سینمای کودک ظرفیتی تاثیرگذار برای تربیت و آموزش است و سینما رفتن باید به یک خوراک فرهنگی برای کودکان تبدیل شود. همین تاثیرگذاری زیاد فیلم و سینما بر کودکان، حساسیت انتخاب فیلم مناسب و سینمای مناسب برای کودکان را نیز بیشتر می‌کند. در این مطلب می‌خواهیم ببینیم برای انتخاب فیلم سینمایی مناسب کودکان چه نکاتی را مد نظر قرار دهیم؟ سن مناسب برای سینما رفتن کودکان چند سالگی است؟ چه نوع سالن سینمایی برای کودکان مناسب است؟ قبل از رفتن به سینما چگونه کودک را آماده کنیم؟ اگر در سالن کودک بیقراری کرد یا اتفاق غیر منتظره‌ای افتاد چه کنیم؟ پاسخ به این سوالات میتواند به تثبیت یک تجربه خوشایند و ماندگار از سینما در ذهن کودک و بهبود ارتباط بین سینما و کودک کمک کند.
نکات مهم برای سینما رفتن با کودکان
فیلم برای کودکان عین واقعیت است و به شدت از جملات، صحنه‌ها و شخصیت‌های فیلم الگوپذیر هستند. مخصوصا فیلم دیدن در سینما آثار ماندگارتری روی ذهن کودکان دارد چون همه چیز از خاموشی سالن و تمرکز بر پرده نمایش تا خیره‌کننده بودن تصویری بزرگ و صدای بلند فیلم در سالن، قابلیت بیشتری برای به حافظه سپردن دارند. بنابراین قبل از سینما بردن کودکان زیر ۵ سال، باید به یک سری نکات مهم توجه کنید تا سینما رفتن به یک تجربه خوشایند و آموزنده برای کودک تبدیل شود.
سن مناسب سینما رفتن با کودک
کارشناسان معمولا سن ۴ سال را برای آغاز سینما رفتن کودکان مناسب می‌دانند. سن سینما رفتن بستگی به نوع فیلم سینمایی یا انیمیشن مد نظر و سایر شرایط ینما هم دارد. نکته مهم این است که کودکان به دلایل مختلف نباید همراه با خانواده برای دیدن فیلم بزرگسالان به سینما بروند:
- کودکان نمی‌توانند به اندازه زمان فیلم بزرگسالان در سینما آرام باشند و ممکن است آرامش تماشاگران را به هم بزنند.
- موضوع فیلم بزرگسالان برای کودکان جذابیت ندارد یا آسیب‌زننده است.
- کودکان ممکن است در طول فیلم نیاز به سرویس بهداشتی داشته باشند که آرامش تماشاگران را به هم می‌زند.
سینمای مناسب برای کودک
ترجیحا بهتر است سینمایی که صندلی‌ها و فضای آن برای کودکان طراحی شده است را انتخاب کنید.
صندلی‌ها باید برای نشستن یا بلند شدن کودک از روی صندلی مناسب باشند و ارتفاع آن‌ها متناسب با سن کودکان در نظر گرفته شود.
صندلی‌های ردیف اول باید فاصله مناسبی با پرده نمایش داشته باشند.
سرویس بهداشتی، امکان تهیه خوراکی و آب برای کودک بهتر است در دسترس باشند.
انتخاب فیلم های مناسب برای کودکان
به طور کلی فیلم مناسب کودکان در سینما باید از نظر زمانی کوتاه‌تر از فیلم بزرگسالان باشد. کودک در سینما باید روی یک صندلی بنشیند و فیلم باید فاکتورهای لازم برای جذب کردن کودک را داشته باشد. در انتخاب فیلم مناسب برای کودکان به چند فاکتور زبان فیلم، به کار بردن عبارت و کلمات نامناسب، صحنه‌های خشن و تکان‌دهنده یا غمگین بودن داستان توجه کنید. هرچه کودک سن کمتری داشته باشد توانایی کمتری در تشخیص خیال و واقعیت دارد. به طور مثال می‌توانید درباره دوست‌های نامرئی کودکی مطلب دوست خیالی کودکان را مطالعه کنید. در ادامه اینکه، ظرفیت تحمل کودکان برای دیدن اتفاقات ناگواری مانند مرگ، گم شدن یا جن و موجودات ترسناک برخی فیلم‌ها بسیار کمتر است. فیلم های مناسب برای کودکان به طور کلی باید این ویژگی‌ها را داشته باشند:
- سادگی در جملات و نحوه بیان شخصیتها
- پرهیز از روایت‌های داستانی با رمز و راز فراوان
- نداشتن صحنه‌های دعوا، شکار و آسیب رساندن یه یکدیگر
- وفاداری به اصول روانشناختی برای آموزش مسائل رفتاری به کودک
- استفاده از تخیل مثبت و سازنده، شامل برآورده شدن آرزوها و امیال ذهنی دوره کودکی
- استفاده از جاذبه‌های تصویری و شنیداری مانند عروسک و موسیقی در فیلم
- ملایم بودن صداهای فیلم
- استفاده از فضاهای زیبا، رنگ و نور متناسب با ذهن شاد کودکان
- توجه به آموزش مسائل اخلاقی و تربیتی
- مدت زمان کمتر از ۹۰ دقیقه
همراهی والدین با کودک
کودکان باید در کنار یک مراقب مانند والدین یا کادر مدرسه سینما رفتن را تجربه کنند. رفتن به سرویس بهداشتی، غذا یا آب دادن به کودک، کمک به ورود، نشستن روی صندلی و خروج کودک از سینما باید توسط مراقب یا مراقبین انجام شود. پیشنهاد می‌کنیم درباره نحوه رفتار و تعامل با کودکان مطلب والدین هلیکوپتری را هم مطالعه کنید.
آمادگی دادن به کودک قبل از رفتن به سینما
اگر اولین بار است که کودک به سینما میرود، حتما قبل از ورود به سینما درباره اینکه سینما چگونه جایی است و چه قوانینی دارد برای او توضیح بدهید. خصوصا اگر کودک از تاریکی یا صدای زیاد می‌ترسد. شاید بد نباشد درباره فیلم هم توضیحات اولیه‌ای به او بدهید. پوستر فیلم را به او نشان دهید و با هم درباره شخصیت‌های فیلم نیز کمی صحبت کنید. می توانید زودتر از زمان شروع فیلم او را به سینما ببرید تا با اتاق نمایش، تاریکی فضای سینما و شلوغی سینما آشنا شود. مطالب کودک برونگرا و کودک لجباز را هم می‌توانید برای بهتر کنار آمدن با کودک در سینما مطالعه کنید. از طرفی تا جای ممکن شرایط کودک را برای حداقل یک ساعت یک جا نشستن مهیا کنید:
- می‌توانید یک بار در خانه شرایطی مشابه با سینما را ایجاد و تمرین کنید.
- حداقل ۱۵ دقیقه قبل از شروع فیلم در سینما باشید تا سالن، سرویس بهداشتی و سایر بخش‌ها را پیدا کنید.
- حتما کودک را قبل از فیلم یک بار به سرویس بهداشتی ببرید.
- کودک قبل از رفتن به سینما خواب کافی داشته باشد تا بین راه و در سالن بیقرار نباشد.
- وعده قبل از رفتن به سینما سبک و کودک سیر شده باشد.
- اگر کودک هر مشکلی مانند شکم‌درد، بی‌حوصلگی و خستگی داشت و قبل از ورود به سالن بیقرار بود، او را وادار به نشستن در سینما نکنید. در این صورت بدترین خاطره از سینما در ذهنش نقش می‌بندد.
امکانات لازم قبل از سینما رفتن با کودکان
یک شیشه آب کوچک، یک خوراکی که بتوانید بدون سر و صدای باز کردن بسته آن را باز کنید. دستمال برای پاک کردن دست و صورت کودک، الکل برای ضد عفونی کردن، یک کیسه زباله کوچک، عروسک، پتوی کوچک یا هرچیزی که کودک با در دست گرفتن آن احساس آرامش می‌کند را هم با خودتان ببرید. در این صورت اگر کودک از دیدن فیلم یا شرایط سینما احساس ناخوشایندی داشته باشد تا زمانی که بتوانید او را از سینما خارج کنید آرامش پیدا می‌کند.
آماده بودن برای شرایط غیر منتظره
هرچقدر هم که محیط سینما، فیلم، ایجاد پیش فرض در کودک و هر چیز دیگری را برای سینما رفتن با کودک در نظر گرفته باشید، باز هم به دلیل سن کم و ظرفیت پایین، ممکن است هر اتفاق غیر منتظره‌ای پیش بیاید. مثلا کودک دچار شکم‌درد یا مشکل گوارشی شود، نیاز به دستشویی داشته باشد، خسته شود، خوابش بگیرد، از فضای سینما یا فیلم خوشش نیاید یا آنقدر سرگرم بازی با کودکی دیگر شود که فیلم را فراموش کند. در چنین شرایطی فراموش نکنید که هدف شما از سینما بردن کودک ایجاد ساعاتی مفرح برای او بوده است. بنابراین اگر به هر دلیل کیل و رغبتی به فیلم دیدن در سینما نشان نمی‌دهد او را وادار به تحمل و یک‌جا نشستن نکنید. اگر متوجه شدید هیچکدام از کارهایتان نتیجه نداده و کودک سینما را دوست ندارد، بدون سرزنش کردن کودک، سالن را ترک کنید.
سخن پایانی
سینما از تفریحاتی است که علاوه بر لذت‌بخش بودن، اثرات آموزشی و تربیتی فراوانی برای کودک دارد. از طرفی سینما بردن کودکان از سن پایین، آن‌ها را به دنبال کردن آثار هنری تشویق می‌کند و این عادت به مرور زمان آثار فرهنگی خود را بر نسل‌های جدید نشان خواهد داد. اما والدین نیز بهتر است در انتخاب فیلم مناسب برای سینما رفتن کودکان را به درستی انتخاب کنند. محیط سینما ایجاب می‌کند که کودک مدت زمانی نسبتا طولانی بدون داشتن هیچ نوع تحرک روی صندلی بنشیند. بنابراین فیلم انتخابی باید مخصوص کودکان باشد، مخاطب اصلی فیلم در سینما کودکان باشند تا کودک احساس بهتری داشته باشد. ترس کودک از دیدن فیلم در سینما موضوع مهم دیگری است که باید به آن‌ها توجه شود. فیلم باید عاری از هرگونه خشونت، داستان و صحنه‌های آزاردهنده برای گروه سنی کودکان باشد.
به مطلب افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان و آموزش جدول ضرب به کودکان نیز سر بزنید.
سوالات متداول
- قبل از سینما رفتن کودکان چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
اگر اولین بار است که سینما میرود، درباره فضای سالن، اینکه یک صفحه بزرگ و روشن برای نشان دادن فیلم وجود دارد، سکوت کردن و یک جا نشستن در مدت زمان فیلم و خاموش شدن چراغها با او حرف بزنید. نشان دادن پوستر فیلم و حرف زدن درباره شخصیتها آن نیز میتواند در ایجاد جذابیت، حس خوب و یک انتظار شیرین برای کودک موثر باشد. - سن مناسب کودک برای سینما رفتن چند سال است؟
هرچند به طور کلی پیشنهاد میشود که کودکان قبل از ۴ سالگی سینما نروند اما از هر سنی که بچهها توانایی مدت طولانی در سینما نشستن و تماشای فیلم، تحمل محیط تاریک سینما، دیدن یک پرده نمایش بزرگ و صدای بلند فیلم را داشته باشند میتوانند به سینما بروند. درواقع نکته مهم سطح تشخیص و ظرفیت کودک است. نکته مهم دیگر اینکه شرایط سالن سینما و فیلم، برای سن، شخصیت و شرایط کودک مناسب باشند. - سینما رفتن چه مزیتی برای کودک دارد؟
تماشای فیلم روی یک صفحه نمایش بزرگ، وجود تعدادی زیاد کودک در سینما، خندهها و واکنشهای هماهنگ تماشاگران، همگی از جذابیتهای سینما برای کودکان هستند. اگر فضای سینما و نوع فیلم درست انتخاب شده باشد، کودک از سن کم برای رفتن به سینما مشتاق و علاقهمند خواهد شد و این یک مزیت فرهنگی اجتماعی مفید است.
