گاهی یک واژه ساده مثل هم خانواده مشغول باعث میشود متوجه شویم چقدر کلمات در زبان فارسی به هم وصل هستند و چطور میتوانند معنای یکدیگر را کامل کنند. وقتی سراغ کلمات هم خانواده این واژه میرویم با دنیایی از ارتباطات بین واژهها و معانی روبهرو میشویم که یادگیری را برای دانشآموزان جذابتر میکند.
شناخت این خانواده واژگان باعث میشود هر بار که در درس فارسی با شکلهای مختلف این ریشه روبهرو میشوید راحتتر معنا را حدس بزنید و با اعتماد بیشتری واژه درست را انتخاب کنید.
اگر میخواهید به زبان ساده با مهمترین کلمات هم خانواده مشغول آشنا شوید و کاربرد آنها را در مثالهای مختلف ببینید، ادامه این مطلب از مجموعه مدارس سلام را بخوانید.
هم خانواده مشغول چیست؟
واژه مشغول از ریشه شغل گرفته شده و با اشاره به کاری که فرد در حال انجام آن است یا وضعیت فعالیت او، معنای اصلی خود را منتقل میکند. برای تشخیص هم خانواده، در نظر گرفتن ترکیب « ش غ ل» اهمیت دارد.
این ریشه در زبان فارسی خانوادهای از واژهها را شکل داده که همگی با فعالیت، کار یا وضعیت کاری مرتبط هستند و کمک میکنند معانی مختلف در متون و مکالمات بهتر درک شوند. هم خانواده مشغول کلاس سوم تا ششم به این ترتیب است:
- شاغل: شغلی را عهده دار شدن، داشتن پیشه و کار
- مشاغل: جمع شغلها، کارها
- اشتغال: کسب، حرفه، سرگرمی، گرفتاری
- شغل: حرفه، کار، پیشه
- مشغولیت: گرفتاری، درگیری، سرگرمی، مشغله
- مشغله: کار و بار، شغل، گرفتاری، درگیری، فعالیت
پیشنهاد مطالعه: هم خانواده معلم
مثال هم خانواده کلمه مشغول
- شاغل: او یک معلم شاغل در مدرسه شهر است.
- مشاغل: در نمایشگاه مشاغل، بچهها با حرفههای مختلف آشنا شدند.
- اشتغال: اشتغال او به نقاشی باعث شد مهارتش روزبهروز بهتر شود.
- شغل: شغل پدرم تعمیرکاری است و هر روز ابزارهای مختلف استفاده میکند.
- مشغولیت: مشغولیت او با درسها باعث شد کمتر وقت آزاد داشته باشد.
- مشغله: مشغلههای روزمره گاهی فرصت استراحت را از ما میگیرند.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
تشخیص هم خانواده مشغول
در زبان فارسی، به کلماتی کلمات هم خانواده میگوییم که در داشتن ویژگیهای زیر با هم مشترکاند. این ویژگیها عبارتاند از
- از یک ریشه هستند و دستکم سه حرف آنها مشترک است.
به ریشه اصلی آن، یعنی شغل توجه کنید. هر کلمهای که با این ریشه ساخته شده باشد و معنایی مرتبط با کار، فعالیت یا درگیر بودن داشته باشد، جزو هم خانواده محسوب میشود - ترتیب حروف مشترک در این کلمات رعایت شده است.
شاغل، اشتغال، مشاغل و مشغولیت نشان میدهند که با شناخت ریشه، پیدا کردن واژههای هم خانواده آسانتر میشود و تنها باید به حفظ ترتیب شین غین لام در کلمه دقت کنید - از نظر معنایی به هم نزدیکاند.
وقتی در متنها یا تمرینهای مدرسهای به واژهی مشغول برخورد میکنید، کافی است معنی آن و ارتباطش با فعالیت یا کار را در ذهن داشته باشید تا سریع هم خانوادههایش را تشخیص دهید و در پاسخها یا مثالها از آنها درست استفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: هم خانواده خالق
سخن پایانی
در این مطلب گفتیم که کلمات هم خانواده مشغول شامل کلماتی هستند که با ریشه شغل ساخته شده و به کار، فعالیت یا درگیر بودن اشاره دارند. با شناخت این واژهها مانند شاغل، اشتغال، مشاغل و مشغولیت، میتوان معنی دقیقتر متنها را فهمید. حتی دانشآموز میتواند شکل درستی از واژه را در انشا و جملات خود استفاده کند و به این ترتیب در نوشتار هم درستتر عمل کند. در کل، توجه به ریشه و هم خانوادهها مهارت درک زبان فارسی را تقویت میکند و یادگیری واژگان را آسانتر میسازد.
سؤالات متداول
- هم خانواده مشغول چیست؟
هم خانواده مشغول شامل شاغل، مشغولیت، اشتغال و شغل است. - هم خانواده شغل کلاس سوم چیست؟
هم خانواده شغل هم که ریشه مشغول است، به همان شکل شامل شاغل، مشاغل، اشتغال، مشغول و مشغولیت است. - هم خانواده شلوغ کلاس سوم شامل چه کلماتی است؟
برخلاف آنچه دانشآموزان تصور میکنند، این واژه هم خانواده مشغول و شغل نیست چون در آن ترتیب «ش غ ل» که ریشه است، وجود ندارد. پس هم خانواده شلوغ کلماتی مثل شلوغی و شلوغکاری است.
