گریه میکند، فریاد می‌زند، اسباببازی بچه‌های دیگر را به زور می‌گیرد، غذا نمی‌خورد، والدین دست و پای خودشان را گم کرده‌اند و شرمسار از رفتار کودک، نمی‌دانند چطور او را آرام کنند. این یک صحنه رایج در بسیاری از مهمانی‌ها است که همه ما حداقل یک بار دیده‌ایم. خوشبختانه هر مشکلی راه حلی دارد، کودکان بدون دلیل یا از روی خصم و نیت بد، بیقراری نمی‌کنند. راهکارهای پیشنهادی این مقاله می‌تواند در راستای تعدیل رفتارهای نامناسب کودک در مهمانی کمک‌کننده باشد.
بی قراری کودکان در مهمانی
وقتی دلیل مسئله‌ای را نمی‌دانیم، برخورد یا آن، صبوری کردن و حل کردن مشکل برایمان بسیار مشکل‌تر میشود. درباره بدقلقی و بیقراری کودکان در مهمانی حتما باید این رفتار را ریشه‌یابی کنیم. پس در گام اول خودتان را به جای کودک بگذارید. کودک از روی خصم، عمد یا نیت بد بیقراری نمی‌کند بلکه حتما چیزی او را آزار می‌دهد یا کمبود و مشکلی دارد. خصوصا اگر فقط این چنین رفتارهایی را در مهمانی نشان می‌دهد. فراموش نکنید بسیاری از کودکان نمی‌توانند احساسات خود را بشناسند و روی آن اسم بگذارند. پس کمی دقت کنید که آیا:
- از دید فرزندتان چیزی که ترسناک و اضطراب‌آور باشد در محیط مهمانی وجود دارد؟
- فردی در میهمانی با کودک سابقه بدرفتاری داشته است؟
- کودک از چنین مهمانی‌هایی خاطرات بد و ناخوشایند دارد؟
- کودک احساس میکند او را رها کرده‌اید و دائم می‌خواهید او را از خودتان دور کنید؟
- بدقلقی کودک از نوع آزار دادن کودکان یا افراد دیگر یا خود شما است؟
- کودک در مهمانی پرخاشگری میکند؟
- کودک می‌تواند با دیگران ارتباط چشمی یا کلامی هرچند ساده برقرار کند یا با شرم زیاد یک گوشه کز کرده است؟
- کودک دائم در حال تکرار یک سری آواها و فریاد زدن یا انجام حرکات تکراری است؟
علت بی قراری کودکان در مهمانی
به همه مواردی که در بخش قبل گفتیم دقت کنید تا بهتر متوجه شوید کودک در مهمانی به کدام‌یک از دلایل زیر احساس خوشایندی ندارد:
- شرم شدید
- بیش فعالی
- درجاتی از اوتیسم
- استرس شدید
- اضطراب جدایی
- دلبستگی نا ایمن
- اضطراب بالا
- نیاز به توجه
- ناتوانی در ایجاد ارتباط با همسالان
- ناتوانی در خودتنظیمی هیجانی
- گرسنگی یا کم‌خوابی کودک
- بدغذایی کودک
روشهای بهتر شدن رفتار کودک در مهمانی
کودک عروسک کوکی یا ربات نیست که بتوان آن را روی وضعیت دلخواه تنظیم کرد و همیشه انتظار عملکرد درست را از او داشت! گاهی کودکان به دلایل مختلف، در موقعیت‌های خاص بدقلقی و بیقراری می‌کنند و رفتار نامناسب دارند که باعث شرمساری والدین یا سایر افراد میشود. مهمانی رفتن با کودک هم یکی از این موقعیت‌های مشکل‌زا است. راه حل کنترل کودک در مهمانی رعایت کردن همه مواردی است که امکان دارد باعث ناراحتی او شود.
آموزش آداب مهمانی به کودکان
هیچ کودکی با دانش ذاتی نسبت به آداب مهمانی رفتن به دنیا نمی‌آید بلکه فرهنگ، سنت‌ها و اصول صحیح باید به کودک آموزش داده شوند. علاوه بر این والدین نیز باید الگوی مناسبی در فرزندپروری داشته باشند تا به نوعی از رفتارهای نسنجیده و غیر قابل کنترل فرزندان در مهمانی یا در کنار غریبه‌ها پیشگیری شود.
- درباره قوانین رفتار با دیگران با کودک صحبت کنید.
- از طریق بازی، فیلم و انیمیشن آداب برخورد با دیگران در مهمانی را به کودک یاد بدهید.
- با طراحی بازی و موقعیت‌های مختلفی که ممکن است درم همانی اتفاق بیفتد، کودک را آماده حل مسئله و مواجهه با چالش‌های اجتماعی کنید.
آرامش خودتان را حفظ کنید
یکی از نکات مهم در مواجهه با رفتارهای هیجانی، بی‌ادبی و اتفاقات غیر قابل انتظاری که بچه‌ها در مهامنی رقم می‌زنند، حفظ آرامش از سمت والدین است. نه به این معنا که بی تفاوت باشید یا کودک را متوجه ایراد رفتارش نکنید. اما در درجه اول از برخورد شدید جلوی دیگران، توهین، سرزنش یا رفتاری که کودک را معذب کند خودداری کنید. با توجه به موقعیت از اقدامات زیر کمک بگیرید:
- با احساس کودک همدلی کنید تا توجه شما به او و مسئله‌اش، احساس امنیت در کودک ایجاد کند.
- درباره نیاز، احساس و حال کودک ازا و سوال بپرسید تا هم خودش و هم شما متوجه مشکل بشوید و سعی کنید با همراهی خود کودک و از طریق سوالات جهت‌دار، به سمت راه حل برای مسئله بروید. این روش لجبازی کودک را کم میکند.
- با آرامش فضای کودک را تغییر دهید و او را به یک فضای مجزا ببرید تا موارد مهم را گوشزد کنید.
- از دیگران کمک بگیرید تا آرامش را به کودک برگردانید یا حواسش را پرت کنید. مثلا به یکی از توانایی‌های یا علایق بچه اشاره کنید: «خاله راستی نقاشی‌های آیدین را دیدی؟»
امنیت روانی کودک در مهمانی
احترام کودک را در مهمانی حفظ کنید. کودکان به خودی خود در حضور غریبه‌ها و حتی فامیل، دچار کمی اضطراب می‌شوند. بنابراین با کودک عادی و محترمانه رفتار کنید. سخت نگیرید و دائم مراقب رفتار کودک در مهمانی نباشید. چراکه جای آموزش کودک در مهمانی و جلوی دیگران نیست. مواردی که برایتان مهم است و آداب مختلف را قبل از مهمانی با کودک حین بازی و در روزمره تمرین کنید.
یاداوری قوانین به کودک در مهمانی
همانطور که گفتیم مهمانی مکان و زمان مناسبی برای تربیت کودک نیست. اما اگر کودک رفتار ناهنجار و آزاردهنده و رفتارهای نامناسب دارد، به صورت پنهانی نه در جلوی جمع، به او قوانین و باید و نبایدها را یادآوری کنید.
- کودک را با آرامش، بدون اینکه از واکنش شما یا تنبیه شدن بترسد به یک مکان دور از جمع و آرام ببرید.
- با ملایمت اما جدی با کودک صحبت کنید و با او قرار و مدار بگذارید.
یادتان باشد چنین کاری فقط زمانی فایده و اثر دارد که شما از قبل کودک را با قوانین و آداب آشنا کرده باشید، کودک از شما حرف شنوی داشته باشد. ترساندن کودک از تنبیه، توهین، سرزنش یا تهدید کردن بدترین کاری است که در چنین شرایطی می‌توانید انجام دهید. درباره کودکان لجباز نیز مطالعه کنید تا از روش برخورد صحیح با لجبازی کودک در مهمانی نیز آگاه شوید.
لباس های راحت کودک برای مهمانی
آنقدر که بزرگترها و والدین به لباس بچه‌ها توجه می‌کنند، هیچ کودکی به هماهنگی رنگ و پارچه و مد روز لباس پوشیدن اهمیت نمی‌دهد. برای کودکان احساس راحتی در لباس، احساس بهتری دارد. حتی اگر اصرار دارید که کودک در شروع مهمانی لباس خاصی بپوشد، برای مهمانی‌هایی که زمان طولانی‌تری دارند حتما یک دست لباس راحت برای کودک همراه خود ببرید. گاهی شکم درد یا ناراحتی کودک در لباس مهمانی باعث بیقراری او میشود.
تنظیم خواب کودک
وقتی کودکی خسته و خواب‌الود است قدرت درک این نیاز را ندارد و ممکن است با خشونت، بدرفتاری یا گریه بی‌خوابی خودش را نشان بدهد. سعی کنید کودک قبل از رفتن به مهمانی خواب کافی داشته باشد و ترجیحا در زمان خواب کودک او را به مهمانی نبرید. اگر مهمانی در زمان خواب کودک بود، حتما فرصت و مکانی برای خواب آرام کودک فراهم کنید.
غذای مناسب کودک در مهمانی
اگر:
- کودک بدغذا است و هر غذایی را نمی‌خورد،
- به غذای خاصی حساسیت دارد،
- زمان خوردن غذای کودک مشخص نیست،
- غذای خاصی را دوست ندارد و نمی‌دانید در مهمانی چه نوع غذایی سرو میشود،
حتما با توجه به مدت زمان مهمانی، یک ظرف غذا یا حتی خوراکی مورد علاقه کودک را همراه خود ببرید. حتی بردن ظرف و قاشقی که کودک به آن عادت دارد هم می‌تواند احتمال بهانه‌گیری کودک در مهمانی را کمتر کند.
محافظت از احساسات کودک
در مهمانی‌ها اجازه توهین یا تحقیر کودک توسط دیگران را ندهید. خیلی از کودکان از اینکه در مرکز توجه باشند یا مورد سوال و کنکاش دیگران قرار بگیرند احساس ناراحتی می‌کنند. اگر با چنین موردی مواجه شدید به صورت غیر مستقیم مسیر صحبت را در جمع تغییر بدهید. طوری رفتار کنید که کودک احساس کنید در کنارش هستید.
تخلیه انرژی اضافی کودک
قبل از مهمانی اجازه بدهید کودک در خانه پارک یا اتاقش به حدی که دوست دارد بازی و تفریح کند تا شیطنت او در مهمانی کنترل شود.
سرگرم کردن کودک در مهمانی
کودکان در اتاق امن خودشان با هر وسیله‌ای سرگرم می‌شوند اما در مهمانی، محیط جدید، برخورد با افراد غریبه و فضای مهمانی‌های رسمی، آنقدر سردرگم می‌شوند که نمی‌توانند راهی برای سرگرم شدن پیدا کنند. بنابراین باید برای این مسئله حتما از قبل به فکر راه حل باشید. بازی هایی را به کودک آموزش بدهید که در مواقع مهمانی بتوانید از آن ها برای سرگرم کردن کودک بدون اینکه دچار سختی و خستگی شود استفاده کنید. پیشنهاداتی که در مطالب بازی دونفره و بازی های گروهی آموزش داده ایم بسیار راهگشا هستند.
حفاظت از حس دلبستگی کودک
اگر بچه کوچک است یا وابستگی شدید به شما دارد نیاز نیست در کارهای مهمانی زیاد مشارکت کنید و کودک را تنها بگذارید. به جای آن کنار فرزندتان بمانید و تا زمانی که او احساس امنیت و آرامش کند با او تعامل کنید. سعی کنید مانند یک واسطه و البته بدون اجبار و فشار، بین او و دیگر مهمانان و خصوصا کودکان دیگر یک ارتباط و صمیمت شکل بدهید تا آرامش پیدا کند.
محدود کردن زمان مهمانی
اگر فرزند کوچکی دارید که مشکلات خاصی دارد، مهمانی رسمی است یا شرایط برای یک کودک دلچسب نیست، زمان حضور در مهمانی را محدود کنید. یا در صورت امکان دیر بروید و زود برگردید.
دل کندن کودک از مهمانی
برای کودکی که به سختی از مهمانی و دوستان کوچک خود دل میکند، از قبل قانون تمام شدن مهمانی بگذارید و از ۱۵ دقیقه قبل از خروج آداب خداحافظی را آغاز کنید اما به محض خداحافظی، از فضای مهمانی خارج شوید تا کودک فرصت بیقراری پیدا نکند.
هر مهمانی مناسب کودک نیست
با وجود همه توصیه‌ها و روش‌هایی که برای کنترل رفتار کودک در مهمانی وجود دارد، این نکته را فراموش نکنید که هر مهمانی و محیطی برای کودکان قابل درک و تحمل نیست. مهمانی‌های بسیار رسمی، مراسم عزاداری، مهمانی‌های طولانی، پوشیدن لباس‌های مجلسی برای کودکان خوشایند و قبال تحمل نیست بنابراین تعجبی ندارد که بچه در این شرایط خسته و کلافه شود. بنابراین منعطف باشید و آسایش فرزندتان را در اولویت قرار دهید. اگر جایی باعث رنجش کودک میشود او را نبرید. جایی که می‌دانید کودک احساس اندوه، فشار یا استرس دارد نروید یا او را همراهتان نبرید.
سخن پایانی
یکی از معضل‌های والدین، کنترل کردن کودکان در مهمانی خصوصا مهمانی‌های رسمی است. اینکه کودک بدقلقی نکند، نق نزند، بهانه‌گیری نداشته باشد یا با شیطنت کردن همه را به دردسر نیندازد، خواسته هر پدر و مادری است. اما چرا گاهی بچه‌ها در کنار دیگران تا این حد غیر قابل کنترل می‌شوند؟
بچه‌ها از زاویه دیدی متفاوتی به موضوعاتی مانند حضور در جمع، غریبه‌ها، میهمانی، آبرو، احترام و آداب نگاه می‌کنند. در واقع نسبت به اکثر این موضوعات دانشی ندارند. دلایل این نوع رفتارها را در این مقاله بررسی کردیم که کمک میکند کودک خود را بهتر درک کرده و از اقدامات گفته شده برای بهبود وضعیت استفاده کنید.
سوالات متداول
- چرا کودک در مهمانی بیقراری میکند؟
بیقراری یا شیطنت کودکان در مهمانی دلایلی متعدد و متفاوتی دارد. به طور مثال گرسنه بودن، خجالتی بودن، خستگی زیاد،جذاب نبودن فضای مهمانی برای کودک، نداشتن همبازی، ترس و همچنین مشکلاتی مانند بیش فعالی و ابتلا به درجاتی از اوتیسم هم ممکن است از دلایل آن باشد. - چطور در مهمانی های عید کودکان را کنترل کنیم؟
قبل از مهمانی کودک خواب کافی داشته باشد، بازدیدها را کوتاه و تعداد آن را متناسب با سن و حوصله کودک تنظیم کنید. کودک باید لباس راحت بپوشد و حتما یک وسیله یا سرگرمی برای مهمانی برایش در نظر بگیرید. - با لجبازی کودکان در مهمانی چگونه برخورد کنیم؟
قبل از هرچیز با آرامش، با کودک همدلی کنید. بعد از او بپرسید چه احساسی دارد؟ چه چیزی او را ناراحت یا عصبانی کرده؟ در مرحله بعدی سعی کنید همراه با کودک و با دادن پیشنهادهای مختلف، به دنبال راه حلی برای مشکل باشید. در مورد خردسالان، شاید این روش جواب ندهد و لازم باشد با کمک اطرافیان یا روشهای دیگری که گفتیم مانند دادن اسباببازی مورد علاقه یا بردن کودک پشت پنجره و کارهایی از این قبیل، حواس کودک را پرت کنید.
