وقتی از بچه‌های پیشدبستانی درباره اتفاقات کلاس و مدرسه می‌پرسیم، آن‌ها با ذوق و شوق فراوان درباره بازی‌هایشان صحبت می‌کنند. در دوره پیشدبستانی، هنوز هم بازی‌ها حرف اول را در زندگی کودک می‌زنند و چه برای تفریح و تخلیه هیجان و چه برای آموزش، بهترین گزینه‌اند. ما در این مقاله سعی می‌کنیم بهترین و جذابترین بازیهای تفریحی و آموزشی مناسب کودکان پیشدبستانی را برایتان جمع‌آوری کنیم. اما بیایید ابتدا به انواع بازیهای مورد علاقه و مورد نیاز کودکان پیشدبستانی نگاهی بیندازیم.
کدام دسته از بازی‌ها برای کودکان پیش دبستانی جذاب‌ترند؟
کودکان پیشدبستانی بر اساس مرحله رشدی‌ای که در آن قرار دارند، به بعضی از انواع بازی علاقه بیشتری دارند که در ادامه نگاهی گذرا به آن‌ها می‌اندازیم.
بازیهای تخیلی، شهودی و نمایشی
کودک در بازیهای شهودی و نمایشی، در یک نقش فرضی مثل پلیس یا مادر غرق می‌شود و به ایفای وظایف آن نقش می‌پردازد. برای مثال، او سعی می‌کند وظایف مادر مثل آب‌دادن به گل‌ها، پخت غذا، خواباندن نوزاد و… را انجام دهد. بازی های خیالی و نمادین به کودکان کمک می‌کنند تا احساسات خود و اطرافیان را بشناسند و از همین حالا، نقش‌های خود در زندگی بزرگ‌سالی را تمرین کنند.
بازی های حسی
سرگرمی‌هایی مثل جشن آب، بازی با شن، خمیر بازی، جعبه لمسی و… باعث تحریک و تقویت حواس کودکان می‌شوند. کودکان در حین انجام بازی های حسی، هم با ویژگی‌های فیزیکی اجسام آشنا می‌شوند و هم از طریق حواس، احساسات خود را بهتر و راحت‌تر درک می‌کنند.
دست‌ورزی و سرگرمی‌های خلاقانه
کاردستی‌ها یا دست‌سازه‌ها از بهترین بازی های تقویت خلاقیت کودکان و رشد مهارتهای حرکتی ظریف آن‌ها هستند. پس حتما بازی های خلاقانه برای کودکان پیش دبستانی مثل دست‌سازه‌ها را در برنامه‌هایتان داشته باشید.
بازی های حرکتی
بالا و پایین پریدن، دویدن، توپ‌بازی و فعالیت بدنی برای کودکان پیشدبستانی، شیرین‌ترین تجربه‌ها را برای آن‌ها رقم می‌زنند و به حفظ تناسب اندام و بهبود مهارتهای جسمانی‌شان کمک می‌کنند.
شعرخوانی و داستان‌گویی
یکی دیگر از سرگرمی‌های جذاب برای کودکان پیشدبستانی، شنیدن و خواندن شعر و داستان است. پس شعرهای ریتم‌دار و موزون و داستان‌های کودکانه و آموزنده را حتما در برنامه‌هایتان برای بازی های آموزشی پیش دبستانی داشته باشید.
بازیهای آموزشی کودکان پیش دبستانی
بچه‌ها در دوره پیشدبستانی با مفاهیمی مثل الگویابی، زیر و رو، چپ و راست و داخل و خارج آشنا می‌شوند. آموزش این مفاهیم به کمک بازی به افزایش جذابیت و بهبود یادگیری فرآیند آموزش کمک می‌کند.
بازی گروهی برای پیش دبستانی
بچه‌های پیشدبستانی کم‌کم توانایی درک قواعد بازیهای ساده گروهی مثل لی‌لی، طناب‌کشی و وسطی را به دست می‌آورند. بازی های گروهی انواع مختلف و فواید بی‌شماری دارند که در مقاله‌های بازی های گروهی و بازی های گروهی در حیاط مدرسه با جزئیات بیشتری به بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم.
جهت دریافت آخرین اخبار و اطلاعیه‌های مرتبط با پایه تحصیلیتان شماره تماس خود را وارد نمایید
ایده‌های بازی برای پیشدبستانی
تا اینجا سعی کردیم مهم‌ترین انواع بازی در دوره پیشدبستانی را با یکدیگر مرور کنیم. در ادامه به معرفی چند ایده جذاب و آموزنده بازی برای کودکان پیش دبستانی می‌پردازیم.
صندلی بازی
صندلی بازی هم بسیار جذاب است و هم در آموزش مهارتهای حل اختلاف و کنارآیی با شکست و ناکامی به کودکان کمک می‌کند و به شیوه زیر انجام می‌شود:
- تعداد صندلی‌ها باید یکی کمتر از تعداد کودکان باشد.
- صندلی‌ها را به صورت دایره‌ای بچینید تا کودکان به‌راحتی دور آن‌ها بدوند.
- یک موسیقی شاد و پرتحرک پخش کنید (یک نفر باید مسئول پخش و قطع موسیقی باشد).
- از کودکان بخواهید پشت به پشت یکدیگر بایستند و دور صندلی‌ها بچرخند.
- بچه‌ها باید به محض قطع‌شدن موسیقی روی یکی از صندلی‌ها بنشینند.
- هر بازیکنی که موفق به نشستن روی هیچ‌کدام از صندلی‌ها نشود، از بازی خارج می‌شود.
- یک صندلی کم می‌شود و سپس دوباره روز از نو و روزی از نو تا صندلی آخر… .
- بازیکنی که صاحب آخرین صندلی شود، برنده بازی‌ست.
مهم‌ترین نکته در حین انجام بازی، کمک به کودکان بازنده برای کنارآیی با احساس شکست و ناکامی‌ست. برایش توضیح دهید که برد و باخت جزئی از بازی‌ست و آن‌چه اهمیت دارد، تلاش و حفظ آرامش و خونسردی‌ست.
بازی ۴ گوشه
یک بازی استراتژیک که هم به مهارت کار گروهی و هم مهارت تصمیم‌گیری درست و در لحظه‌های حساس بستگی دارد. بازی ۴ گوشه به شیوه زیر انجام می‌شود:
- اتاق یا فضای بازی به چهار بخش یا گوشه تقسیم می‌شود.
- هر گوشه با یک شماره یا نام مثل ۱، ۲، ۳ و ۴ مشخص می‌شود.
- یکی از بازیکن‌ها به عنوان «بازیکن وسط» انتخاب می‌شود. او باید وسط اتاق بایستد و با چشم‌بند، چشم‌های خود را ببندد.
- بازیکن وسط باید تا عدد ۱۰ بشمارد. در همین حین، بقیه بازیکن‌ها باید به طور بی‌صدا به یکی از چهار گوشه اتاق بروند.
- بازیکن وسط بعد از اتمام شمارش، باید با توجه به صداهایی که هنگام شمارش شنیده است، حدس بزند که در کدام گوشه تعداد افراد بیشتری قرار دارند.
- در مرحله بعد، بازیکن وسط باید یک گوشه را با صدای بلند دیگر بازیکن‌ها اعلام کند و مثلا بگوید: «۴!».
- تمام بازیکنانی که در گوشه ۴ ایستاده‌اند، از بازی خارج می‌شوند.
- بازیکن وسط دوباره شروع به شمارش می‌کند و بازیکن‌ها باید دوباره به یک گوشه از اتاق بروند.
این بازی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که تنها یک بازیکن باقی بماند که بازیکن وسط جدید خواهد بود.
بازی چراغ قرمز، چراغ سبز
این بازی هم جزو بازیهای جذاب و البته آموزنده برای بچه‌های پیش‌دبستانی‌ست و به شیوه زیر انجام می‌شود:
- حداقل ۳ بازیکن برای انجام این بازی نیاز است و هر چه تعداد بیشتر باشد، جذابیت بازی هم بیشتر می‌شود.
- یکی از بچه‌ها به‌عنوان چراغ راهنمایی انتخاب می‌شود و در انتهای زمین یا اتاق بازی، پشت به بازیکن‌ها می‌ایستد و می‌گوید: «چراغ سبز!»
- وقتی چراغ سبز است، بازیکن‌ها که در ابتدای زمین یا اتاق بازی ایستاده‌اند به سمت چراغ حرکت می‌کنند.
- وقتی اوستا (بازیکنی که در نقش چراغ راهنمایی‌ست)، برمی‌گردد و می‌گوید «چراغ قرمز!»، بازیکن‌ها باید فورا بایستند.
- اگر اوستا کسی را در حال حرکت ببیند، آن بازیکن باید به نقطه شروع برگردد.
- هر وقت یکی از بازیکنان توانست به اوستا (چراغ) برسد و او را لمس کند، بازی به پایان می‌رسد و برنده معرفی می‌شود.
برای تنوع بخشیدن به بازی، اوستا می‌تواند فرمان‌های دیگری مثل «حرکت آهسته» و «حرکت درجا» را هم اضافه کند.
بازی لی‌لی
بازی لی‌لی تقریبا برای همه ما بازی نام‌آشنایی‌ست و از بازیهای نوستالژیک دهه‌های پیش به شمار می‌آید. این بازی متناسب با مهارتهای حرکتی کودکان پیش‌دبستانی‌ست و به رشد مهارتهای شناختی آن‌ها مانند برنامه‌ریزی و حل مسئله نیز کمک می‌کند.
بازی سیب زمینی داغ
سیب‌زمینی، داغ نیست ولی این بازی خیلی داغ است و یکی از بهترین بازی ها برای روز اول پیش دبستانی و شکستن یخ آشنایی ابتدایی به حساب می‌آید. در این بازی:
- بچه‌ها باید به صورت دایره‌ای بنشینند و یک شی نرم و قابل پرتاب را دست به دست بچرخانند.
- همزمان با دست به دست چرخاندن شی مورد نظر، یک موسیقی پخش و سپس به صورت ناگهانی قطع می‌شود.
- در حین پخش موسیقی، بازیکن‌ها توپ را به سرعت به نفر کناری خود می‌دهند.
- وقتی موسیقی به طور ناگهانی متوقف می‌شود، بازیکنی که توپ را دارد از بازی خارج می‌شود یا جریمه‌ای دریافت می‌کند.
این بازی به افزایش سرعت عمل کودکان در موقعیت‌های پراسترس و فشار که کم هم نیستند، کمک می‌کند.
بازی خطای زنجیره بازگویی
این بازی آموزشی پیش دبستانی به افزایش مهارتهای شنیداری، توجه و تمرکز کودکان کمک می‌کنند و همچنین به آن‌ها نشان می‌دهد که بدفهمی‌ها و سوءتفاهم‌های کلامی چگونه شکل می‌گیرند. این بازی به شکل زیر اجرا می‌شود:
- بازیکن‌ها به صورت ردیفی یا دایره‌ای کنار هم می‌ایستند.
- معلم، مربی یا فرد اجرایی بازی، جمله‌ای را به نفر اول نشان می‌دهد و او نیز فقط یک‌بار، به صورت آرام برای نفر دوم و سپس او برای نفر سوم تا الی‌آخر زمزمه می‌کند.
- وقتی پیام به آخرین نفر رسید، او جمله را بلند برای همه بیان می‌کند.
- جمله اصلی با جمله نهایی که معمولا هم تغییرات خنده‌داری کرده است، مقایسه می‌شود.
هر چه جملات جذاب‌تر و با حروف و کلمات نزدیک‌تر و شبیه‌تری برای شروع انتخاب کنید، جمله نهایی نیز تغییرات بیشتر و جالب‌تری خواهد داشت.
بازی ردشدن از روی موانع
اگر به دنبال یک بازی پرتحرک، جذاب، رقابتی و سرعتی برای کودکان هستید، این بازی بهترین گزینه ممکن است. برای اجرای صحیح این بازی:
- زمین یا فضای بازی برای بازی فراهم کنید.
- از وسایل روزمره مانند تخته، سطل، پشتی، بالش، چوب و میز برای ایجاد موانع استفاده کنید.
- موانع را به گونه‌ای قرار دهید که تنوع حرکتی ایجاد شود و کودکان برای رسیدن به خط پایان از مهارتهای حرکتی مختلفی مثل خزیدن، پریدن، حفظ تعادل، حرکت زیگزاگی و حتی پرتاب هدف استفاده کنند.
- هر بازیکنی که بتواند با تعداد خطای کمتری و در زمان سریع‌تری به خط پایان برسد، برنده بازی خواهد بود.
سخن پایانی
برای انتخاب بازی برای کودکان پیشدبستانی باید به عواملی مثل گروهی‌بودن، تحرک‌داشتن و آموزندگی بازی‌ها توجه داشت. با توجه به اینکه امروزه اکثر رویکردهای آموزشی با بازی تلفیق شده‌اند، اهمیت انتخاب بازی برای پیش دبستانی دو چندان شده است. ما در این مقاله سعی کردیم با در نظر گرفتن این مسئله به معرفی چند نمونه بازی برای کودکان پیش دبستانی بپردازیم. مطمئنا بازیهای بسیار جذاب دیگری هم در این زمینه وجود دارد که انتخاب و استفاده از آن‌ها به هدف و رویکرد شما بستگی دارد. امیدواریم که مطالعه این مقاله در درک بهتر هدف و فرآیند انتخاب بازی برای پیش دبستانی کمکتان کرده باشد.
