رشته معماری داخلی از جمله رشتههایی است که در مرز میان هنر و مهندسی قرار میگیرد و همواره مورد توجه علاقمندان به طراحی، خلاقیت و ساخت فضاهای زیبا بوده است. در این رشته، دانشآموزان و دانشجویان علاوه بر یادگیری اصول فنی و مهندسی ساختمان، با مباحثی مانند زیباییشناسی، نورپردازی، استفاده از متریالهای متنوع و حتی فناوریهای نوین در طراحی داخلی آشنا میشوند. از طرفی بازار کار گسترده و امکان فعالیت در پروژههای متنوع، این رشته را به یکی از جذابترین انتخابها برای علاقمندان به حوزه طراحی و معماری تبدیل کرده است.
در ادامه این مطلب صفر تا صد این رشته شامل معرفی رشته معماری داخلی، هنرستان، دروس، واحدها، دانشگاهها، بازار کار، حقوق و حتی نظرات درباره رشته معماری داخلی را برای شما شرح خواهیم داد تا در صورت علاقه به انتخاب این رشته، با اطلاعاتی کامل اقدام کنید.
معماری داخلی چیست؟
رشته ی معماری داخلی یا رشته دیزاین داخلی (به انگلیسی: Interior design) به رشتهای گفته میشود که با دروسی با هدف بهبود کیفیت فضاهای داخلی ساختمانها، هم از منظر زیباییشناسی و هم از نظر عملکردی، شکل گرفته است.
برخلاف تصور عمومی که معماری داخلی را انتخاب رنگ دیوارها یا چیدمان مبلمان میدانند، این رشته مجموعهای از مهارتها برای طراحی درون سازهها و گاهی بازسازی آنها و اجرای فضای داخلی ساختمان با در نظر کاربرد محیط است. در واقع معماران داخلی مسئولیت دارند فضایی را طراحی کنند که علاوه بر کارایی، بتواند بر روحیه و احساسات افراد اثر مثبت بگذارد.
در این تعریف معماری داخلی، این رشته حد وسط میان رشته معماری ساختمان رشته طراحی داخلی به شمار میرود. البته گاهی تعریف طراحی داخلی را با این رشته یکسان میدانند چراکه این دو تا حدود زیادی مشابه هستند و هر دو به فضای داخلی ساختمانها میپردازند.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
رشته معماری داخلی برای چه کسانی مناسب است؟
افرادی که از چنین مهارتها، ویژگیها و شخصیتی برخوردار هستند، میتوانند معماری داخلی و رشته طراحی داخلی در دانشگاه یا هنرستان را خود انتخاب کنند:
- مهارت کار گروهی
- خلاقیت، نوآوری و قدرت تجسم
- تسلط یا علاقه به کار با نرمافزارها
- توانایی طراحی و توجه به جزئیات
- مهارت حل مسائل، مذاکره و یا مدیریت
- حافظه خوب، دقیق و منظم
رشته معماری داخلی برای خانم ها
خانمها هم اگر از ویژگیهای مذکور و از جمله قدرت تخیل، خلاقیت، استعداد و مهارت کافی برای حل مسائل برخوردار باشند، میتوانند این رشته را با خیالی آسوده انتخاب کرده و از آن لذت ببرند. با این وجود، نکتهای که برای انتخاب این رشته برای همه افراد و برای خانمها با تأکید بیشتر اهمیت دارد، مهارت مذاکره و مدیریت است. به عبارتی باید بتوانند با تکیه بر تخصص و دانشی که از تحصیل به دست میآورند، حرف خود را به کرسی بنشانند!
| نکته مهم: اگر به هنر و طراحی نیاز دارید و با این حال ویژگیهای مدیریتی و سایر ویژگیهای این رشته را در خود نمیبینید، میتوانید رشته گرافیک و یا رشته فتوگرافیک را در نظر بگیرید. |
رشته معماری داخلی هنرستان
برای کسانی که در حال تصمیمگیری انتخاب رشته نهم به دهم هستند و به رشته معماری و رشته طراحی داخلی علاقه دارند، امکان تحصیل در آن از کلاس دهم وجود دارد. در این قسمت هر آنچه باید درباره معماری داخلی در هنرستان بدانید را آوردهایم.
دروس رشته معماری داخلی هنرستان
برخی از دروس رشته دکوراسیون داخلی و معماری داخلی موارد جدول زیر را شامل میشوند.
| پایه | دروس کاردانش | دروس فنی و حرفهای | دروس عمومی |
| دهم | طراحی و زبان بصری، رسم فنی ساختمان، مبانی نقشه کشی، اتوکد و نقشههای ساختمانی، فیزیک | طراحی و زبان بصری، تزئینات سلولزی، تزئینات سنگی، دانش فنی پایه، شیمی | انگلیسی 1، جغرافیا، عربی 1، فارسی 1، دین و زندگی 1، ریاضی 1 |
| یازدهم | طراحی معماری و نقشه کشی معماری | معماری داخلی فضاهای مسکونی، تزئینات چوبی و پارچهای، کاربرد فناوریهای نوین، فیزیک | انگلیسی 2، تاریخ معاصر ایران، عربی 2، فارسی2، دین و زندگی 2، انسان و محیط زیست، تفکر و سواد رسانهای |
| دوازدهم | معماری داخلی فضاهای تجاری، تزئینات گچی و مبلمان پارچهای و پلیمری، دانش فنی تخصصی | مدیریت خانواده، اخلاق حرفهای، عربی 3، فارسی 3، دین و زندگی 3، سلامت و بهداشت، هویت اجتماعی، آمادگی دفاعی | |
هزینه های رشته معماری داخلی در هنرستان
هزینه های رشته معماری داخلی در هنرستان نسبت به رشتههایی مانند معماری و گرافیک کمتر است، اما همچنان به خرید برخی لوازم و برای مثال لوازم طراحی نیاز خواهد داشت.
وسایل رشته معماری داخلی در هنرستان
اغلب رشتههای هنرستانی از جمله رشته ی طراحی داخلی نیاز به خرید برخی تجهیزات دارند چراکه بسیاری از دروس بهصورت عملی هستند. وسایل مورد نیاز رشته معماری داخلی در هنرستان پایه دهم و سایر پایهها عموماً شامل مداد طراحی، اتود مخصوص، دفتر طراحی، برگههای مخصوص، تخته شاسی، خط کش، گونیا، نقاله و… هستند.
درس های معماری داخلی در دبیرستان
دروس رشته معماری داخلی در هنرستان را به طور کامل در جدول برای شما شرح دادیم. اما واحدهای معماری داخلی در کارشناسی که به حدود 134 واحد میرسند، در درسهای مختلفی ارائه میشوند که برخی از آنها به این ترتیب هستند:
- حجم سازی
- فرم و فضا
- ایستایی
- عکاسی
- انسان، طبیعت و معماری داخلی
- حجم شناسی و ماکت سازی
- محوطه سازی
- گرافیک معماری داخلی
- اصول فنی ساختمان
- عناصر مدلار و پیش ساخته
- مرمت و نگهداری معماری داخلی
- و…
معدل لازم برای رشته معماری داخلی
برای ورود به رشته معماری داخلی در هنرستان، داشتن کارنامه تحصیلی قابل قبول در پایان پایه نهم اهمیت زیادی دارد و دانشآموز باید حداقل معدل ۱۲ داشته باشد. علاوه بر آن، شرط قبولی در درس ریاضی با نمره حداقل ۱۰ و بدون تبصره الزامی است و میانگین نمرات دروس کار و فناوری و فرهنگ و هنر نیز باید ۱۲ به بالا باشد، در حالی که میانگین نمرات ریاضی و علوم نباید کمتر از ۱۰ باشد.
در ضمن کسب امتیاز کافی در هدایت تحصیلی پایه نهم و داشتن علاقه واقعی به معماری، نقشهکشی و طراحی فضاهای داخلی از دیگر معیارهای مهم برای پذیرش در این رشته است.
رشته دکوراسیون داخلی در دانشگاه
رشته معماری داخلی که در ایران گاهی با عنوان رشته طراحی و دکوراسیون داخلی هم شناخته میشود، در برخی دانشگاههای دولتی، آزاد و غیرانتفاعی ارائه شده است. اگرچه تعدادی از دانشآموزان از طریق کارآموزی هنرستان و دیپلم وارد بازار کار رشته معماری داخلی میشوند، اما این رشته تا دکتری ادامه دارد. از این رو برخی از افراد ترجیح میدهند با کسب مدرک بالاتر، به مهارت، دانش و درآمد بالاتر هم در این رشته برسند.
کاردانی معماری داخلی
دانشجویان با تحصیل در این رشته که گاهی با عنوان رشته تزئینات داخلی ساختمان هم شناخته میشود، در یکی از دانشگاههای علمی کاربردی به دریافت فوق دیپلم خود اقدام میکنند. دانشجویان کاردانی معماری داخلی دروسی نظیر مبانی معماری، ریاضیات و آمار، شناخت مواد و مصالح، فرم و فضا، اصول فنی ساختمان پایه و پیشرفته، مقررات معماری داخلی، متره و برآورد را در چهار ترم میگذارنند. به این ترتیب برای مشاغلی نظیر دستیار کارشناس معماری داخلی، دستیار نظارت بر اجرای کارهای ساختمانی و دیگر موارد مشابه آماده میشوند.
کارشناسی معماری داخلی
دانشجویان کارشناسی طراحی داخلی حدود 134 واحد درسی را میگذارنند که دروس عمومی، تخصصی و اصلی را شامل میشود. برخی از دروس شامل طراحی معماری، طراحی معماری داخلی، اصول فنی ساختمان، گرافیک معماری داخلی، آشنایی با تاریخ معماری و مدیریت کارگاه را شامل میشوند.
کارشناسی ارشد معماری داخلی
کارشناسی ارشد معماری داخلی را افرادی انتخاب میکنند که به دنبال دانش بیشتر و فوق لیسانس هستند. تعداد کل واحدهای این مقطع بر اساس گرایش، حدود 33 واحد است که البته 6 واحد آن پایان نامه میباشد. البته ادامه تحصیل رشته معماری داخلی در ارشد و دکتری همراه با انتخاب گرایش و به عبارتی تخصص در زمینه خاصی از این رشته است که گرایشها را در بخشی جداگانه معرفی خواهیم کرد.
دکتری معماری داخلی
دانشجویانی که علاقه به تدریس در دانشگاه برای رشته معماری داخلی را دارند، میخواهند به حداکثر دانش و تجربه برسند و یا آماده مهاجرت با دستی پر شوند، در دکتری معماری داخلی که در دانشگاههای برتر ایران عرضه میشود، تحصیل میکنند. گرایشهای اختصاصی دکتری شامل گرایش معماری، معماری اسلامی و مدیریت پروژه هستند.
گرایش های رشته معماری داخلی
پس از تحصیل در مقطع کارشناسی طراحی داخلی و دریافت لیسانس، گرایشهای مختلفی برای ادامه تحصیل وجود دارند. در واقع گرایش های رشته کارشناسی ارشد معماری داخلی تنوع به نسبت بالایی دارند و موارد زیر را شامل میشوند:
- انرژی و معماری
- معماری منظر
- معماری داخلی
- معماری اسلامی
- مطالعات معماری ایران
- تکنولوژی معماری
- مهندسی معماری
- انرژی و معماری
- بازسازی پس از سانحه
- مدیریت پروژه و ساخت
نرم افزارهای معماری داخلی
مهندس معماری داخلی برای ایدهپردازی، مدلسازی دوبعدی، مدلسازی سهبعدی، طراحی و اجرای پروژه از نرمافزارهای مختلفی میکند که برخی از آنها به این ترتیب هستند:
- ادوبی پریمیر و ایلاستریتور
- Rhino 3D
- SketchUp
- 3D Max
- Autodesk Revit
دانشگاه های رشته معماری داخلی
به طور کلی برای کارشناسی معماری داخلی بدون کنکور و با کنکور این دانشگاهها شامل میشوند:
- دانشگاه هنر تهران
- دانشگاه هنر شیراز
- دانشگاه غیرانتفاعی شمال
- دانشگاه غیرانتفاعی علم و هنر یزد
- دانشگاه غیرانتفاعی علم و فرهنگ تهران
- دانشگاه غیرانتفاعی سوره
- دانشگاه رسام کرج
- رشته معماری داخلی در دانشگاه آزاد
بورسیه رشته معماری داخلی
رشته معماری داخلی به دلیل گستردگی و جایگاه جهانی خود، فرصت ادامه تحصیل در خارج از کشور را نیز فراهم میکند و دانشگاههای معتبر در کشورهای اروپایی مانند انگلستان، آلمان، فرانسه، سوئد، دانمارک و ایتالیا و حتی کشورهایی نزدیکتر مانند ترکیه، هر ساله دانشجویان را در قالب بورسیه یا پذیرش آزاد و با شرایط خاص خود میپذیرند.
| نکته مهم: متقاضی برای تحصیل در این دانشگاهها باید تسلط کافی به زبان کشور مقصد و زبان انگلیسی داشته باشد و برای اثبات توانایی آزمونهای بینالمللی مانند تافل، آیلتس یا دولینگو الزامی است. |
بازار کار معماری داخلی
از آنجایی که صاحبان بسیاری از املاک و ساختمانها روزبهروز تمایل بیشتری به بازسازی و باز طراحی پیدا میکنند، مشخصاً بازار کار رشته معماری داخلی هم بهتر میشود. در نتیجه شغلهای متعددی برای این رشته وجود خواهند داشت که البته مانند سایر مهندسین، بازار کار آن در تمامی فصول و زمانها یکسان نیست. البته بازار کار این رشته در خارج از کشور هم شرایط خوبی دارد و برای مثال یک معمار داخلی با تجربه متوسط در لندن میتوانند سالانه تا 45 هزار پوند و در آمریکا تا 80 هزار دلار و در استرالیا تا 70 الی 80 هزار دلار درآمد داشته باشند.
برخی از موارد شغل رشته معماری داخلی هم به این ترتیب است:
- مدیریت دفتر طراحی معماری داخلی
- شرکتهای مختلف معماری داخلی
- طراحی سه بعدی پروژه
- مشاوره طراحی داخلی
- کار در شرکتها به عنوان طراح معمار داخلی
- ترسیم و طراحی المانهای تزئینی
- چیدمان و طراحی داخلی ساختمانها
- نظارت بر انجام کار در اجرای ساختمانها
- استخدام در انواع شرکت و ادارات مربوطه
درآمد رشته معماری داخلی
درآمد رشته معماری داخلی تا حدود قابلتوجهی به مهارت و میزان تجربه معمار بستگی دارد. برای مثال کارآموز 7 تا 30 تومن، افراد تازهکار تا 20 میلیون، افراد مجرب با 5 تا 10 سال تجربه تا 30 میلیون و مهندسین با تجربه و مدرک بالا تا 50 میلیون ماهانه درآمد دارند. با این حال، ابعاد پروژه، زمینه کاری و فعالیت مانند طراحی ساختمان مسکونی یا تجاری، طراحی ساده یا سه بعدی و موارد مشابه دیگر هم در این ارقام تأثیر خواهند گذاشت.
تفاوت معماری داخلی و طراحی داخلی
| ویژگی | معماری داخلی | طراحی داخلی |
| تعریف | طراحی ساختار داخلی ساختمانها با در نظر گرفتن اصول معماری | تزئین و چیدمان فضای داخلی یک ساختمان |
| تخصص | نیازمند دانش از اصول معماری، سازه و مهندسی ساختمان | جنبههای تزئینی و دکوراتیو |
| کاربرد و هدف | طراحی فضاهای زیبا با عملکرد بهینه، ایمنی و سازگار با ساختار ساختمان | ایجاد فضایی زیبا با تجربهای راحت و دلپذیر برای ساکنان |
| زمانبندی و بودجه | اغلب زمان بیشتری میطلبد و به دلیل تغییرات ساختاری و هماهنگی با تیمهای مهندسی، هزینه بیشتری دارد. | زمان کمتری برای اجرا نیاز دارد و میتواند در فضاهای موجود پیادهسازی شود. |
تفاوت معماری و معماری داخلی
معماری داخلی و رشته معماری تفاوت های زیادی دارند و مکمل یکدیگر هستند. در تصویر زیر تفاوت های این دو رشته پرطرفدار آورده شده است.
جمعبندی
رشته معماری داخلی ترکیبی از هنر، خلاقیت، مهارتهای فنی و نگاه دقیق به نیازهای انسان را در برمیگیرد و به همین دلیل میتواند برای کسانی که به طراحی، زیباییشناسی و خلق فضاهای جدید علاقمند هستند، انتخاب مطلوبی باشد. این رشته از هنرستان آغاز میشود و تا مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه پیدا میکند و در هر مرحله دانشجویان با مجموعهای از دروس عمومی، پایه و تخصصی آشنا میشوند. تسلط بر نرمافزارهای طراحی، آشنایی با اصول معماری، نقشه کشی و عناصر بصری از جمله مصالح و مبلمان، از اصلیترین مهارتهایی است که در این مسیر ایجاد میشود و بعدها در بازار کار اهمیت بسیاری پیدا میکند.
سؤالات متداول
- رشته طراحی دکوراسیون داخلی چیست؟
رشته طراحی دکوراسیون داخلی به چیدمان و تزئین فضا با هدف زیبایی، راحتی و استفاده بهینه از محیط میپردازد. - تفاوت معماری داخلی و طراحی داخلی چیست؟
معماری داخلی بر ساختار و جزئیات فضاهای داخلی تمرکز دارد در حالی که طراحی داخلی بیشتر بر جنبههای تزئینی و دکوراتیو متمرکز است. - دانشگاه های دارای رشته معماری داخلی بدون کنکور کدامند؟
برخی دانشگاههای آزاد و غیرانتفاعی معماری داخلی را بدون کنکور ارائه میدهند. - درآمد رشته معماری داخلی چقدر است؟
درآمد این رشته بسته به مهارت، تجربه، پروژهها و شهر محل فعالیت متغیر است و میتواند تا ۵۰ میلیون یا گاهی بیشتر باشد. - آیا رشته معماری داخلی ریاضی دارد؟
بله، این رشته شامل مباحث پایهای ریاضی و ساده است. - رشته معماری داخلی کنکور دارد؟
برای ورود به دانشگاه دولتی پذیرش از طریق کنکور ریاضی انجام میشود. - رشته معماری داخلی چه شغل هایی دارد؟
فارغالتحصیلان میتوانند در پروژههای معماری داخلی، مدلسازی، نظارت، مشاوره، اجرای پروژه، مرمت و مشاغل مشابه فعالیت کنند.
