعت دارو و چه با راهاندازی داروخانه، این رشته به دلیل گردش مالی بالا و نقش اساسی دارو در زندگی مردم از پردرآمدترین رشته های تجربی به شمار میرود.
- پرستاری:
رشته پرستاری اگرچه شرایط کاری سخت و شیفتهای طولانی دارد، اما تقاضای همیشگی برای خدمات پرستاری باعث شده درآمد پایدار و آینده شغلی مطمئنی برای آن رقم بخورد. البته این شغل هم بستگی به زمینه و مکان فعالیت پرستار دارد و میتواند درآمد متوسط اما پایدار یا گاهی درآمد بالایی داشته باشد.
- بیناییسنجی و شنواییسنجی:
این موارد رشتههایی کمتر شناختهشده هستند که البته میتوانند از بهترین رشته های پول ساز تجربی باشند. در واقع با افزایش مشکلات بینایی و شنوایی به خصوص در سالمندان، بینایی و شنواییسنجی به سرعت جایگاه خود را در فهرست مشاغل پردرآمد تثبیت کردهاند. برای مثال، وابسته به اینکه فرد برای شنواییسنجی در کلینیک، مطب خصوصی یا بیمارستان کار کند، میتواند حداقل 50 میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد.
- دامپزشکی:
همانطور که میدانید، این روزها افراد زیادی از حیوانات خانگی نظیر گربه، سگ و پرنده نگهداری میکنند. بسیاری هم دارای دام و طیور هستند. به همین دلیل از کلینیکهای حیوانات خانگی تا صنایع دام و طیور، گستردگی بازار کار رشته دامپزشکی فرصتهای درآمدی متنوع و چشمگیری برای فارغالتحصیلان فراهم میکند. در عین حال برای کسانی که به حیوانات علاقه دارند، رشتهای دوستداشتنی محسوب میشود.
- کاردرمانی و گفتاردرمانی:
این رشتهها و مشاغل هم مانند شنوایی و بیناییسنجی از بهترین رشته های تجربی از نظر بازار کار هستند اما کمتر شناخته شدهاند. تمرکز این رشتهها بر بهبود کیفیت زندگی بیماران، آنها را به انتخابهایی ارزشمند تبدیل کرده که در کنار جایگاه اجتماعی، درآمد قابل توجهی هم ایجاد میکنند.
- کارشناس علوم تغذیه:
متخصصینی که در این زمینه فعالیت میکنند و برای مثال مطب تأسیس میکنند هم به درآمد مطلوبی میرسند. با توجه به اینکه امروزه اهمیت تغذیه چندین برابر حس میشود، این متخصصین میتوانند در بیمارستانها، مراکز تغذیه ورزشی، شرکتها و حتی صنایع داروسازی کار کنند. اگر فرد فعالیت زیادی داشته باشد، میتواند در ماه حداقل 100 میلیون تومان درآمد داشته باشد.
- پروتز دندان:
پروتز دندانی که به نسبت برخی دیگر از رشته های پول ساز تجربی دوره تحصیل کمتری دارد، در لابراتوار درآمد مناسبی را رقم میزند. این رشته در کاردانی و کارشناسی ارائه میشود. به طور کلی در صورت کار باکیفیت، درآمد لابراتوار میتواند تا 500 میلیون تومان هم برسد.
پردرآمدترین رشته های تجربی در جهان
بسیاری از موارد پردرآمدترین رشته های تجربی در جهان مشابه مشاغل پردرآمد ایران است، اما در برخی موارد هم تفاوت دارند. بسیاری از کشورها پزشکان متخصص، جراحان، دندانپزشکان و داروسازان همچنان در صدر پردرآمدترین مشاغل قرار دارند اما در کنار آنها شاخههایی دیگر هم درآمدهای چشمگیری به همراه دارند. تفاوت عمده در اینجاست که سیستمهای درمانی و پژوهشی کشورهای توسعهیافته ارزش بالایی برای تخصصهای نوین قائل میشوند و همین موضوع باعث میشود لیست درآمد رشته های تجربی نسبت به ایران تنوع بیشتری داشته باشد و برای مثال در ترکیه رشته ساخت دروتزهای درمانی بسیار محبوب شده است. برخی از رشته های پول ساز تجربی در جهان به ترتیب به این شرح هستند:
- متخصص قلب و عروق
- متخصص بیهوشی
- ارتودنتیست
- روانپزشکی
- جراح
- متخصص جراحی لثه
- پزشک و دندانپزشک
- پزشک داخلی
- متخصص زنان و زایمان
- پرستار بیهوشی
- متخصص اطفال
- پزشک عمومی
مقایسه درآمد رشته تجربی در ایران و جهان
در ایران درآمد رشته های گروه تجربی بسته به نوع تخصص، محل فعالیت و حتی شهر محل اشتغال، میتواند از حدود ۱۵ میلیون تا بیش از ۳۰۰ میلیون تومان در ماه متغیر باشد. برای مثال برای یک متخصص جراح این مبلغ میتواند به بیش از ۵۰۰ میلیون هم برسد. این اختلاف نشان میدهد بازار کار این رشتهها در داخل کشور به میزان قابلتوجهی به شرایط منطقهای و نوع خدمات وابسته است. در مقابل، در مقیاس جهانی میانگین درآمد متخصصان علوم پزشکی و شاخههای مرتبط بین ۵۰ تا ۱۲۰ هزار دلار در سال برآورد میشود. حتی در کشورهایی با سیستم درمانی پیشرفته یا برای افرادی مجرب و مهارت ویژه، این رقم میتواند به مراتب بالاتر برود.
رشته های پردرآمد با تحصیل کوتاه و بدون کنکور تجربی
بخشی از رشتههای تجربی بدون کنکور هستند و یا برخی هم با دورههای تحصیلی کوتاه مدت میتوان وارد آنها شد. این رشتهها مناسب افرادی هستند که نمیخواهند مدت زیادی را به تحصیل اختصاص دهند یا با کنکور سنگین و چند ساله، به سختی وارد یکی از رشتههای مذکور شوند!
پردرآمدترین رشته تجربی با تحصیل کوتاه
برخی از رشته های پول ساز تجربی نسبت به موارد دیگر مدت تحصیل کمتری دارد. این موارد اغلب دارای 4 تا 6 سال تحصیل و 2 سال هم طرح هستند.
| دندانپزشکی عمومی | کاردرمانی |
| داروسازی | دامپزشکی |
| پرستاری | رادیولوژی |
| گفتاردرمانی | علوم تغذیه |
| فیزیوتراپی | علوم آزمایشگاهی |
پردرآمدترین رشته های بدون کنکور تجربی
برخی از رشته های پولساز حتی در دسته رشته های بدون کنکور تجربی هم هستند که در جدول آنها را ذکر کردهایم.
| مهندسی پزشکی | میکروبیولوژی | علوم آزمایشگاهی |
| علوم تغذیه | دامپزشکی | شیمی کاربردی |
پیشنهاد مطالعه: میکروبیولوژی پزشکی چیست؟
رشته های تجربی بر اساس محبوبیت
به طور کلی بعضی از رشته های پردرآمد تجربی دارای طرفداران بسیار زیادی هستند که به همین دلیل رقابت در کنکور برای آنها بیشتر بوده است. در مقابل برخی هم کم طرفدارترین رشته های تجربی محسوب میشوند که وابسته به روحیات، مهارت و علایق فردی، میتوانند درآمد مطلوبی رقم بزنند. در این قسمت به هر دو گروه کم طرفدار و پرطرفدار اشاره کردهایم.
کم طرفدارترین رشته های تجربی
در میان انواع رشتههای تجربی کم طرفدار، تنها چند رشته مهندسی آب، بهداشت عمومی، علوم تربیتی و مهندسی آب میتوانند شما را به درآمد ثابت و یا بالا برسانند.
پرطرفدارترین رشته های تجربی
نخستین گزینههایی که ذهن اغلب داوطلبان رشته تجربی را به خود مشغول میکند، بیتردید پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی هستند. این سه رشته هم بیشترین طرفدار را دارند و هم در شمار پردرآمدترین مسیرهای شغلی قرار میگیرند. البته راه رسیدن به آنها ساده نیست چراکه رقابت در آزمون ورودی شدید است و دوران تحصیل هم با حجم بالای درسها و سختیهای متعدد همراه خواهد بود.
در واقع در حالی که بیشتر رشتههای کارشناسی در مدت چهار سال به پایان میرسند، مسیر پزشکی هفت سال زمان میبرد و برای دندانپزشکی و داروسازی هم دستکم پنج سال باید صرف شود. به همین دلیل پیش از انتخاب چنین رشتههایی لازم است با دیدی روشن تصمیم بگیرید.
شغل های تجربی برای خانم ها
در میان رشته های پردرآمد تجربی، رشتههایی هستند که به دلیل ماهیت کاری، معمولاً توسط خانمها بیشتر دنبال میشوند. پرستاری و مامایی از اصلیترین این شاخهها هستند و در کنار آنها تخصصهایی مانند زنان و زایمان یا پوست، مو و زیبایی هم به دلیل تقاضای بالای خدمات درمانی و زیبایی، مسیر شغلی مناسبی برای بانوان ایجاد کردهاند. علاوه بر این موارد، رشته های ذکر شده در جدول هم از مشاغل مناسب بهترین رشته های تجربی برای خانم ها محسوب میشوند. ما در مقاله بهترین رشته های تجربی برای خانم ها، به صورت کامل دربارهی رشته های تجربی مناسب خانم ها صحبت کردهایم.
| تخصص جراحی فک و صورت | جراح و متخصص |
| گفتاردرمانی | مراکز توانبخشی |
| مطب پزشکی | علوم تغذیه ورزشی |
| مطب پیراپزشکی | دامپزشکی دام کوچک |
| فیزیوتراپی خصوصی | دندانپزشکی عمومی |
شغل های تجربی برای آقایان
در میان انواع رشته های پولساز گروه تجربی، برخی گزینهها بیشتر با روحیات و علایق آقایان همخوانی دارد. رشتههایی مانند داروسازی و دندانپزشکی به دلیل جایگاه اجتماعی و درآمد بالا، یا فیزیوتراپی به خاطر پیوند مستقیم با فعالیتهای ورزشی و توانبخشی، از انتخابهای پرطرفدار میان داوطلبان مرد محسوب میشوند. در حوزه پزشکی هم تخصص ارتوپدی از دیرباز جایگاهی ویژه داشته و همچنان یکی از مسیرهای محبوب و پردرآمد برای آقایان به حساب میآید.
مقایسه درآمد پزشکی و دندانپزشکی
انتخاب از میان رشتههای پزشکی و دندانپزشکی برای کسانی که یک رشته پولساز تجربی میخواهند، همیشه چالشبرانگیز بوده است. به طور کلی اگر مدرک فرد دکتری عمومی باشد، دندانپزشک درآمد بیشتری خواهد داشت، اما اگر مدرک را به دکتری تخصصی برسانید و حتی رشتههای خاص و جراحی را دنبال کنید، درآمد به مبالغی استثنائی خواهد رسید!
آیا سختی تجربی به درآمدش میارزد؟
پرسش اساسی این است که آیا تحصیل در رشتههای پرطرفدار تجربی واقعاً ارزش تحمل تمام سختیها را دارد؟ واقعیت این است که مسیر رشتههایی مثل پزشکی، دندانپزشکی یا داروسازی بسیار طاقتفرساست. در عین حال برخی رشتهها مانند پرستاری یا مامایی با وجود اهمیت بالا، پر از فشار کاری هستند. در نتیجه اگر تنها انگیزه شما کسب درآمد باشد، شاید مسیرهای دیگری هم وجود داشته باشد؛ اما برای کسانی که به علم پزشکی، خدمت به مردم و صبر در برابر دشواریها علاقه دارند، گذر از این راه در نهایت میتواند معنای واقعی موفقیت را به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
در نهایت میتوان گفت مسیر رشتههای تجربی، چه در شاخههای پزشکی و پیراپزشکی و چه در رشتههای کوتاه مدت و کمطرفدارتر، با فرصتهای مالی و شغلی متنوعی همراه است، اما هیچکدام از این مسیرها بدون تلاش، برنامهریزی و علاقه قلبی نتیجهای پایدار به همراه نخواهد داشت.
سؤالات متداول
- پردرآمدترین رشته تجربی کدام است؟
رشتههای دندانپزشکی مرتبط با زیبایی و تخصص جراحیهای حساس و مهم از پردرآمدترین موارد هستند. - رشته تجربی را بر اساس درآمد انتخاب کنیم یا علاقه؟
تنها درآمد مهم نیست و روشها و رشتههای دیگری هم جدا از این رشتهها برای درآمد بالا وجود دارند. تمامی مواردی که به عنوان رشته های پول ساز گروه تجربی معرفی کردیم، دشواری بالا، تحصیلی طولانی، راهی دراز و نیاز به علاقه به خدمترسانی به مردم دارند. از این رو تنها برای کسانی کارساز خواهند بود که علاقه هم داشته باشند.
