انتخاب بازی برای کودکان یکساله سخت است. آنها تازه در اوایل رشدند و هنوز کار چندانی جز کاوش محیط اطراف از دستشان بر نمیآید. البته آنها عاشق همین کارند: گشتوگذار در محیط امن اطراف و بازیکردن با اشیای دوروبرشان تمام زندگی کودکان یکساله است. اگر کشف محیط اطراف جذابترین کار آنهاست، پس باید از بین انواع بازی به دنبال بازیهایی بگردیم که به رفع این نیازشان کمک میکند.
ما در این مقاله با توجه به همین سرنخ، بهترین بازی های مناسب کودک یک ساله را انتخاب و به شما معرفی میکنیم.
خلق ایستگاه احساسات؛ بازی مناسب کودک یک ساله
حواس پنجگانه و مخصوصا حس لامسه مهمترین ابزار کودکان یکساله برای شناخت محیط اطرافشان است. همه چیز در محیط اطراف برای کودکان یکساله حس تازگی دارد و بساطی برای بازیست. منظور از خلق ایستگاه احساسات، فراهمکردن زمینه کنجکاوی کودکان به لمس اشیاست.
برای خلق ایستگاه احساسات، سطل یا جعبهای مخصوص داشته باشید و آن را پر از وسایل و اشیا مختلف کنید. قابلمه، قاشق، ، پارچه را درون سطل بریزید و در دسترس کودک بگذارید. مطمئن باشید که او عاشق بازی با این وسایل خواهد شد.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
بازی تخته لمسی
تخته لمسی یکی از جذابترین و خلاقانهترین ایدههای بازی کودک یک ساله است. تختهای مستطیلی یا مربعیشکل بدون لبههای تیز تهیه کنید و وسایل مختلفی مثل اسفنج یا ابر نرم، توپکهای پارچهای بزرگ، حلقههای سیلیکونی بزرگ مخصوص نوزاد، آینهی ایمن پلاستیکی مخصوص کودک، روی آن بچسبانید. تختههای لمسی راهی عالی برای تشویق خلاقیت و کنجکاوی کودکان هستند و میتوانند برای ساعتها و روزها کودک را سرگرم خود کنند. تصویر زیر، الگویی زیبا و خلاقانه از تختههای لمسی را به شما نشان میدهد.
تونلبازی
با استفاده از چند بالش، مسیری تونلمانند برای کودک بسازید و کودک را به حرکت در درون مرزهای آن تشویق کنید. این بازی به تقویت مهارتهای حرکتی درشت کودکان و افزایش تمرکز آنها کمک زیادی میکند.
نگاه کردن به عکسها، تابلوهای دیواری و آلبومها
بچهها از حدود ۶ ماهگی قدرت بیناییشان کامل میشود و نگاهکردن به اشیا، تابلوها و آلبومها برایشان جذابیت پیدا میکند. پس آلبوم عکسهای خانوادگی را بردارید و همراه با فرزند دلبندتان خاطرات گذشته را مرور کنید. همچنین هر وقت به تابلوها و نقاشیهای دیواری خانگی یا غیرخانگی برخوردید، توجه کودک را به آن جلب کنید و دربارهشان توضیح دهید.
پیشنهاد مطالعه: بازی مناسب کودک دوساله
بازی رفتن و آوردن
وسایل مختلفی مثل کتاب، دستمال، قاشق، لیوان را در قسمتهای مختلف اتاق قرار دهید و از کودک بخواهید آنها را برایتان بیاورد. در این ایده بازی بازی حرکتی برای کودک یک ساله، کودک ابتدا باید وسیله مورد نظر را شناسایی کند و سپس برای شما بیاورد. هر دوی این کارها برای بچههای یکساله لذتبخشاند. تشخیص درست وسایل و دریافت تحسین در ازای آوردن آن برای شما حسی از موفقیت و استقلال به کودک میدهد.
کتابهای پارچهای و اسباببازیهای حمام
با رشد توانایی درک و افزایش دایرهی واژگان کودک، اوکمکم علاقهمند میشود که با اطرافیانش ارتباط برقرار کند. در این مرحله لمس و ورق زدن کتابهای رنگی برایش تجربهای دلپذیر است و به تدریج ارتباط میان تصویر و مفهوم را درک میکند.
کتابهایی که مقاوم و ایمن هستند – مثل انواع کتابهای پارچهای یا فومی – گزینهای عالی برای بازی و سرگرمی کودک یکسالهاند. این کتابها نهتنها حس کنجکاوی را در او بیدار میکنند، بلکه زمینهی علاقه به کتاب و خواندن را از همان سالهای آغازین زندگی ایجاد میسازند. اگر در این سن برای کودک کتاب بخوانید و با او زیاد صحبت کنید، مهارت زبانیاش سریعتر شکل میگیرد و زودتر شروع به حرف زدن میکند.
از سوی دیگر، اسباببازیهای مخصوص حمام میتوانند زمان حمام را به یکی از شادترین لحظات روز کودک تبدیل کنند. این وسایل رنگارنگ با شکلها و بافتهای گوناگون، به تقویت هماهنگی چشم و دست، تحریک حواس و ایجاد حس امنیت در آب کمک میکنند. به این ترتیب، تجربهی حمام برای کودک نه تنها مفرح، بلکه آموزشی و آرامشبخش خواهد بود.
البته حتما توجه داشته باشید که باید در انتخاب اسباببازیهای حمام دقت کنید تا اندازهی آنها کوچک نباشد و قطعات جداشونده نداشته باشند، تا از خطر بلعیده شدن توسط کودک جلوگیری شود.
پازل ها
وقتی می خواهید یک اسباب بازی فکری برای کودک یک ساله تهیه کنید می توانید پازلهای مختلف مثل پازلهای حیوانات، میوهها یا پازلهایی با اجزای صورت یا اعضای بدن بخرید، و به کودک کمک کنید تا قطعات آنهارا کنار یکدیگر بچیند. با این بازی می توانید اسم حیوانات مختلف و صدای آنها، اسم میوهها یا قسمت های مهم بدن را به کودکتان بیاموزید. در هنگام بازی با کودک، مهم است انتظاراتتان را با سن او هماهنگ نگه دارید. این صرفا یک بازی با کودک یک سالهتان است و هدف فقط لذت بردن در کنار یکدیگر است.
پازلهای چوبی ساده با قطعات بزرگ و واضح، گزینهای عالی برای این سن هستند؛ چون به کودک کمک میکنند ماهیچههای ظریف انگشتانش را تقویت کند و در عین حال حس تمرکز و موفقیت را تجربه کند.
اسباببازیهای جاانداختنی
اسباببازیهای جاانداختنی یا خانههای اشکال از بهترین انتخابها برای این سن هستند. در این بازیها، کودک تلاش میکند هر قطعهی هندسی را از حفرهی متناسب با خودش عبور دهد؛ کاری که در ظاهر ساده است اما نیاز به تمرکز، تشخیص شکل و هماهنگی حرکتی دارد.
این نوع بازیها علاوه بر سرگرمی، به رشد هوش، صبر و دقت کودک نیز کمک میکنند و با طرحها و رنگهای متنوع خود، ساعتها او را مشغول نگه میدارند.
بازی با توپ نرم
پرتاب کردن یکی از فعالیتهای ساده اما بسیار جذاب برای کودکان یکساله است. این بازی به کودک کمک میکند هماهنگی بین چشم و دست خود را تقویت کند و انرژیاش را به شکل سالم تخلیه کند.
یک توپ نرم و سبک انتخاب کنید و از او بخواهید توپ را به سمت شما قل دهد یا پرتاب کند. همین تعامل ساده میتواند به رشد حرکتی و اجتماعی کودک کمک کند.
لیوانهای کاغذی به عنوان اسباب بازی
چند لیوان کاغذی را برعکس و به شکل یک برج روی هم بچینید. سپس از کودکتان بخواهید آنها را خراب کند و دوباره روی هم بچیند و برج را از نو بسازد. البته که نباید انتظار داشته باشید کودک هردفعه موفق به ساختن برج لیوانی شود اما این یک بازی بسیار خوب برای تقویت پایهی مهارتهای حرکتی و تمرکز کودک را میسازد.
بازی فکری برای کودک یک ساله
همانطور که بارها در طول مقاله اشاره کردیم، مهمترین نیاز بچههای یک ساله شناخت محیط اطراف از طریق حواس پنجگانه است؛ پس بهتر است آنها را خیلی درگیر بازی های فکری نکنیم. اگر هم قرار است بازی فکری داشته باشیم، حتما باید بعد اکتشافی و حسی آن بر بعد فکریاش غلبه داشته باشد تا کودک را جذب خود کند.
برای مثال، جورچینهای سادهای که از چند قطعه مجزا درست شدهاند و با کمترین میزان فکر و تلاش، کودک توان جایگذاری آنها را دارد، جزو بازی های فکری مناسب کودک یک ساله هستند.
سخن پایانی
انجام بازی های کودک یک ساله نه حوصله میخواهد و نه صبر. آنها خوب بلدند در محیط بچرخند و خودشان را سرگرم کنند. تنها کار شما این است که شرایط چرخیدن و تجربهکردن و یادگرفتن را برایشان فراهم کنید؛ مثلا کافیست تخته حسی برایشان بسازید و سپس نظارهگر ساعتها بازی بیوقفه کودک با آن باشید.
به خاطر بسپارید که فقط تجربه و شناخت محیط اطراف برای یک کودک یکساله اهمیت دارد و تنها ابزارش برای رسیدن به این هدف نیز چرخزدن و به نوعی استفاده از حواس پنجگانه به کمک بازی های حسی است. پس اول اینکه راهش را نبندید و دوم اینکه شرایط انجام بازیهای بالا را برایش فراهم کنید. در پایان اینکه اگر به دنبال بازی با کودک یک ساله برای تقویت هوش او هستید، بازیهای حسی-حرکتی را در اولویت قرار دهید و او را خیلی درگیر ایدههای بازی فکری کودک یک ساله نکنید.
