تکنولوژی پزشکی هستهای یکی از رشته‌های علوم تجربی است . به نوعی میان‌رشته‌ای محسوب می‌شود. در این رشته دانشجویان در زمینه استفاده از خواص هستهای مواد برای تشخیص و درمان برخی از بیماری‌ها و انجام پژوهش‌های مرتبط با پزشکی هستهای آموزش می‌بینند. از آن‌جایی که این رشته در درمان کاربرد دارد، گزینه انتخابی بسیاری از داوطلبان است. در این مقاله ضمن معرفی رشته پزشکی هسته ای درباره شرایط لازم برای انتخاب آن، دوره دانشگاهی، مسیر انتخاب و قبولی، آینده شغلی و درامد رشته پزشکی هسته ای صحبت کرده‌ایم.
آشنایی با رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای
پزشکی هسته ای بین رشته‌ای محسوب می‌شود و تلفیقی از رشته‌های تصویربرداری پزشکی، فیزیک پزشکی، زیست پرتوی و رادیوتراپی و پرتونگاری مولکولی است. در تعریف تخصصی، رشته پزشکی هسته ای شامل کلیه اقدامات تخصصی، تشخیصی و درمانی در دو حیطه بالینی و پاراکلینیکی است که در آن‌ها از مواد رادیواکتیو استفاده می‌شود. این رشته در مقاطع کارشناسی تا دکترا پذیرش دارد و همان‌طور که گفتیم از رشته‌های علوم تجربی محسوب می‌شود. هدف از ارائه این رشته، تربیت افراد کارآزموده‌ای است که زیر نظر پزشکان و متخصصان، در مراکز تشخیصی و درمانی پزشکی هستهای، در مورد اجرای روند تشخیص و درمان با روشهای رادیواکتیو، چگونگی مصرف صحیح داروهای رادیواکتیو (رادیو داروها) تجویز شده و حفاظت آنان در برابر اشعه یون‌ساز، بیماران را یاری کنند و و در مراکز مربوطه به آموزش و پژوهش در حوزه پزشکی هسته ای بپردازند.
رشته پزشکی هسته ای مناسب چه کسانی است؟
از آن‌جایی که این رشته در ارتباط با سلات و درمان است، علاقه‌مندی به فضای تحصیلی و کار درمانی پیش‌شرط ورود به آن محسوب می‌شود. علاقه و استعداد در دروس زیست، شیمی و علاوه بر آن برخی از مباحث فیزیک و محاسبات ریاضی که در کار با دستگاه‌های پزشکی هستهای کاربرد دارند، از دیگر الزامات ورود به این رشته است. محیط کاری بیشتر دانش‌آموختگان این رشته در آینده شامل آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی خواهد بود و بهتر است توانایی روبرو شدن با بیماران را هم داشته باشید. در انتخاب این رشته توجه کنید که به دلیل کار با مواد پروتوزا و روند تصویربرداری یا انجام درمان‌های پرتوی، درصدی احتمال خطر وجود دارد و رعایت تمام نکات ایمنی دقت بالایی می‌طلبد. این رشته نیز مانند تمام رشته‌هایی که به نوعی با تشخیص و درمان ارتباط دارند، برای افرادی با حس همدردی، توانایی همدلی، دلسوزی و مسئولیت‌پذیری انتخاب مناسب‌تری است.
کارشناسی تکنولوژی پزشکی هسته ای
از شرایط ورود به رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای انتخاب رشته نهم تجربی و شرکت در کنکور تجربی است چون در حال حاضر پذیرش بدون کنکور ندارد. این رشته در مقطع کارشناسی ۱۳۰ واحد دارد که دانشجویان باید طی ۴ سال و ۸ ترم آن‌ها را بگذرانند. دروس این رشته بیشتر مرتبط با زیست‌شناسی، فیزیک و کاربرد دستگاه‌های پزشکی هستهای در درمان هستند و در نهایت دانشجویان باید واحدهای کارآموزی را نیز طی کنند.
- دروس عمومی: ۲۲ واحد
- دروس پایه و اختصاصی: ۸۸ واحد
- کارآموزی در عرصه: ۲۰ واحد
دروس رشته پزشکی هسته ای در مقطع کارشناسی
توصیه می‌کنیم جدول دروس پزشکی هسته ای را مشاهده کنید. این به شما کمک می‌کند بدانید با چه دروسی سر و کار خواهید داشت و میزان و علاقه و توانمندی خود را در این دروس بررسی کنید.
| دروس پایه | فيزيك عمومي، بافت‌شناسي و آسيب‌شناسي، آمار و رياضي، اصول كامپيوتر، كليات آناتومي، فيزيوپاتولوژي و بيماري شناسي عمومي، فيزيولوژي انساني، زبان تخصصی، اخلاق پزشكي كمك‌هاي اوليه و مراقبت از بيمار، مديريت بخش پزشكي هسته‌اي، اصطلاحات و كليات پزشكی، روانشناسي |
| دروس اختصاصی | فيزيك پرتوشناسي تشخيصي و راديو اكتيويته، روش‌هاي اختصاصي پزشكي هسته‌اي، داروسازي هسته‌اي (راديوفارماسي)، اصول و مباني راديولوژي تشخيصي، راديوبيولوژي، اصول و مباني راديولوژي تشخيصي، دوزيمتري پرتوها، ارزيابي و كنترل كيفي تصاوير پزشكي هسته‌اي، حفاظت در برابر پرتوها، كنترل كيفي دستگاه‌هاي پزشكي هسته‌اي، شناخت دستگاه‌هاي پزشكي هسته‌اي، اصول و مباني تصويربرداري مقطعي در پزشكي هسته‌اي، (MRI, CT, SPECT-CT, PET-CT)، روش‌هاي اختصاصي پزشكي هسته‌اي، مباني پردازش ديجيتالي تصاوير و تركيب آن‌ها، تصويربرداري فراصوت و كاربرد آن‌ها در پزشكي هسته‌اي |
گرایش های رشته پزشکی هسته ای
ادامه تحصیل در رشته پزشکی هسته ای در همین رشته و گرایش تا مقطع دکترا امکان دارد. اگر علاقه‌مند به کارهای آکادمیک مانند آموزش و پژوهش دارید، بهتر است در مقطع کارشناسی‌ارشد و دکترا هم ادامه تحصیل بدهید. امکان ادامه تحصیل در گرایش‌ها مرتبط نیز وجود دارد که برخی از آن‌ها در ادامه ذکر کرده‌ایم:
- رشته مهندسی پزشکی
- رشته اپیدمیولوژی
- رشته ارزیابی فناوری سلامت
- رشته اقتصاد بهداشت
- رشته انفورماتیک پزشکی
- رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی
- رشته آمار زیستی
- رشته فیزیک پزشکی
- رشته فناوری اطلاعات سلامت
- رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- رشته نانوتکنولوژی پزشکی
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رشته رفاه اجتماعی
- رشته تاریخ علوم پزشکی
- رشته علوم داروهای پرتوزا
بازار کار رشته پزشکی هسته ای
در سال‌های اخیر بروز بیماری‌هایی که نیاز به روشهای تشخیص و درمانی افزایش پیدا کرده است و از طرفی روشهای تشخیص و درمان با پزشکی هستهای نیز گسترده‌تر شده‌اند. به همین دلیل بازار کار این رشته هم توسعه پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌شود که آینده شغلی پزشکی هسته ای مناسب خواهد بود. به یاد داشته باشید که برای ورود به بازار کار و موفقیت در آن، فقط داشتن مدرک تحصیلی کافی نیست و درآمد رشته پزشکی هسته ای به مهارت‌های فردی، میزان تجربه، دانش، پشتکار و البته نوع شغل و کار فرد بستگی دارد.
وظایف پزشک هسته ای
وظایف یک کارشناس یا فردی با تحصیلات بالاتر در رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای بر اساس نوع کار متفاوت است، اما به طور کلی دانشجویان آموزش می‌بینند تا بتوانند وظایف زیر را انجام دهند:
- انجام بررسی‌های لازم برای عدم وجود هر گونه فشار یا محدودیت و شرایط خاص برای بیمار قبل، حین یا پس از انجام آزمایش یا درمان
- بررسی و نظارت بر دوز تزریقی برای بیمار
- سنجش و پایش دقیق حال بیمار حین تزریق
- تهیه پرتو دارو
- ارائه پرتو دارو
- تزریق رادروداروهای
- کار با دستگاه‌های پزشکی هسته ای و تصویربرداری از بیمار
- چاپ تصاویر پزشکی هسته ای و ارائه آن‌ها به متخصص پزشکی هستهای
- گزارش دقیق در مقدار تأثیر کار مراقبت‌های پزشکی دوره‌‌های درمان بهبودی بیمار
مشاغل پزشکی هسته ای
قسمت عمده بازار کار پزشکی هسته ای در تشخیص بیماری‌ها به خصوص بیماریهای قلبی، بیماریهای ریوی، استخوان‌ها، سیستم ادراری، مغز و انواع سرطان‌ها است و بخش کوچکی هم به درمان انواع سرطان اختصاص پیدا می‌کند. همچنین کارشناسان پزشکی هسته ای میتوانند در تصویر برداری pet ct کار کنند. علاقه‌مندان یا افرادی که سرمایه اولیه دارند میتوانند مرکز تخصصی و خصوصی تشخیص و درمان پزشکی هسته ای نیز راه‌اندازی کنند که نیاز به معرفی حداقل دو کارشناس پزشکی هسته ای به وزارتخانه و سازمان انرژی اتمی دارد. فارغالتحصیلان در زنجیره مراکز ساخت و تولید تجهیزات پزشکی هستهای، تا فروش و عرضه آن‌ها یا مراکز تشخیص و درمان امکان اشتغال دارند که برخی از آن‌ها را در لیست زیر آورده‌ایم:
- مراکز هسته ای به عنوان تکنسین
- بیمارستان‌های دولتی و خصوصی
- مراکز تصویربرداری و رادیولوژی هسته ای
- شرکت‌های تولید کننده یا واردکننده تجهیزات درمان هسته ای
- به عنوان مدرس در دانشگاه‌ها
- کار در آزمایشگاه‌های پژوهشی و تحقیقاتی
- کار در شرکت‌های داروسازی هستهای
سخن پایانی
رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای زیرمجموعه رشته رادیولوژی و فیزیک پزشکی محسوب می‌شود و از رشته‌های مرتبط با درمان و تلفیقی از علوم زیستی و فیزیک است. این رشته در حال حاضر فقط در سه دانشگاه علوم پزشکی زابل، دانشگاه علوم پزشکی بابل و دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ارائه می‌شود. برای موفقیت در این رشته به چیزی بیش از تحصیلات دانشگاهی نیاز دارید و توانمندی، علاقه، انگیزه و پشتکار شما در کسب دانش روز دنیا، ارتباط با بیماران یا پژوهش، در پیدا کردن شغل مناسب و درآمد کافی حرف اول و آخر را می‌زند. اگر می‌خواهید درباره بازار کار سایر رشته‌ها نیز اطلاعات کسب کنید توصیه می‌کنیم مطلب شغل های رشته تجربی را هم بخوانید.
سوالات متداول
- از چه رشته ای میتوان وارد رشته تکنولوژی پزشکی هسته ای شد؟
این رشته جزو شاخه تجربی است و برای انتخاب آن درد انشگاه باید در کنکور تجربی شرکت کنید. - کدام دروس دوره دبیرستان در رشته پزشکی هسته ای بیشتر کاربرد دارند؟
دروس زیست شناسی و فیزیک بیشتری ارتباط را با دروس دانشگاهی و مشاغل این رشته دارند. در درجه بعد شیمی و ریاضیات نیز در بسیاری از دروس پزشکی هسته ای کاربردی هستند. - آینده شغلی پزشکی هسته ای چگونه است؟
به دلیل شیوع بیشتر بیماریهای مختلفی که نیاز به تخصص پزشکی هسته ای دارند و همچنین توسعه روشهای تشخیص و درمان، بازار کار و درآمد پزشکی هسته ای در ایران مناسب است و فارغالتحصیلان میتوانند در مراکز تشخیصی و درمانی دولتی تا خصوصی کار کنند. همچنین در صورت ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکترا امکان کار آموزشی و پژوهشی یا تأسیس مراکز خصوصی وجود دارد.
