بازی در حیاط خانه شروع خوبی برای بازی در فضای باز و انجام فعالیت‌های پرتحرک است. اهمیت این‌گونه بازیها بیش از هر چیز به پرتحرک‌بودن آن‌ها و نقشی‌ست که در تقویت مهارت‌های حسی-حرکتی کودکان نقش دارند. از دیگر فواید آن‌ها مثل حفظ تناسب اندام و تخلیه انرژی کودکان هم که حتما مطلع هستید. پس بیایید با این بازیهای جذاب و هیجان‌انگیز، انگیزه کودکان برای بازی در حیاط خانه و فضای باز را تقویت کنیم. البته قبل از این درباره بازی های خانگی هم توضیح داده‌ایم.
تنیس بازی با بادکنک
یک بادکنک را باد کنید و برای یادگیری کودک، چند بار به سمت هوا بیندازید و قبل از اینکه به زمین بخورد، دوباره به آن ضربه بزنید. حالا با کودک شروع به بازی کنید و بادکنک را به سمت یکدیگر پرتاب کنید.
برای جذاب‌تر کردن بازی، چیزی مثل بند رخت‌آویزِ درونِ حیاط را به‌عنوان خط میانه زمین در نظر بگیرید که بادکنک باید از بالای آن رد شود. اگر باز هم خواستید بازی را جذاب‌تر کنید، با تکه‌‌ای چوب و چیزی نرم مثل جوراب، راکت درست کنید و با آن به توپ ضربه بزنید. جوراب را روی چوب بکشید تا هم کمی حجم بگیرد و هم نرمی آن، از سوراخ‌شدن بادکنک جلوگیری کند.
عبور توپ از حلقهها
با نودل‌های استخری نرم و انعطاف‌پذیر یا لوله‌های هولاهوپ چند حلقه درون حیاط درست کنید تا بچه‌ها توپ را از درون آن‌ها عبور دهند. برای انجام این بازی:
- حلقهها را به‌صورت قوسی‌شکل در آورید.
- آن‌ها را به‌صورت ردیفی کف حیاط بچینید و با یک نگه‌دارنده ثابت کنید.
- از کودک بخواهید که توپ را از بین حلقهها عبور دهد.
- به تعداد دروازه‌هایی که توپ از میان آن‌ها عبور می‌کند، امتیاز در نظر بگیرید.
اگر به فکر انتخاب بازی برای مدرسه هستید هم حتما سری به مطلب بازی گروهی در حیاط مدرسه و بازی در مدرسه بزنید.
پرش از روی موانع
با چند لاستیک کهنه، جعبه، طناب یا تجهیزات بازی قبل یعنی نودل‌های استخری یا لوله‌های هالاهوپ، چند مانع درست کنید تا کودک از روی آن‌ها بپرد. در این بازی:
- ابتدا باتوجه به سن و مهارت‌های حرکتی فرزندتان، موانعی با ارتفاع مناسب کف حیاط ایجاد کنید
- و سپس از کودک بخواهید که از روی آن‌ها بپرد.
برای هر پرش درست یک امتیاز مثبت و برای هر برخورد با مانع، یک امتیاز منفی در نظر بگیرید.
بازی تانک آب
این بازی برای روزهای تابستانی یا گرم و آفتابی سال جذاب و دل‌چسب است.
- یک سطل بزرگ را پر از آب کنید.
- یک نفر کنار یا زیر سطل می‌نشیند و نفر دیگر باید توپ را به سمت آب درون سطل پرتاب کند.
در این بازی اگر توپ وارد سطل شود، آب درون آن باعث خیس و خنک‌شدن نفر کنار سطل میشود.
بولینگ‌بازی در حیاط
تعدادی بطری آب‌معدنی یا هر چیزی مثل آن را شبیه پین‌های بولینگ در گوشه‌ای از حیاط بچینید. می‌توانید با چند تکه چوب، مسیر خط بولینگ را نیز تاحدودی ترسیم کنید. یک توپ به کودک بدهید و از او بخواهید که آن را به سمت پین‌ها (بطری‌ها) قل بدهد. به تعداد بطری‌هایی که با ضربه کودک می‌افتند به او امتیاز بدهید.
ضربه زدن به ظرف آب
این بازی را با ۲ بازیکن به بالا می‌توان بازی کرد، اما هر چه تعداد بازیکنان بیشتر باشد، بهتر است.
- یک سطل یا قوطی را پر از آب کنید و در وسط حیاط قرار دهید.
- یک نفر باید مسئولیت نگهبانی از سطل را بر عهده بگیرد.
- نگهبان سطل تا ۳۰ می‌شمارد تا دیگر بازیکنان پنهان شوند.
- بازیکنان پنهان‌شده باید بدون اینکه دست نگهبان بدن آن‌ها را لمس کند، سطل را بیندازند تا آب آن بریزد.
- دست نگهبان به هر کسی بخورد، آن بازیکن باید در جای خود بی‌حرکت بماند.
اگر کودکی بتواند سطل آب را بیندازد یا اگر نگهبان بتواند همه بازیکنان را لمس کند، برنده است.
تخته تعادل
یک تخته حدودا ۲ متری با عرض ۲۰ سانتی‌متر تهیه کنید. ۲ لبه تخته را روی ۲ ستون کاشی، سنگ یا آجر قرار دهید. از کودک بخواهید مسیر تخته را بدون اینکه پایش به زمین بخورد طی کند. بعد از اینکه کودک در این تمرین به مهارت کافی رسید، ارتفاع تخته را بیشتر و بیشتر کنید. همچنین می‌توانید به تخته شیب بدهید تا بالارفتن از آن کمی سخت‌تر شود. حتما مراقب باشید که کودک در حین بازی آسیب نبیند.
حرکت دادن لیوانها در طول نخ
- یک سوراخ در مرکز لیوان پلاستیکی درست کنید.
- نخی را از مرکز لیوان پلاستیکی رد کنید و دو سر آن را محکم به جایی ببندید.
- لیوان را به نقطه شروع نخ ببرید.
- به کودک یک آبپاش بدهید.
- کودک باید با با تفنگ آبپاش به‌نحوی به لیوان ضربه بزند تا لیوان به سمت عقب (نقطه پایانی نخ) رانده شود.
هر کسی زودتر بتواند لیوان را به انتهای نخ برساند، برنده بازی‌ست.
بازی با تیر و کمان
با یک تکه چوب درخت که به صورت دو شاخ هفتی‌شکل (عدد ۷) است، می‌توان یک کمان دستی ساخت. برای تیر آن هم یک تکه چوب، مداد، نی یا هر چیز باریک و دراز دیگری را به سرِ خودکار ببندید.
به همین سادگی شما یک تیر و کمان دارید که فرزندتان عاشق بازی با آن در فضای باز میشود. حالا یک هدف مثل قوطی را در فاصله‌ای کمی دورتر بگذارید تا کودک آن را هدف بگیرد. برای انتخاب بازیهای مشابه می‌توانید از ایده‌های بازی های تک نفره استفاده کنید.
توپ قلقلی
در این بازی هم باید مراقب توپ بود و هم اینکه به موقع از جا پرید. بازی توپِ قلقلی اگر به‌صورت بازی های گروهی انجام شود بهتر است، اما دونفره هم قابل اجراست.
- بچه‌ها یک حلقه تشکیل می‌دهند و یک نفر وسط این حلقه می‌ایستد.
- بازیکنان توپ را درون حلقه به هم پاس می‌دهند.
- نفر وسطی باید مراقب توپ باشد و به محض اینکه توپ سمت او آمد، سرِ جای خود بالا بپرد.
نکته مهم اینکه کودک نباید به توپ جا خالی بدهد یا پاهایش را باز کند تا توپ از بین پاهایش رد شود. اگر توپ به پای کودک بخورد، کسی که توپ را به او زده است، به وسط حلقه میآید.
بازی با کف و حباب
برای انجام این بازی تنها به چند قطره مایع ظرفشویی، یک کاسه آب، یک قاشق برای هم‌زدن و یک نی نیاز دارید:
- چند قطره مایع ظرفشویی داخل کاسه بریزید.
- کاسه را تا نیمه آب کنید.
- با قاشق، همزن یا ابزاری دیگر، آب و مایع را مخلوط کنید تا کف درست شود.
- حالا اگر با نی درون آب کاسه فوت کنید، حباب‌های بزرگ تشکیل میشود.
- وقتی حباب‌های بزرگ تشکیل شد، نی را از کاسه بیرون بیاورید و درون آن فوت کنید تا حباب‌های درون آن به پرواز در آیند.
به‌جای نی می‌توانید با سیم‌های نرم یک حلقه درست کنید تا حباب‌های بزرگ‌تر و جذاب‌تری بسازید. کودک از دیدن این صحنه خیلی لذت می‌برد و ساعت‌ها مشغول بازی با آن میشود.
بازی با ذره‌بین
یکی‌دیگر از بازیهای جذاب، خاطره‌انگیز و البته علمی و آموزنده برای بازی در فضای باز، بازی با ذره‌بین است. یک ذره‌بین به دست کودک بدهید تا با آن اشیا و چیزهای درون حیاط را وارسی کنید. خودتان خواهید که کودک ساعت‌ها بدون توجه به حضور یا عدم حضور شما با آن بازی خواهد کرد.
برای جذاب‌تر کردن بازی با ذره‌بین می‌توانیدآزمایش معروف دوران ابتدایی را نیز با یکدیگر انجام دهید. یک کاغذ نازک مثل روزنامه را در مقابل نور خورشید زیر ذره‌بین بگیرید. ذره‌بین را طوری تنظیم کنید که نقطه کانونی آن روی قسمت مشخصی از کاغذ بیفتد. حالا با نزدیک و دور کردن نقطه کانونی ذره‌بین در یک نقطه مشخص، حرارت زیادی به کاغذ وارد میشود و شروع به آتش‌گرفتن می‌کند.
نشانهگیری هدف در حال حرکت
این بازی حداقل به ۲ بازیکن نیاز دارد. یک‌نفر صاحب توپ است و نفر دیگر باید در فاصله‌ای چندمتری بایستد. با اعلام شروع بازی:
- نفر بدون توپ باید در یک خط افقی بدود
- و نفر دیگر هم باید مسیر حرکت او را تشخیص دهید و با توپ او را بزند.
بازی لیلی
بازی لیلی را حتی اگر بازی هم نکرده باشیم، ولی اسمش به گوشمان خورده است. البته در برخی از مناطق این بازی را «هشت‌خانه» می‌نامند. این بازی به شیوه‌های مختلفی انجام میشود که ما در اینجا یکی از معروف‌ترین روش‌های انجام آن را بیان می‌کنیم:
- خطوطی را روی زمین به شکل زیر بکشید:
- بازیکن یک سنگ تخت مرمر را ابتدا در خانه شماره یک انداخته و به حالت لیلی (یک‌پا) به خانه دوم می‌پرد.
- خانه سوم را هم به حالت لیلی رد و در خانه چهارم و پنجم به صورت دوپا فرود میآید (یک پا در خانه چهار و یک پا در خانه پنج).
- بعد دوباره به‌صورت لیلی (یک‌پا) به خانه شش می‌پرد و سپس در خانه هفتم و هشتم به شکل دوپا می‌ایستد.
- حالا باید به‌شکل جفت‌پا و پاباز به بالا پریده و برگردد.
- مسیر بازگشت را نیز به همین صورت طی می‌کند و وقتی به خانه دوم می‌رسد، بدون اینکه پای دیگرش به زمین بخورد، خم میشود و سنگ را بر می‌دارد.
- حالا بدون اینکه به خانه یک برود، از روی آن می‌پرد.
دو قانون مهم در این بازی یکی اینکه سنگ باید درون خانه بیفتد و اگر روی خط‌ها یا بیرون از خانه باشد، بازیکن می‌سوزد و دیگری اینکه اگر پا روی خطوط برود، بازیکن می‌سوزد.
سخن پایانی
بازی در حیاط خانه مقدمه یا شروعی برای بازی در فضای باز و بازیهای گروهی در مدرسه و با دوستان است. مهم‌ترین وظیفه این بازیها در کنار جذابیت، تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت کودکان است. به همین دلیل، ما در این مقاله سعی کردیم بازیهای ساده اما کاربردی و پرتحرکی که قابلیت اجرا در فضای باز و کوچک حیاط خانه را دارند با شما به اشتراک بگذاریم. امیدواریم که این بازیها موردپسند شما و فرزند دل‌بندتان قرار بگیرند و خاطرات خوبی را در حیاط خانه برایتان بسازند.
سوالات متداول
- برای بازی در فضای باز مناسب برای کودکان چه بازیهایی مناسباند؟
بازی تخته تعادل، لیلی، پرش از روی مانع، تانک آب، عبور توپ از میان حلقهها، طناببازی، حرکت دادن لیوانها در طول نخ با آبپاش و بازی تیر و کمان از بازیهای مناسب برای فضای باز هستند. - برای بازی در حیاط خانه بدون وسایل چه بازیهایی پیشنهاد میشود؟
بازیهای حباب و کف، نشانهگیری هدف در حال حرکت، لیلی، توپ قلقلی، ضربهزدن به ظرف، دنبال هم کردن و تنیسبازی با بادکنک از بازیهای مناسب در حیاط بدون وسیله یا با کمترین وسیله هستند. - آیا بازی در حیاط خانه برای کودکان مفید است؟
بله؛ این بازیها کودک را برای بازیهای گروهی در فضاهای باز مانند مدرسه آماده میکنند و باعث تخلیه انرژی و افزایش هماهنگی حرکتی در کودکان میشوند.
