رشته گردشگری، فرصتی ارزشمند برای آشنایی عمیق با فرهنگها، آداب و رسوم، و جاذبههای طبیعی متنوع است. این رشته به دلیل ماهیت پویای خود، به فارغالتحصیلان امکان میدهد تا به عنوان سفیران فرهنگی، نقش مهمی در معرفی کشور و تمدن خود ایفا کنند. با توجه به رشد چشمگیر صنعت گردشگری در سطح جهان، تقاضا برای متخصصان این حوزه رو به افزایش است و فارغالتحصیلان میتوانند در فرصتهای شغلی متنوع و پردرآمدی مشغول به کار شوند.
رشته مدیریت گردشگری برای علاقهمندان به سفر، تعامل با فرهنگهای مختلف و کار در محیطهای پویا، انتخابی ایدهآل محسوب میشود. در ادامه با این مقاله از سلام به بررسی این رشته محبوب و پرطرفدار میپردازیم تا دوستداران این رشته بیشتر نسبت به آن آشنایی پیدا کنند.
رشته گردشگری چیست؟
رشته گردشگری، با توجه به تنوع و گستردگی آن، به مطالعه و شناخت ابعاد مختلف صنعت سفر و توریسم میپردازد. این رشته با هدف تربیت نیروی متخصص و کارآمد برای بخشهای مختلف این صنعت، از جمله مدیریت تورها، هتلداری، و برنامهریزی سفر، ایجاد شده است.
در دوران دبیرستان، این رشته به عنوان یکی از زیرشاخههای رشته کاردانش ارائه میشود و دانشآموزان را با مفاهیم اولیه و مهارتهای مورد نیاز برای ورود به بازار کار آشنا میسازد.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
رشته گردشگری در دبیرستان
اگر علاقهمند به صنعت پویای سفر و گردشگری هستید و هنوز رشته تحصیلی خود در دبیرستان را انتخاب نکردهاید، میتوانید از همان ابتدا با انتخاب رشتههای تخصصی مانند گردشگری در کاردانش یا هنرستان، مسیر شغلی خود را هموار سازید. این رشتهها، با ارائه آموزشهای مهارتی و فنی در زمینههای گوناگون مانند راهنمای گردشگری فرهنگی، اکوتوریسم و گردشگری سلامت، شما را برای ورود به بازار کار آماده میکنند. پس از دریافت دیپلم گردشگری، امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر دانشگاهی در مراکز آموزش عالی دولتی، فنی وعلمی کاربردی و آزاد فراهم است.
اگر میخواهید از همان ابتدا با انتخاب رشته گردشگری در شاخه کاردانش یا هنرستان فنیوحرفهای، برای آینده خود در این صنعت آماده شوید، باید بدانید که تفاوتهایی در رویکرد و تعداد واحدهای درسی دارند:
رشته گردشگری در کاردانش
این رشته که یکی از رشته های کاردانش است، بیشتر بر روی مهارتهای عملی تمرکز دارد. برای گرفتن دیپلم در این شاخه، باید ۴۵ واحد فنی و ۲۴۰ ساعت کارورزی را بگذرانید. این مسیر به شما کمک میکند تا با جنبههای عملی و اجرایی کار در صنعت گردشگری به خوبی آشنا شوید.
رشته گردشگری در هنرستان
در رشته گردشگری، با گذراندن ۳۸ واحد مهارتی و ۶۱ واحد عمومی، دیپلم گردشگری دریافت میکنید. این مسیر، علاوه بر مهارتهای فنی، بر روی دروس عمومی نیز تمرکز بیشتری دارد.
با انتخاب هر یک از این رشتهها، شما از دبیرستان وارد دنیای جذاب گردشگری میشوید و میتوانید با دید بازتری برای ادامه تحصیل و ورود به بازار کار برنامهریزی کنید.
پیشنهاد مطالعه: لیست پردرآمدترین رشته های هنرستان
رشتههای مرتبط با دیپلم گردشگری
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که با دیپلم گردشگری چه رشته هایی میشه خوند؟ در حال حاضر با دیپلم گردشگری که از شاخههای کاردانش و جز شغل های فنیوحرفهای به دست میآید، فرصتهای متنوعی برای ادامه تحصیل در دانشگاه وجود دارد. بزرگترین مزیت این دیپلم، امکان ورود به دانشگاه بدون نیاز به شرکت در کنکور سراسری است. در واقع باید گفت که این رشتهها به صورت مستقیم با آموختههای شما در دبیرستان مرتبط هستند و مسیر شغلی مشخصی در صنعت گردشگری برایتان ایجاد میکنند.
- مدیریت گردشگری (جهانگردی): این رشته شامل مباحثی مثل بازاریابی گردشگری، برنامهریزی تور و مدیریت رویدادها است.
- مدیریت هتلداری: با ورود به این رشته، اصول مدیریت هتلها، رستورانها و مراکز اقامتی را میآموزید.
- اکوتوریسم یا گردشگری طبیعتگردی: برای علاقهمندان به محیط زیست و سفرهای ماجراجویانه، این رشته مناسب است. در این رشته با مفاهیمی مثل بومگردی و گردشگری پایدار آشنا میشوید.
- خدمات گردشگری: این رشتهها بیشتر بر روی مهارتهای عملی مثل راهنمایی تور، صدور بلیط و عملیات آژانسهای مسافرتی تمرکز دارند.
- باستانشناسی: اگر به تاریخ و فرهنگ علاقه دارید، باستانشناسی میتواند یک انتخاب جذاب باشد.
این رشتهها معمولاً در دانشگاههای علمیکاربردی و آزاد به صورت بدون کنکور یا با سوابق تحصیلی ارائه میشوند. برای رشتههای مقطع کاردانی در دانشگاه فنیوحرفهای نیز میتوانید اقدام کنید.
رشته گردشگری در دانشگاه
رشته گردشگری در دانشگاه در سه مقطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه میشود که مفاد درسی متفاوتی دارند.
واحدهای درسی مقطع کاردانی گردشگری
مقطع کاردانی شامل ۷۳ واحد درسی است که به بخشهای مختلفی تقسیم میشود. دروس این مقطع بیشتر بر روی مهارتهای عملی و پایهای تمرکز دارند تا دانشجو را برای ورود به بازار کار آماده کنند. در ادامه لیست کامل واحدهای درسی آورده شده است:
- دروس عمومی:
- اندیشه اسلامی ۱، زبان خارجی، فارسی عمومی، تربیت بدنی، اخلاق اسلامی، دانش خانواده و جمعیت، فرهنگ عمومی یا خلاقیت در هنر
- دروس مشترک و پایه:
- کاربینی، کارآفرینی، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات، روانشناسی گردشگری، مهارتها و قوانین کسب و کار، شناخت صنعت گردشگری، شناخت تاسیسات گردشگری، کمکهای اولیه، جغرافیای ایرانگردی و جهانگردی، آشنایی با صنایع دستی ایران، قوانین و مقررات جهانگردی، تاریخ تمدن باستان، معماری و هنر ایران، جاذبههای فرهنگی ایران، تاریخ ایران بعد از اسلام، نقشه خوانی
- دروس تخصصی و مهارتی:
- محاوره زبان انگلیسی ۱، محاوره زبان انگلیسی ۲، محاوره زبان انگلیسی ۳، محاوره زبان انگلیسی ۴، زبان دوم ۱، زبان دوم ۲، متون زبان انگلیسی، سیستم رزرواسیون بلیط، صدور بلیط مقدماتی، صدور بلیط میانی، صدور بلیط پیشرفته، فنون و مهارتهای راهنمایی گشتهای مسافرتی، برنامهریزی و عملیات گشتهای مسافرتی، مکاتبات زبان انگلیسی، حسابداری دفاتر خدمات مسافرتی، بازاریابی و فروش در صنعت گردشگری، کارورزی ۱، کارورزی ۲
واحدهای درسی مقطع کارشناسی گردشگری
مقطع کارشناسی رشته گردشگری شامل ۱۴۰ واحد درسی است. این مقطع، علاوه بر مهارتهای عملی، به مباحث نظری و مدیریتی نیز میپردازد.
- دروس اصلی:
- تاریخ فرهنگ، شناخت صنعت گردشگری، هنر و تمدن اسلامی، اقتصاد گردشگری، مردمشناسی، جغرافیای گردشگری، مدیریت و برنامهریزی فراغت، بومشناسی ایران، زبان انگلیسی، قوانین و مقررات حقوقی گردشگری، شناخت ملل، شناخت صنایع دستی، گردشگری شهری، آداب سفر در اسلام، رفتار سازمانی، پژوهش عملیاتی در گردشگری، اصول و روش برنامهریزی، گردشگری روستایی، مدیریت بازاریابی و تبلیغات گردشگری، تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی ایران، جغرافیای طبیعی و انسانی
- دروس تخصصی:
- اسطورهشناسی، زبان انگلیسی تخصصی، باستانشناسی، تاریخ هنر ایران، آشنایی با سازمانهای مرتبط با گردشگری، آشنایی با موزهها، زبان انگلیسی مکالمه، مدیریت و برنامهریزی سفر، آیینها و مراسم آیینی ایران و جهان، کارآفرینی در گردشگری، انگلیسی مکاتبات تخصصی، آشنایی با منظر، مبانی گردشگری مذهبی، مدیریت گردشگری رویدادها و آیینهای فرهنگی، مطالعات تطبیقی سیاستهای گردشگری، تاریخ هنر جهان، کارآموزی، برنامهریزی توسعه گردشگری، مدیریت دفاتر خدمات مسافرتی و صدور بلیط، فن راهنمایی در گردشگری
واحدهای درسی مقطع کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری
در مقطع کارشناسی ارشد، دو گرایش اصلی بازاریابی جهانگردی و برنامهریزی توسعه جهانگردی ارائه میشود. این مقطع شامل ۲۸ واحد نظری و ۶ واحد پایاننامه است.
- دروس مشترک برای هر دو گرایش:
- اصول روش تحقیق در جهانگردی، اقتصاد جهانگردی، زبان انگلیسی تخصصی، مدیریت منابع انسانی در صنعت جهانگردی، اصول مدیریت و بازاریابی خدمات، روشهای کمی در جهانگردی، تحلیل رفتار جهانگردی و تعامل فرهنگی، سامانههای اطلاعاتی در صنعت جهانگردی، محیط ملی و بینالمللی تجارت و گردشگری، حسابداری مدیریت (در صنعت جهانگردی)
- دروس تخصصی گرایش بازاریابی جهانگردی:
- خطمشیگذاری در صنعت جهانگردی، مدیریت کیفیت جامع در صنعت جهانگردی، ارزیابی طرحهای توسعه جهانگردی، بازاریابی محصولات جهانگردی، رفتار مصرفکننده در جهانگردی، بازاریابی بینالملل در جهانگردی
- دروس تخصصی گرایش برنامهریزی توسعه جهانگردی:
- (در متن اصلی ارائه نشده است) با این حال، دروس این گرایش معمولاً شامل مباحثی مانند سیاستگذاری، برنامهریزی راهبردی، توسعه پایدار و مسائل فرهنگی در گردشگری هستند.
همانطور که از واحدهای درسی پیداست، زبان انگلیسی نقش بسیار مهمی در این رشته ایفا میکند. به همین دلیل، علاقهمندان به این رشته باید به تقویت مهارتهای زبان خارجی خود توجه ویژهای داشته باشند.
بهترین دانشگاه برای رشته گردشگری در ایران
بهترین دانشگاه برای رشته گردشگری در ایران به چند دسته خاص از دانشگاههای دولتی تقسیم میشوند. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه شیراز، دانشگاه اصفهان، دانشگاه تبریز، دانشگاه گیلان و دانشگاه محقق اردبیلی جز دانشگاههای برتر برای رشته گردشگری محسوب میشوند.
پیشنهاد مطالعه: رشته گرافیک چیست؟
بازار کار رشته گردشگری
شغل گردشگری چیست؟ بله این سوالی است که در اینجا به آن پاسخ خواهیم داد. بهتر است بگوییم که این شغل به مجموعهای از فعالیتها و مشاغل اشاره دارد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با سفر، تفریح، اقامت و خدمات مرتبط با گردشگران در ارتباط است. این صنعت بسیار گسترده و متنوع است و فرصتهای شغلی متعددی را در بخشهای مختلف فراهم میکند.
در واقع، شغل های رشته گردشگری فقط به راهنمای تور محدود نمیشود، بلکه شامل طیف وسیعی از مشاغل است که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
مدیریت هتل، مهماندار هواپیما، مدیریت رستوران، برنامه ریز رویدادها، مشاور سفر، مدیر آژانس مسافرتی، مدیر تور، کارشناس خدمات مشتری، کارشناس منابع انسانی، کارشناس بازاریابی گردشگری، مدیریت فنی دفاتر خدمات مسافرتی، صدور و فروش بلیط های داخلی و خارجی، تاسیس و راه اندازی دفاتر خدمات مسافرتی بند الف و ب، تاسیس و راه اندازی هتل و اقامتگاه بوم گردی، مسئول پذیرش، راهنمای گردشگری ایرانگردی و جهانگردی، راهنمای گردشگری طبیعت گردی، راهنمای گردشگری ژئوتوریسم، راهنمای موزه و بناهای تاریخی و … تنها برخی از مشاغلی است که می توانید با تحصیل در رشته گردشگری در آن ها مشغول به کار شوید.
بازار کار رشته گردشگری در خارج از کشور به عوامل مختلفی مانند تخصص و گرایش تحصیلی شما بستگی دارد. شما میتوانید بر اساس علاقه خود، در مشاغل متنوعی فعالیت کنید.
به عنوان مثال، برخی از حوزههای شغلی اصلی در این رشته عبارتند از:
- مدیریت هتل و اقامتگاه
- تاسیس آژانس مسافرتی
- راهنمای تور (تور لیدر)
در اغلب این مشاغل، تسلط بر زبان انگلیسی یک مهارت کلیدی است که به شما کمک میکند تا فرصتهای شغلی بهتری پیدا کنید. بنابراین، اگر به دنبال شغل در این حوزه هستید، تقویت مهارتهای زبانی خود را جدی بگیرید. در ادامه به گروههای مختلف شغلی رشته گردشگری میپردازیم.
۱. مشاغل مربوط به برنامهریزی و مدیریت سفر:
- کارشناس یا مدیر آژانس مسافرتی: مسئولیت برنامهریزی، سازماندهی و فروش تورهای داخلی و خارجی، رزرو بلیط و هتل، و ارائه مشاوره به مسافران را بر عهده دارد.
- برنامهریز تور: تورهای مختلف را با توجه به سلیقه و بودجه مشتریان طراحی و سازماندهی میکند.
- مسئول فروش تور : مسئول فروش و بازاریابی تورهای گردشگری است.
- کانتر فروش: در دفاتر خدمات مسافرتی، به مشتریان در انتخاب و خرید تور، بلیط و خدمات دیگر کمک میکند.
۲. مشاغل راهنمایی و همراهی گردشگران:
- راهنمای تور : در طول سفر، گردشگران را همراهی کرده و اطلاعات جامع و جذابی درباره جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی مقصد ارائه میدهد.
- مدیر تور : مسئولیت مدیریت کلی یک تور، از برنامهریزی گرفته تا اجرای صحیح آن و رسیدگی به مشکلات احتمالی مسافران را بر عهده دارد.
- راهنمای محلی : اطلاعات تخصصی و عمیقی درباره یک منطقه خاص، مثل یک موزه، یک شهر تاریخی یا یک منطقه طبیعی را در اختیار گردشگران قرار میدهد.
۳. مشاغل مربوط به اقامتگاه و مهماننوازی:
- مدیریت هتل و اقامتگاههای بومگردی: مسئولیت اداره کلیه امور هتل یا اقامتگاه، از مدیریت کارکنان تا بازاریابی و فروش را بر عهده دارد.
- مسئول پذیرش و رزرواسیون: مسئولیت پذیرش مهمانان و انجام امور مربوط به رزرو اتاق را در هتلها و اقامتگاهها بر عهده دارد.
۴. مشاغل مرتبط با بازاریابی و ارتباطات:
- کارشناس بازاریابی و تبلیغات گردشگری: وظیفه طراحی و اجرای کمپینهای تبلیغاتی برای جذب گردشگر را بر عهده دارد.
- نویسنده و بلاگر گردشگری: با نوشتن مقالات، سفرنامهها و محتوای جذاب، به معرفی مقاصد گردشگری و ارائه نکات سفر میپردازد.
۵.مشاغل مدیریتی و تخصصی:
- کارآفرینی در گردشگری: راهاندازی کسبوکارهای جدید مانند اقامتگاههای بومگردی، آژانسهای تخصصی یا تورهای خاص.
- کارشناس میراث فرهنگی: مسئولیت حفاظت و معرفی میراث فرهنگی و تاریخی یک منطقه را بر عهده دارد.
درآمد شغل گردشگری
درآمد و حقوق فارغالتحصیلان رشته گردشگری یک رقم ثابت نیست و به عوامل متعددی وابسته است. هرچه فرد در این زمینه مهارت و تخصص بیشتری داشته باشد، شانس موفقیت و کسب درآمد بالاتر برای او افزایش مییابد.
عوامل تأثیرگذار بر حقوق در صنعت گردشگری
- مهارتها و سابقه کاری: تجربه کاری و تواناییهای فردی، مانند فن بیان قوی، قدرت مدیریت و حل مسئله، تأثیر زیادی بر میزان حقوق دارند.
- تسلط بر زبان خارجی: توانایی صحبت کردن به زبانهای خارجی، بهخصوص انگلیسی، یک مزیت بزرگ محسوب شده و به طور مستقیم باعث افزایش درآمد میشود.
- نوع و جایگاه شغلی: عناوین شغلی مختلف مانند مدیر آژانس، راهنمای تور، یا کارشناس بازاریابی، درآمدهای متفاوتی دارند.
- تحصیلات و مدارک تخصصی: مدارک دانشگاهی و گواهینامههای مرتبط میتواند در ارتقاء شغلی و افزایش حقوق نقش مهمی ایفا کند.
به عنوان مثال، یک راهنمای تور که به زبانهای خارجی مسلط است، میتواند درآمد قابل توجهی در مقایسه با سایر مشاغل این حوزه داشته باشد. در نهایت، عملکرد و دانش فردی هر شخص، مهمترین عامل در تعیین سطح درآمد او در صنعت گردشگری است.
سخن پایانی
ما در این مقاله درباره رشته گردشگری در دبیرستان و دانشگاه و در آخر درباره بازارکار گردشگری صحبت کردیم. دانشجویان این رشته در دوران تحصیل در دانشگاه، دروسی همچون مبانی گردشگری، شناخت صنعت هتلداری، بازاریابی و تبلیغات در گردشگری، و همچنین زبانهای خارجی مرتبط را میگذرانند. پس از فارغالتحصیلی، زمینههای شغلی گستردهای پیش روی فارغالتحصیلان قرار دارد؛ از جمله فعالیت به عنوان مدیر تور، راهنمای گردشگری، کارشناس بازاریابی گردشگری، و یا مدیریت بخشهای مختلف در هتلها و آژانسهای مسافرتی. همچنین، فارغالتحصیلان دیپلم گردشگری میتوانند در مقطع کاردانی این رشته یا رشتههای مرتبط ادامه تحصیل دهند.
سوالات متداول
- هزینه دیپلم گردشگری چقدر است؟
هزینه دیپلم گردشگری به صورت سالانه توسط سازمان فنی و حرفهای کشور مشخص میشود و به تمامی آموزشگاههای آزاد ابلاغ میگردد. برای دریافت اطلاعات دقیق در مورد قیمتها و شرایط ثبتنام، بهترین راه این است که با یکی از آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد تماس بگیرید. آنها میتوانند شما را برای دریافت این مدرک در سریعترین زمان و با مناسبترین هزینه راهنمایی کنند.
- دیپلم گردشگری چند واحد درسی دارد؟
در مجموع، دیپلم گردشگری ۴۱ واحد درسی دارد. پس از گذراندن این واحدها، آنها به واحدهای عمومی شما در مدرسه اضافه شده و مدرک دیپلم کاردانش رشته گردشگری برای شما صادر میشود. - رشته گردشگری چند واحد است؟
تعداد واحدهای رشته گردشگری در مقطع کارشناسی در دانشگاههای ایران معمولاً بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ واحد است. این تعداد ممکن است در دانشگاههای مختلف کمی متفاوت باشد. - با دیپلم گردشگری چه رشته هایی میشه خوند؟
با دیپلم گردشگری میتوانید در مقطع کاردانی و کارشناسی در رشتههای مرتبط با صنعت گردشگری ادامه تحصیل دهید. برخی از رشتههای پرطرفدار شامل مدیریت جهانگردی، مدیریت هتلداری، مدیریت آژانسهای مسافرتی و راهنمای گردشگری هستند. علاوه بر این، میتوانید در رشتههای مربوط به صنایع دستی، باستانشناسی و موزه داری نیز ادامه تحصیل دهید. - رشته گردشگری زیر شاخه کدام رشته است؟
رشتههای فنی و حرفهای شامل سه شاخه اصلی هستند: کشاورزی، صنعت و خدمات. رشته گردشگری زیر مجموعه شاخه خدمات قرار دارد. این رشته در مقاطع تحصیلی بالاتر دارای زیرشاخههای تخصصیتری میشود.
