کسب مدال طلای المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک ۲۰۲۵ هند توسط هیربد فودازی دانشآموز پایه یازدهم دبیرستان اسلام، ستارهای تازه به آسمان همیشه پرستاره مدارس سلام افزود و نام ایران را باری دیگر در سطح جهانی درخشان کرد. این موفقیت نهتنها حاصل تلاشهای شبانهروزی هیربد، بلکه نتیجه برنامههای آموزشی مجموعه مدارس سلام و حمایت خانواده او نیز بوده است.
در این مصاحبه، پای صحبتهای هیربد، مادرش و مدیران او نشستیم تا از مسیر پرچالش اما شیرین این موفقیت بشنویم.
مصاحبه با هیربد فودازی
- چه عاملی باعث شد به سمت نجوم و اخترفیزیک جذب شوی و این علاقه در تو شکل بگیرد؟
– از بچگی به نجوم و رصد ستارگان علاقهمند بودم و وقتی وارد دوره متوسطه اول مدرسه سلام شدم یکی از معلمان مدرسه که این علاقه را در من دید، مرا استعدادیابی کرد و به سمت کلاسهای باشگاه المپیاد سلام و انتخاب رشته نجوم هدایت کرد و از پایه هشتم این علاقه را جدیتر دنبال کردم.
– نقش معلمان و برنامههای آموزشی مدرسه سلام در مسیر موفقیتت چه بود؟
مدرسه نقش بسیار پررنگی در مسیر موفقیت من داشت، از ابتدای پایه هشتم کلاسهای المپیاد من در مدرسه سلام شروع شد و یک سال در کلاسهای ریاضی و علوم شرکت کردم، بعد از آن رشته نجوم را انتخاب کردم و در طول سال تحصیلی در باشگاه المپیاد سلام کلاسهای آموزشی داشتم تا زمانی که وارد دوره تابستانه شوم. اساتید بسیار با تجربه باشگاه المپیاد سلام نقش مهمی در مسیر کسب مدال طلای من داشتند. همچنین مدرسه بسیار با من همراه بود و نگرانیای از بابت دروس و امتحانات نداشتم و به من کمک کردند همه تمرکزم را روی المپیاد بگذارم.
– در مورد مراحل المپیاد هم برایمان توضیح میدهی؟
– ابتدا در مدرسه آزمونهای ارزیابی متعددی را پشت سر گذاشتم و در آزمون کشوری تشریحی که بین دانشآموزان پایه دهم و یازدهم برگزار میشود شرکت کردم و در نهایت جزء حدود ۴۰ نفر برگزیده شدم. سپس وارد دوره تابستانه دانشپژوهان جوان شدم که علاوه بر دروس تئوری، دروس تحلیل داده و رصد نیز داشتم. در پایان این دوره ۱۰ نفر موفق به کسب مدال طلا شدند و من هم یکی از آنها بودم. پس از آن، با گذراندن آموزشها و آزمونهای تکمیلی، در جمع ۵ نفر منتخب تیم المپیاد جهانی قرار گرفتم.
– با چه چالشهایی در مسیر آمادگی برای المپیاد مواجه شدی و چطور بر آنها غلبه کردی؟
– بزرگترین چالش من این بود که در امتحانات مدرسه عادت داشتم تمام سوالات را پاسخ دهم ولی در المپیاد بدین شکل نبود و ممکن بود بعضی از سوالات را نتوانم پاسخ بدهم، این موضوع در ابتدا برایم بسیار دشوار بود، اما کمکم عادت کردم که مسیر المپیاد و مسیر امتحانات مدرسه متفاوت است و نباید با مقایسه نادرست احساس ناامیدی در خود ایجاد کنم.
– آیا برای آمادگی در المپیاد از روش مطالعه مشخصی استفاده کردی؟
– بعضی از مباحثی که برایم سنگینتر بود را قبل از تدریسشان پیش مطالعه میکردم ولی اکثر اوقات اساتیدم دروس را تدریس میکردند و بعد از آن من به مطالعه و تمرین میپرداختم. یکی از بخشهای مهم المپیاد تمرین حل کردن است و تقریبا بیشتر وقت ما در کلاس به انجام دادن تمرینات میگذرد. اساتیدم در باشگاه المپیاد سلام سوالات را از منابع مختلف جمعآوری میکنند و در اختیار دانشآموزان قرار میدهند. کلاسهای رفع اشکال هم داریم که تمریناتی که در آنها مشکل داشتیم را برایمان توضیح میدهند.
– آیا تصور میکردی مدال طلا را به دست بیاوری؟ لحظه دریافت مدال طلا در رقابت جهانی چه حسی داشتی؟
– واقعا تا لحظه اعلام نتایج نمیدانستم که چه اتفاقی قرار است بیفتد. قبل از اینکه امتحان تئوری المپیاد شروع شود اطمینان خاطر بیشتری داشتم که امکان کسب مدال طلا را دارم اما بعد از امتحان تئوری چون نتوانستم سه سوال را پاسخ بدهم، امید چندانی به مدال طلا نداشتم. یک رسم جالب هم بین سرپرستهای تیم ملی وجود دارد که قبل از اعلام نتایج همیشه یک نتیجه ضعیفتر برای تیم المپیاد پیشبینی میکنند تا در لحظه اعلام نتایج اعضای تیم شگفتزده شوند، امسال هم به ما گفته بودند حداقل یک مدال ممکن است برنده شویم و آن هم مدال نقره یا برنز است. به همین خاطر لحظه اعلام نتایج واقعا شوکه شدم.
– آیا منابع یا روشهای خاصی برای یادگیری و تمرین داشتی؟
– علاوه بر حل سؤالات المپیادهای قبلی، مجموعهای از دفترچههای سؤال هم بود که اساتید قدیمی المپیاد نجوم آن سوالات را طراحی کردهبودند و یا از منابع مختلف استخراج و جمعآوری کرده بودند که قبل از مرحله دوم المپیاد آنها را نیز حل کردم.
– این موفقیت چه تأثیری بر تو گذاشته و آیا اهداف آینده تو را تغییر داده است؟
– من از بچگی به آسمان و رصد علاقه زیادی داشتم، دوست داشتم که در آینده یک منجم حرفهای باشم و با تلسکوپ به تماشای آسمان بنشینم این موفقیت باعث شد که برای ادامه مسیرم مصمم تر شوم.
– در آینده چه برنامههای علمی یا پژوهشی در زمینه نجوم و اخترفیزیک داری؟
– دوست دارم که در مقطع کارشناسی در زمینه فیزیک و در مقطع ارشد و دکترا در گرایش اختر فیزیک یا کیهان شناسی تحصیلاتم را ادامه دهم و در آینده پژوهشهای زیادی در زمینه نجوم داشته باشم.
– چه توصیه و پیامی برای دانشآموزان و علاقهمندان به المپیاد نجوم داری؟
– دنیای نجوم بسیار جذاب است و اگر واقعا به آن علاقهمند باشید هرچه بیشتر در آن جلو بروید علاقهتان بیشتر هم خواهد شد اما به شرطی وارد المپیاد شوید که به هیچ سرگرمی دیگری به اندازه یادگیری المپیاد علاقه نداشته باشید چون باید وقت و انرژی زیادی برای درس خواندن صرف کنید، به مطالعه کتاب اکتفا نکنید و تمرینات را جدی بگیرید که مهمترین بخش موفق شدن در المپیاد نجوم حل کردن تمرینهای مختلف است.
– وقتی که در این مسیر ناامید میشدی یا انگیزهات را از دست میدادی چه عاملی برای ادامه مسیر به تو امید و انگیزه میداد؟
– مادرم نقش بسیار مهم و اثرگذاری در موفقیت من داشت و همواره با ایجاد انگیزه و تقویت روحیه، کمک میکرد تا امید و اراده لازم برای ادامه مسیر را داشته باشم.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیههای مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر میشود!
مصاحبه با مادر هیربد فودازی
– وقتی نتایج اعلام شد و متوجه شدید هیربد در المپیاد جهانی مدال طلا گرفته، چه احساسی داشتید؟
– هنوز هم که یاد آن لحظه میافتم واقعا خوشحال میشوم، هیربد نتیجه سه، چهار سال تلاش مستمر خود را گرفت. در روزهای المپیاد ده روز کامل با هیربد در ارتباط نبودیم چون قرنطینه بود. روز قبل از اعلام نتایج که با ما تماس گرفت سرپرستها به آنها گفته بودند که نتیجه خوبی نمیگیرند، من و پدر هیربد حدود دو ساعت با او صحبت کردیم و به او اطمینان خاطر دادیم که تمام تلاش خود را کرده و نتیجه نهایی دیگر از اختیار او خارج است. روز اعلام نتایج خودمان هم خیلی استرس داشتیم. اعلام نتایج به این شکل است ابتدا اسامی کشورهایی که دیپلم افتخار گرفتند اعلام میشود سپس اسامی کشورهای برنده مدال برنز، برنده مدال نقره و برنده مدال طلا اعلام میشود. نام ایران در میان کشورهای برنده دیپلم افتخار و مدال برنز قرار نداشت. هنگامی که نوبت به اعلام مدال نقره رسید و نام کشورهایی چون اندونزی و ژاپن خوانده شد ـ در حالی که ایران از نظر حروف الفبا میان این دو کشور قرار میگیرد ـ مطمئن شدم که ایران موفق به کسب مدال طلا شده است. این لحظه برایم بسیار شادیآفرین بود، بهویژه آنکه نه تنها هیربد، بلکه تمامی اعضای تیم المپیاد موفق به دریافت مدال طلا شدند.
– نقش مدرسه سلام در حمایت و همراهی فرزندتان را چطور دیدید؟
– واقعا در یک کلمه میتوانم بگویم فوقالعاده. مسیر محل سکونت ما و باشگاه المپیاد سلام بسیار از هم دور بود و اگر هیربد هرروز این مسیر را طی میکرد بخش زیادی از زمان او صرف رفت و آمد در مسیر میشد، در باشگاه سلام هیربد تنها فرد پایه دهمی بود که به طور جدی برای نجوم درس میخواند و دانشآموزان دیگر یا نهمی بودند یا یازدهمی، به همین خاطر با همکاری مدرسه و باشگاه المپیاد قرار بر این شد که کلاسهای هیربد به صورت انفرادی و آنلاین تشکیل شود و هیربد دیگر نگران رفت و آمد نباشد. هیربد نگرانی از بابت شرکت در کلاسها و امتحانات مدرسه نیز نداشت و مدرسه سلام همکاری بسیار زیادی با هیربد کردند و نتیجه بسیار خوبی هم از امتحانات نهایی گرفت.
– خانواده چطور خودش را با برنامههای درسی و مطالعاتی هیربد هماهنگ کرد؟
– من و پدر هیربد هم سه، چهار سال است که المپیادی شدهایم. رفت و آمد هایمان را کم کردیم و تمام تلاشمان را انجام دادیم که مسائل حاشیهای را از هیربد دور کنیم، فضای خانه معمولا ساکت و آرام است تا هیربد بتواند با آرامش به مطالعه دروس خود ادامه دهد و هیچ عاملی حواسش را پرت نکند. سعی کردیم در سفرهای رصدی که هیربد میخواست همراه او باشیم، از پارسال هم که هیربد طلای کشوری شد و باید حضوری در کلاسهای باشگاه دانشپژوهان جوان شرکت میکرد پدر هیربد بسیار تلاش کرد تا برنامههای کاریاش را به نحوی مدیریت کند که رفت و آمد هیربد با خودش باشد و هیربد آرامش خاطر بیشتری داشته باشد.
– در روزهای سخت و پر فشار، چگونه به او انگیزه و آرامش میدادید؟
– ما همواره به هیربد تأکید میکردیم که تمام تلاش خود را به کار گیرد و گامبهگام در مسیر دستیابی به اهدافش پیش برود. هدفهای او نیز در هر مرحله بزرگتر میشد؛ از کسب مدال طلای کشوری المپیاد نجوم تا رسیدن به مدال طلای جهانی، و هر موفقیت جدید انگیزهای میشد برای تلاش بیشتر و فتح قلههای بالاتر. من و پدرش همواره شاهد زحمات بیوقفه او بودهایم و به او این اطمینان خاطر را میدادیم که برای ما نتیجه هرچه که باشد ارزشمند است. باور داشتیم که تلاشهایش بیثمر نمیمانند و در نهایت همه چیز به خواست و حکمت خداوند گره خورده است.
– به نظر شما چه ویژگی شخصیتی در هیربد وجود داشت که عامل موفقیتش بود؟
– هیربد بسیار کمالگرا، سختکوش و با پشتکار است. از کودکی و حتی قبل از اینکه مدرسه را شروع کند نهایت تلاش خود را در خصوص مسائل مختلف انجام میداد. این ویژگیها باعث میشد هیربد حتی در زمانهایی که خسته است هم از هدف خود دور نشود و برای رسیدن به آن تمام تلاشش را انجام دهد.
– چه توصیهای برای خانوادههایی دارید که فرزندانشان به المپیاد علاقهمند هستند؟
– همیشه به فرزندانتان اطمینان دهید که نتیجه هرچه باشد، از ارزشهای آنها کم نمیشود. سطح انتظارات را نباید بیش از حد بالا ببریم؛ حتی لازم است در ذهن خود این احتمال را در نظر بگیریم که اگر فرزندمان به نتیجه دلخواه نرسید، چگونه از او حمایت کنیم. مسیر المپیاد برای بچههای سختکوش مسیری سازنده است، چون پشتکار بالایی دارند و این توقع را از خود دارند که همیشه بهترین باشند، اگر گاهی طعم شکست را بچشند، نهتنها بد نیست بلکه تجربهای ارزشمند است. در آینده همین تجربهها به آنها اعتمادبهنفس بیشتری میدهد و کمک میکند با قدرت به مسیر خود ادامه دهند.
مصاحبه با مدیر مجتمع و راهنمایی اسلام جناب آقای حجاریان
– به نظر شما چه ویژگیهایی در هیربد باعث موفقیت او در المپیاد شد؟
هیربد ویژگیهای زیادی داشت که باعث موفقیتش در المپیاد شد، اما مهمترین آنها توانمندی بالا و علاقه خاص او به نجوم بود. در ابتدا ما فرصتهای متعددی برای انتخاب رشته در اختیار او قرار دادیم و حتی رشته رباتیک را به او پیشنهاد کردیم، اما علاقه و تمرکز کامل هیربد همیشه به سمت نجوم بود و دوست داشت تمام تلاش و انرژی خود را در این حوزه صرف کند و حتی پس از کسب مدال طلای جهانی، هیربد بسیار باانگیزهتر و علاقهمندتر از قبل شده است.
– برنامهها و حمایتهای مدرسه سلام در متوسطه اول چه نقشی در این موفقیت داشت؟
در متوسطه اول، ما تلاش میکنیم پایههای شخصیتی دانشآموزان را در چهار بعد آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و سلامت و تندرستی تقویت کنیم. دانشآموزان المپیادی از پایه هفتم شناسایی میشوند و از پایه هشتم وارد باشگاه المپیاد میشوند. حضور آنها در باشگاه از یک روز در هفته در پایه هشتم به دو روز در هفته در پایه نهم و حضور تماموقت در پایه دهم میرسد و همچنین در پایه نهم دانشآموزان رشته مورد علاقهشان را برای المپیاد انتخاب میکنند. برای جلوگیری از دغدغههای کنکور، دو روز در هفته در باشگاه المپیاد سلام به آموزش کتابهای درسی میگذرد و در باقی روزهای هفته که دانشآموزان در مدرسه حضور دارند برنامههای تکمیلی آموزشی(در بعضی مواقع به صورت انفرادی) نیز ارائه میشود تا دانشآموزان همزمان با تمرکز بر المپیاد، امتحانات مدرسه را نیز با موفقیت پشت سر بگذارند.
– چه توصیهای برای دانشآموزان آینده و علاقهمندان به المپیاد دارید؟
مسیر المپیاد دشوار است و نتیجه آن صددرصد تضمینشده نیست. این مسیر ریسکها و چالشهای خاص خود را دارد و انتخاب هیجانی میتواند منجر به آسیب یا شکست شود. در مدرسه سلام همیشه توجه ویژهای به دانشآموزان المپیادی میشود و اگر احتمال رسیدن به نتیجه مطلوب پایین باشد، امکان بازگشت و تغییر مسیر فراهم است تا از آسیب به دانشآموز جلوگیری شود. بنابراین توصیه میکنم دانشآموزان با آگاهی کامل و اطلاعات کافی، این مسیر را انتخاب کنند تا هم انگیزه و علاقهشان حفظ شود و هم تجربهای مثبت و سازنده داشته باشند.
– برای آینده چه برنامههایی دارید تا این روند موفقیتها ادامه پیدا کند؟
مسیری که تا به امروز داشتیم درخشان و موفق بوده و ما تلاش میکنیم به همین شکل حفظ شود همچنین سعی میکنیم حمایتهای عاطفی، روانی و انگیزشی لازم برای دانشآموزان المپیادی را بیش از پیش فراهم کنیم تا هیچ کمبودی احساس نکنند.
مصاحبه با مدیر دبیرستان اسلام جناب آقای دکتر عربشاهی
– به نظر شما چه ویژگیهایی در هیربد باعث موفقیت او در المپیاد شد؟
– بزرگترین ویژگی هیربد، سختکوشی و علاقه است. هیربد بسیار دقیق و نکته سنج و درسخوان است و در امتحانات نهایی هم معدل ۲۰ را کسب کرد یعنی علاوه بر درسخواندن برای المپیاد دروس مدرسه را نیز از یاد نبرد و همه تلاشش را برای رسیدن به نتیجه مطلوب چه برای مدرسه و چه برای المپیاد انجام داد.
– برنامهها و حمایتهای مدرسه سلام چه نقشی در این موفقیت داشت؟
– همه تلاشمان را کردیم تا اگر هیربد از لحاظ علمی و آموزشی نیاز به معلم اضافه برای هر کدام از دروس خود دارد یا از نظر روحی و انگیزشی نیاز به کمک روانشناس دارد، هر آنچه نیاز است در اختیار او قرار دهیم. همچنین با باشگاه المپیاد مدارس سلام نیز ارتباط مداوم داشتیم و مشکلات و نیازمندیهای او را پیگیری میکردیم و سعی میکردیم همسو با خواستههای هیربد باشیم و در هر کجا که نیاز است به او کمک کنیم.
– درسه چگونه فضایی فراهم کرد تا هیربد بدون حاشیه تمرکزش را روی مطالعه المپیاد بگذارد؟
– ایجاد روحیه و انگیزه در دانشآموزان برای ما اهمیت زیادی دارد، زیرا مسیر المپیاد نیازمند مطالعه بسیار و تلاش مداوم است. اگر دانشآموزان امید و انرژی کافی نداشته باشند، نمیتوانند این مسیر دشوار را ادامه دهند. به همین دلیل، ما تلاش کردیم علاوه بر فراهم کردن فضای مطالعاتی مناسب و بهرهگیری از معلمان باتجربه، با برنامههای جانبی نیز انگیزه و اشتیاق او را تقویت کنیم.
– تا امروز هیربد چند مدال در المپیاد کسب کردهاست؟ آیا در المپیاد رشتههای دیگری غیر از نجوم هم شرکت داشتهاست؟
– تا به امروز هیربد در المپیاد نجوم و المپیاد فیزیک شرکت داشته و یک مدال طلای کشوری نجوم ۱۴۰۳ و یک مدال طلای کشوری نجوم ۱۴۰۴ یک مدال طلای جهانی نجوم و اخترفیزیک ۱۴۰۴ دارد. علاوه بر آن، او در المپیاد فیزیک هم شانس بالایی برای کسب مدال دارد. به دلیل اینکه هیربد در المپیاد جهانی هند حضور داشته است آزمون المپیاد فیزیک کشوری او در آخر شهریور ماه برگزار خواهد شد. با توجه به تواناییهای او، امید و دعای ما کسب مدال طلای فیزیک است.
– چه توصیهای برای دانشآموزان آینده و علاقهمندان به المپیاد دارید؟
– اولین و مهمترین پارامتر در انتخاب رشته برای دانشآموزان المپیادی، علاقه است. کسی که میخواهد شبانهروزی برای المپیاد تلاش کند، باید عاشق آن رشته باشد تا ناامید نشود و ادامه دهد. پارامتر دوم، توانمندی و برنامهریزی است؛ بدون برنامه مشخص، امکان موفقیت در مسیر طولانی المپیاد وجود ندارد. سومین عامل، انگیزه است؛ اینکه دانشآموز بداند چرا تلاش میکند و چه چشماندازی برای آینده دارد. چهارم، افتخاری است که کسب میکند؛ باید ارزش مدالی که به دست میآورد برای خودش روشن باشد تا مسیر را جدیتر دنبال کند.توصیه من به دانشآموزان این است که اگر این چهار پارامتر را در خودشان میبینند، المپیاد را انتخاب کنند؛ چون تنها در این صورت میتوانند با قدرت مسیر را ادامه دهند و به موفقیت برسند.
– چه نگرانیهایی درباره دانشآموزان المپیادی دارید و برای تداوم این موفقیتها چه برنامهای در نظر گرفتهاید؟
– برای آینده، برنامه ما ادامه حمایتهای مادی و معنوی از دانشآموزان المپیادی است تا بتوانند بدون دغدغه در مسیر علمی خود پیش بروند. البته باید بگویم که دانشآموزان المپیادی گاهی با بیمهریهایی مواجه میشوند؛ بهطور مثال، برندگان مدال نقره و برنز تنها درصد کمی سهمیه در کنکور دارند و از طرفی، امتحانات نهایی هم برایشان نگرانیهایی ایجاد میکند. امیدواریم با برنامهریزیهای دقیقتر و حمایتهای بیشتر از سمت همه عزیزان، این موانع کاهش یابد تا دانشآموزان بتوانند با تمرکز کامل استعداد خود را شکوفا کنند.
