پژوهش جایگاه مهمی در یادگیری و رشد فکری دانش‌آموزان دارد. جایگاه پژوهش به عنوان یکی از ابزارهای مهم در درک عمیق مسائل اثبات شده است. دانش‌آموزان با انجام آزمایش و پژوهش، علم را به طور عملی تجربه می‌کنند و مباحث را بهتر یاد می‌گیرند.
در ایران هم در سال‌های اخیر، پژوهش نقش پررنگ‌تری پیدا کرده است. شرکت در جشنواره‌ها و مسابقات علمی علاوه بر کمک به رشد روحیه پژوهشی دانش‌آموزان باعث تقویت اعتماد‌به‌نفس می‌شود و اصول کارگروهی را هم به دانش‌آموزان آموزش می‌دهد.
همچنین دانش‌آموزان با شرکت در این مسابقات می‌توانند علاقه و استعدادشان را کشف کنند و آینده شغلی درخشانی برای خودشان رقم بزنند. از ویژگی‌های دیگر مسابقات پژوهشی می‌توان به کاربردی بودن آنها و امکان ایجاد ارتباط بین علم و صنعت اشاره کرد.
سرنوشت مسابقات دانش‌آموزی کشور در دوران کرونا
هرساله مسابقات دانش‌آموزی متعددی با موضوعات مختلف برگزار می‌شود. از جمله این مسابقات می‌توان به مسابقه‌های دانش‌آموزی تبیان، جشنواره سینا، و مسابقه‌های رباتیک مثل فیراکاپ و رباتیک آزاد ایران اشاره کرد. این مسابقات بخش‌های مختلفی دارند و دانش‌آموزان با توجه به علاقه و استعدادشان در آنها شرکت می‌کنند.
ساخت سازه‌های ماکارونی، نجوم، برنامه‌نویسی، انرژی‌های تجدیدپذیر، مسابقات رباتیک در بخش‌های مختلف، نوشتن و ارائه‌ی مقالات علمی در زمینه‌های اعلام شده و…از بخش‌های مختلف جشنواره‌ها و مسابقات دانش‌آموزی هستند. در دو سال گذشته به دلیل شرایط کرونایی کشور بعضی از این مسابقه‌ها برگزار نشدند و شاهد برگزاری برخط و مجازی بعضی از مسابقات هم به صورت محدود بودیم.
برگزاری نهمین دوره مسابقات سلام کاپ، افتخاری دیگر برای مدارس سلام
مجموعه مدارس سلام به عنوان یکی از مدارس برتر و پیشرو در کشور هر ساله جشنواره‌ای را تحت عنوان سلام کاپ در بخش‌های علمی و پژوهشی برگزار می‌کند. بخش علمی جشنواره به اختراعات، اکتشافات و مقالات دانش‌آموزان در حوزه‌های برق و الکترونیک، مکانیک، ادبیات و زبان فارسی، علوم انسانی، فیزیک و اخترفیزیک، ریاضی، پزشکی و علوم زیستی، کامپیوتر و معماری، شیمی و هنر و عکاسی می‌پردازد.
در بخش مسابقات هم دانش‌آموزان در مسابقه‌های رباتیک، هوافضا، آی تی، ماشین‌های شیمیایی و سازه‌های ماکارونی با هم رقابت می‌کنند. دانش‌آموزان شرکت‌کننده در مسابقات سلام کاپ متوسطه اول و متوسطه دوم هستند. برای دانش‌آموزان ابتدایی هم جشنواره برگزار می‌شود که شرایط و نحوه برگزاری با توجه به هر مدرسه متفاوت است.
علاوه بر دانش‌آموزان سلام، دانش‌آموزان مدارس دیگر هم می‌توانند در این مسابقات شرکت کنند. اعلام جوایز و رتبه‌ها هم برای متوسطه اول و دوم و دختران و پسران به‌صورت جداگانه انجام می‌شود. ایجاد شور و انگیزه برای حضور در یک رقابت نفس‌گیر علمی و جذاب در کنار تلاش و شوق برای کسب رتبه‌های برتر و آمادگی برای شرکت و موفقیت در مسابقات کشوری از جمله دستاوردهای ارزشمند مجموعه سلام در طول این مسابقات است.
جشنواره سلام کاپ 1400 به دلیل شیوع بیماری کرونا و عدم حضور دانش‌آموزان در مدرسه به‌صورت مجازی برگزار شد. این مسابقات از 8 اسفند با حضور دانش آموزان متوسطه دوم آغاز شد. زنگ رقابت و ارزیابی اما در هفته‌ی سوم فروردین برای دانش‌اموزان متوسطه اول نواخته‌شد. و تیم‌های برگزیده در تاریخ 2 و 3 اردیبهشت، به صورت برخط به سوالات پاسخ دادند.
در این جشنواره مسابقه‌هایی که قابلیت اجرای برخط نداشتند از گردونه مسابقات حذف شدند. مسابقات با حضور 2013 دانش آموز در قالب 377 تیم، 9 لیگ و 18 گرایش اجرا شد. بازی‌سازی، سازه، طراحی ماشین‌های شیمیایی، کواسپیس، معماری، هوافضا، ربات امدادگر، برنامه‌نویسی و رباتیک لیگ‌های نهمین مسابقه سلام کاپ بودند.
گرایش بازی سازی از گرایش‌های جدید مسابقات است که تلاش می‌کند علاقه دانش‌آموزان به این مبحث را افزایش داده و نیروهای مختصص برای جامعه پرورش دهد. در این بخش داوران مسائلی مثل جذاب بودن بازی و کیفیت بصری افکت‌های بازی را درنظر می‌گیرند.
لیگ رباتیک از محبوب‌ترین بخش‌های مسابقه سلام کاپ است که در سه لیگ الکترونیک، مکانیک و برنامه‌نویسی برگزار شد. این مسابقه به‌شکل مجازی بود، برای همین شرکت‌کنندگان لزومی به داشتن یا ساخت ربات نداشتند.
در لیگ برنامه‌نویسی هم دانش‌آموزان از زبان‌های c++ و جاوا استفاده کردند. دانش‌آموزان موظف بودند در زمان مسابقه آنلاین شده و به سوالات پاسخ دهند. مسابقه سازه‌های ماکارونی به صورت غیرحضوری و در شش محور برگزار شد. دانش‌آموزان برای کسب نمره بالاتر باید به سوالها پاسخ می‌دادند.
در مرحله اول مسابقه مقالات و فایل‌های ارسالی دانش‌آموزان بررسی شدند. مقاله‌هایی که ارزش محتوایی بالایی نداشتند یا اینکه محتوای آنها تکراری بود از مسابقات حذف شدند. در مرحله بعدی، یعنی مرحله آنلاین، دانش آموزان با حضور به صورت برخط در سامانه برگزاری مسابقات در زمان تعیین شده، به سوالات داوران پاسخ دادند. مجموع امتیاز کسب شده در این 2 مرحله رتبه تیم‌ها را مشخص کرد.
در آخر اینکه
هدف از برگزاری مسابقات سلام کاپ تقویت مهارت‌های پژوهشی، خلاقیت و کارگروهی در بین دانش‌آموزان است. امید است با بهتر شدن شرایط کرونایی کشور و انجام واکسیناسیون در سال‌های بعد این مسابقه مثل قبل به‌صورت حضوری انجام شود.
