فهرست مطالب
Toggleاغلب والدین به دلیل نگرانی درباره شکلگیری زبان مادری، تأخیر در تکلم یا تحمیل فشار به کودک، برای اینکه از چه سنی آموزش زبان دوم را برای فرزندشان آغاز کنند، دچار تردید هستند. برخی اعتقاد دارند بهتر است کودکان اول خواندن و نوشتن به زبان فارسی را یاد بگیرند و برخی دیگر روی یادگیری زبان دوم مانند زبان مادری تاکید دارند. برخی نیز میگویند کودکانی که دو زبانه هستند، دچار تأخیر تکلم زبان مادری میشوند. اما این نگرانیها تا چه حد صحت دارند؟ در این مطلب درباره فواید آموزش زبان دوم به کودکان و روشهای آموزش صحیح زبان دوم از کودکی صحبت کردهایم تا خود شما با توجه به این موارد، برای سن آموزش زبان به کودکان بهترین تصمیم را بگیرید.
مزایای آموزش زبان دوم به کودکان
تحقیقات فراوانی بر روی کودکان دو زبانه یا اثرات یادگیری زبان دوم در سنین مختلف انجام شده است که نتایج آنها فواید آموزش زبان دوم به کودکان را روشن میسازد. در ادامه به ۵ مورد از مهمترین این مزایا اشاره کردهایم. پیشنهاد میکنیم برای تصمیم درباره زمان شروع آموزش به کودکان، مطلب بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی را هم مطالعه کنید.
یادگیری سریع و آسان زبان در کودکی
یکی از اولین و مهمترین فواید آموزش زبان دوم به کودکان که به ذهن خطور میکند، قدرت یادگیری و انگیزه بالای کودکان در یادگیری و توانایی بالاتر مغز در درک مفاهیم جدید است. کودکان به دلیل انعطافپذیری بالاتر مغز، قدرت حافظه بیشتر و دغدغه کمتر، سریعتر همه چیز را یاد میگیرند و مطالب مدت طولانیتری در ذهن آنها باقی میمانند. در اغلب روشهای آموزش زبان به کودک، هیچ نیازی به فشار و تمرین مداوم نیست، همینکه کودک به طور مداوم در معرض زبان دوم باشد، به مرور جعبه ابزار زبانی او نیز پر و پیمانتر میشود.
تأثیر زبان بر توانایی های شناختی کودکان
کودکان برای یادگیری زبان باید داستانهای مربوط به فرهنگ آن زبان، انیمیشن و شعرهای مرتبط با آن را بشنوند. بنابراین در سن پایین از وجود تفاوت در فرهنگها آشنا میشوند و همین مسئله قدرت کنجکاوی، درک، همدلی، صبر و تحمل آنها را افزایش میدهد. همچنین کودک با شنیدن صداها، آواها، کلمات و تفاوتهای زبانی حتی نسبت به زبان مادری خود آگاهی بالاتری پیدا میکند. در واقع مهارتهای شناختی کودک که در ارتباط با زبان هستند مانند شناخت الگوها، پردازش اطلاعات و تحلیل آنها با دو زبانه شدن رشد و توسعه مییابند.
یادگیری زبان دوم و اثر مثبت بر هوش
فرآیند یادگیری زبان دوم، تقویت برخی از ابعاد هوش مانند حافظه، دامنه توجه، تمرکز، مهارت حل مسئه، تفکر تحلیلی و انجام چند کار به طور همزمان را هم به دنبال دارد که از همگی از شاخصههای هوش به حساب میآیند. زمانی که فردی در حال گذراندن فرآیند یادگیری است، در مغز ارتباطات عصبی جدیدی ایجاد میشود و کارکردهای مغز در انجام فعالیتهای مختلف افزایش مییابد. چون کودکان برای یادگیری ساختار زبان دوم نیاز به دقت و توجه بیشتری دارند و این روند به نوعی آگاهانهتر در ذهن آنها اتفاق میافتد. دوزبانه بودن کودک همچنین با تاثیر زبان دوم بر سطح هوشیاری عملکردهای مربوط به درک بصری و درک فضایی را بیشتر میکند.
یادگیری زبان دوم و پرورش تفکر خلاقانه
بر اساس نتایج تستهای تفکر خلاق، کودکان دو زبانه یا کودکانی که در مسیر یادگیری زبان دوم هستند توانایی بالاتری برای تفکر خارج از چهارچوب یا اصطلاحا طرز تفکر واگرا دارند و خلاقانهتر عمل میکنند. در حین یادگیری زبان دوم می توانید عبارات و جملات جدیدی بسازید و بدین ترتیب شما را خلاق کنید. از آنجایی که قبلاً بحث کردیم که به عملکرد اجرایی کمک می کند، بنابراین حل مسئله را نیز افزایش می دهد. با یادگیری یک زبان جدید نیز خواهید دید که می توانید راه حل های مختلفی برای یک مشکل پیدا کنید. یک مطالعه خلاقیت ریاضی را در بین کودکان دو زبانه نشان داده است. همچنین تفاوت بین دوزبانه ها و تک زبانه ها به نفع دوزبانه ها برجسته بود. این امر زمانی آشکار می شود که فردی با زبان خارجی به کلمات مناسب فکر کند و مبارزه او تمرینی برای مغز باشد.
مبارزه با فراموشی از فواید آموزش زبان به کودکان
یادگیری زبان دوم میتواند شروع زوال عقل و آلزایمر را تا ۴ سال به تعویق بیندازد یعنی دو زبانه بودن به طور قابل توجهی بهتر از بهترین داروهای آلزایمر عمل میکند که فقط میتوانند علائم را ۶ تا ۱۲ ماه به تاخیر بیندازند. اسکن مغزی، تفاوت قابل توجهی در فعالیت مغز سالمندان دوزبانه و تک زبانه را نشان میدهد. دانشمندان بر این باورند که مغز سالمندان دوزبانه دارای قابلیتهای ذهنی بیشتری است و همین مسئله کمک میکند تا از دست دادن حافظه را جبران کنند. حتی دوزبانههایی که نمیتوانند بخوانند و بنویسند، همان مزایای محافظتی در برابر زوال عقل را تجربه میکنند که دوزبانههای باسواد. اگر دانستن دو زبان برای مغز مفید است، آیا دانستن زبانهای بیشتر فایده بیشتری دارد؟ پاسخ این سوال مثبت است. تحقیقات نشان میدهند که هرچه زبانهای بیشتری بلد باشید، احتمال کاهش حافظه و زوال عقل کمتر میشود.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
روش های یاد دادن زبان دوم به کودکان
وقتی از آموزش به کودکان صحبت میکنیم، درباره خردسالانی حرف میزنیم که خواندن نوشتن بلد نیستند یا تازه یاد گرفتهاند. بنابراین در این سنین صحبت از گرامر و حفظ کردن لغت غیر منطقی و بیبازده به نظر میرسد. بهترین روشهای آموزش زبان به کودکان استفاده از بازی، داستان، شعر، انیمیشن و سایر روشهای روش های خلاقانه آموزش زبان به کودکان هستند که با آنها فرد به شکل غیر مستقیم و با قرار گرفتن مداوم در معرض زبان، با کلمات، ساختن عبارت و جملات آشنا میشود. در عین حال که این روشها برای کودک خستهکننده و آزاردهنده نیستند، نتایج بهتری مانند لهجه صحیحتر، تلفظهای بهتر و بدون فکر صحبت کردن را به دنبال دارند.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین اپلیکیشن های آموزش زبان انگلیسی
سخن پایانی
ما در کشوری با زبانها و گویشهای متنوع زندگی میکنیم و شاهد این هستیم که کودکان زیادی به راحتی زبان مادری خود را در کنار فارسی یاد میگیرند و قادر به صحبت کردن و استفاده از هر دو هستند. به همین ترتیب یادگیری زبانهای دیگر نیز از این قاعده مستثنی نیست و به طور ذاتی کودکان میتوانند زبان دوم مانند انگلیسی یا فرانسوی را حتی پیش از خواندن و نوشتن آموزش ببینند. به شرط اینکه از اصول و روشهای صحیح استفاده کنید، یادگیری زبان دوم در دراز مدت، نه تنها مشکلی برای کودک ایجاد نمیکند بلکه مزایای بسیاری دارد که در این مطلب درباره آنها صحبت کردیم. پیشنهاد میکنیم برای آموزش آسان زبان به کودک، سری هم به مطلب انیمیشن آموزش زبان به کودکان و کارتونهایی که معرفی شده بزنید.
سوالات متداول
- بهترین زمان برای شروع یادگیری زبان دوم چه سنی است؟
به طور کلی یادگیری زبان دوم در هر سنی امکانپذیر است اما برای بیشتر افراد با بهره هوشی و قدرت یادگیری نرمال، سن ۲ سالگی میتواند شروع خوبی برای آموزش زبان دوم باشد. - یادگیری زبان دوم از کودکی چه مزایایی دارد؟
کودکان در سنین پایین یادگیری بهتر و سریعتری دارند، علاوه بر این یادگیری زبان دوم برای آشنایی با فرهنگهای دیگر، افزایش انعطافپذیری کودکان، شکلگیری و بهبود فرایندهای شناختی، توسعه مهارتهای زبانی و حتی رشد مغز اثرات مثبت فراوانی دارد. - بهترین روش آموزش زبان به کودکان و خردسالان چیست؟
متدهایی که زبان را به شیوه طبیعی یعنی با قرار دادن کودک در معرض زبان دوم، بازی و تفریح آموزش میدهند، بهترین روشهای اموزش زبان در سنین پایین هستند و بازدهی و اثرگذاری بالاتری دارند.