کار در آموزش و پرورش برای بسیاری از دانشآموزان و دانشجویان مانند یک رویای زیبا از شغلی ثابت، دوستداشتنی و با مزایای عالی است. بسیاری از افراد ثبات و امنیت شغلی رشتههای مربوط آموزش و پرورش را دوست دارند و عدهای دیگر عاشق محیط مدرسه، تعلیم و تربیت دانشآموزان هستند. رشته امور تربیتی یکی از رشتههای منحصر به فرد این زمینه برای استخدام شدن با یکی از بهترین شغلهای آموزش و پرورش به حساب میآید. در این مطلب به بررسی کامل رشته امور تربیتی و مشاوره، شرح وظایف، حقوق و شرایط آن خواهیم پرداخت تا در انتها درک کاملی از این رشته و شغل آن به دست آورید.
رشته امور تربیتی چیست؟
رشته امور تربیتی و مشاوره یکی از رشتههای دانشگاه فرهنگیان است که با هدف تربیت مربیانی متخصص در حوزههای اخلاقی، اجتماعی و شخصیتی دانشآموزان ارائه میشود. این رشته ترکیبی از دروس روانشناسی، مشاوره، آموزش و فنون تربیتی است که دانشجویان را برای مداخله مؤثر در فرآیند رشد غیرآکادمیک دانشآموزان آماده میسازد.
فارغالتحصیلان این رشته، نقش بسیار مهمی در هدایت رفتاری، ارتباط با والدین، مدیریت موقعیتهای تربیتی و مشاورهای در مدرسه دارند. به همین دلیل برنامه درسی رشته بهگونهای طراحی شده که دانشجو را هم از نظر علمی و هم از نظر مهارتی برای این موقعیت آماده کند.
رشته امور تربیتی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا ارائه میشود و یکی از مسیرهای مهم برای ورود به آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان به شمار میرود.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
مهارتهای لازم برای رشته امور تربیتی
هر رشتهای به روحیات، تواناییها و مهارتهای خاصی نیاز دارد. به همین ترتیب مهارتهایی هم برای امور تربیتی لازم هستند که موارد زیر را شامل میشوند:
- علاقه به تعلیم و تربیت
- ارتباط با کودک و نوجوان
- صبر و شکیبایی بسیار
- توانایی مسئولیتپذیری
- مهارت سخنوری و فن بیان
- ارتباطات اجتماعی عالی
- توانایی مدیریت و رهبری
رشته امور تربیتی فرهنگیان چند واحد است؟
تعداد واحد رشته امور تربیتی فرهنگیان مانند بسیاری از رشتههای دیگر از جمله رشتههای پیراپزشکی، در حدود ۴ سال تمام میشود و ۱۵۰واحد را دربرمیگیرد. دانشجویان رشته امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان در این واحدها، دروسی نظیر روانشناسی تربیتی، سخنوری و فن بیان و راهنمایی و مشاوره تحصیلی را در دانشگاه پاس میکنند. سپس دانشجو در صورت تمایل میتواند در مقطع ارشد و دکترا ادامه تحصیل دهد.
پیشنهاد مطالعه: رشته گرافیک چیست؟
شغل مربی امور تربیتی و مشاوره چیست؟
مربی امور تربیتی در مدرسه کسی است که پیش از آنکه دانشآموز دچار افت تحصیلی یا بیانگیزگی شود، حضور دارد تا با او گفتوگو کند، برنامهریزی انجام دهد و حتی میان او و خانوادهاش تبدیل به یک پل ارتباطی شود. این شغل میتواند بهصورت استخدام در آموزش و پرورش و کار در مدارس باشد و یا بهصورت کار در مراکز مشاوره و راهنمایی باشد.
کار در آموزش و پرورش
اصلیترین شغل رشته امور تربیتی و مشاوره، کار در آموزش و پرورش یا همان مدرسه به عنوان مشاور تربیتی است. در واقع کودکان و نوجوانان به شرایطی سالم نیاز دارند تا بتوانند در آن رشد کنند، شکوفا شوند و استعدادهای خود را گسترش دهند. در اینجاست که شغل مربی امور تربیتی و مشاوره میدرخشد. فردی که در دانشگاه فرهنگیان برای این شغل آماده میشود، به خوبی یاد میگیرد که به عنوان یک مشاور مدرسه و همراه تربیتی، چگونه در رفع مشکلات اخلاقی، خانوادگی، تحصیلی و حتی ارائه مشاوره انگیزشی و افزایش اعتماد به نفس دانشآموزان نقش ایفا کند.
کار در مراکز فرهنگی و آموزشی
به همان شکل که مربی امور تربیتی و مشاوره در مدارس به راهنمایی و هدایت دانشآموزان میپردازد، میتواند این حرفه را در مراکز مشاوره، بهزیستی، مهدکودک، مراکز برنامهریزی تحصیلی، کانونهای فرهنگی و موارد مشابه دیگری هم دنبال کند. در نتیجه این شغل میتواند گزینهای مناسب برای کسانی باشد که به کار تربیتی و ارتباط مؤثر با کودکان و نوجوانان علاقمند هستند.
شرح وظایف مربی امور تربیتی و مشاوره
مربی امور تربیتی کسی است که جریان زندگی را وارد مدرسه میکند. این معاون پرورشی گاهی مشاور و راهنما و گاهی طراح تجربه است، تجربههایی که گاهی در قالب یک جشن ساده، یک کار گروهی، یک مناسبت مذهبی یا یک نمایشگاه شکل میگیرند و روح مدرسه را زنده میکنند. تنها این نیست! شرح وظایف مربی امور تربیتی و مشاوره به این ترتیب هستند:
مشاوره و راهنمایی دانشآموز:
دانشآموز گاهی فقط یک سؤال ساده دارد، گاهی یک سردرگمی درونی یا مشکل در ارتباطات و حتی گاهی هم نیاز دارد یکی بدون قضاوت کنارش بنشیند و گوش کند. مربی امور تربیتی، برای این لحظهها در مدرسه حضور پیدا میکند. این وظیفه شامل راهنمایی درسی، رفتاری، روحی و حتی انتخاب مسیرهای آینده میشود.
ارتباط با والدین دانشآموز:
بخشی از کار مربی تربیتی این است که حلقه اتصال میان خانه و مدرسه باشد؛ چه با گزارشهای ساده، چه با جلسات مشورتی یا حتی تماسهای مخصوص برای آگاهی از وضعیت خانوادگی و رفتار دانشآموز در خانه که به پیشرفت و رشد بهتر دانشآموز کمک میکند.
مدیریت محیط تربیتی مدرسه:
رشتههای دانشگاه فرهنگیان تنها مربیهایی برای آموزش ریاضی، زیست، فارسی و موارد مشابه دیگر آماده نمیکنند. دانشآموزی که 12 سال در مدرسه درس میخواند همچنین باید آداب و اخلاق مناسبی داشته باشد. در واقع همین توجه ویژه به محیط تربیتی و شخصیتسازی دانشآموز است که تفاوت رشته علوم تربیتی با امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان را ایجاد میکند.
تقویت اخلاق اجتماعی دانشآموز:
تصور کنید دانشآموزی در مدرسه با همکلاسیهای خود بدرفتاری میکند و برای مثال دیگران را به خاطر تفاوتها در ظاهر مسخره میکند! چاره چیست؟ تنها تماس با والدین؟ نقش مدرسه چه میشود؟ این یکی دیگر از وظایف مربی امور تربیتی است.
در مجموع سلام کردن، شنیدن، مشارکت کردن، تفاوتپذیری و موارد دیگری برخی از رفتارهای ساده اما پایههای جامعه محسوب میشوند که بهترین زمان یادگیری آنها در سنین کم و مدرسه است. مربی امور تربیتی اگر فقط یک وظیفه داشته باشد، این است که به بچهها کمک کند تا یاد بگیرند چگونه آدمهای بهتری باشند!
حقوق رشته امور تربیتی فرهنگیان
میزان حقوق فارغالتحصیلان رشته امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان به نوع استخدام، مدرک تحصیلی و مدرسه محل خدمت وابسته است، اما در حالت کلی هیچ یک از آنها حقوقی کمتر از پایه مصوب قانون کار دریافت نخواهند کرد. در سال ۱۴۰۴ میزان حدودی درآمد این کار 15 میلیون تخمین زده میشود.
البته مربیان دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری بسته به جایگاه خود در نظام رتبهبندی، دریافتی بالاتری دارند. همچنین مانند دیگر مشاغل آموزش و پرورش در صورت افزایش ساعات کاری، مشمول مزایایی نظیر پاداش، عیدی، حقالتدریس و البته بیمه هم میشوند.
نکته مهم: یکی از دلایلی که افراد بسیاری را به رشته امور تربیتی جذب میکند، استخدام از لحظه تحصیل در دانشگاه و دریافت حقوق از زمان دانشجویی درست مانند سایر رشتههای دانشگاه فرهنگیان است. در واقع در زمان تحصیل بهصورت آزمایشی رسمی هستند و پس از آن قطعی رسمی خواهند بود.
پیشنهاد مطالعه: بهترین رشته برای پولدار شدن
چالشهای رشته دبیری امور تربیتی
درست مانند رشته پزشکی تعهدی که با مسئولیتهای سنگین و خدمت در مناطق خاص همراه است، رشته امور تربیتی و سبک زندگی هم مسئولیتهای سنگینی و جدی در نظام آموزشی دارد و دانشجویان و معاونان پرورشی در این حوزه با چالشهای مختلفی مواجه میشود. برخی از مهمترین چالشهای رشته دبیری امور تربیتی به این شرح هستند:
- بازار کار این رشته نسبت به علوم تربیتی محدود است.
- مسئولیت سنگینی برعهده مربی برای مسائل تربیتی میگذارد.
- به صبر و حوصله بسیار زیادی نیاز دارد.
- ساعت کاری آن میتواند به 30 ساعت در هفته هم برسد.
- به تعهد و تلاشهای دلسوزانه مستمر وابسته است.
- هر دانشآموز اخلاق و رفتار خاصی داشته و گاهی به توجه ویژه نیاز است.
تفاوت مربی امور تربیتی و مشاوره با مربی امور تربیتی و سبک زندگی
به طور کلی هر دو رشته از یک خانواده بوده و با هدف تربیت و تعلیم دانشآموزان هستند، اما تفاوت اصلی در وظایف هر کدام است. مربی امور تربیتی و سبک زندگی وظایف متعددی از مشاوره تا اجرای برنامهها و فعالیتهای فرهنگی، تربیتی و آموزشی را شامل میشود. علاوه بر آن، بر رفتارها و مهارتهای زندگی دانشآموز هم نظارت میکند. در مقابل، همانطور که از نامش پیداست، مربی امور تربیتی و مشاوره بیشتر با راهنمایی، ارائه مشاوره و حل مشکلات فردی و تحصیلی دانشآموز سروکار دارد.
کلام آخر
در این مطلب به معرفی رشته امور تربیتی فرهنگیان به طور کامل پرداختیم و چالشها، مهارتهای لازم، حقوق و مزایای آن را هم ذکر کردیم تا افراد علاقمند به استخدام در آموزش و پرورش به خوبی با این رشته مهم آشنا شوند. در مجموع امنیت شغلی و استخدام رسمی در وزارت آموزش و پرورش از جمله امتیازاتی محسوب میشود که این رشته را برای بسیاری از داوطلبان، به انتخابی مطمئن تبدیل کرده است. تنها به خاطر بسپارید که مانند سایر رشتههای مرتبط با استخدام در آموزش و پرورش، این رشته هم مسئولیتهای سنگین و تعهدهای عظیمی را بر دوش فرد خواهد گذاشت، اما با همهی اینها، شیرینی خود را دارد!
سؤالات متداول
- رشته امور تربیتی چیه؟
رشته امور تربیتی ترکیبی از رشتههای مشاوره، روانشناسی و تربیتی است که دانشجویان را برای ارائه راهنمایی و هدایت دانشآموزان از نظر اخلاقی، تحصیلی و حتی شکوفایی استعداد به عنوان مربی در مدرسه آماده میکند. - ادامه تحصیل در رشته امور تربیتی چگونه است؟
امکان تحصیل تا مقطع دکترا فراهم است. - مربی امور تربیتی مدارس برای چه مقطعی است؟
مربی امور تربیتی میتواند از ابتدایی تا متوسطه دوم فعالیت کند.
