مربیان و مراقبین مهد کودک و پیش دبستانی با کودکان زیادی سر و کار دارند که هر کدام از آنها منحصر به فرد هستند و سلایق خاص خود را دارند. بازی‌ها بخش مهمی از فعالیت‌های این مراکز را در برمی‌گیرند. به همین دلیل مربیان باید بازی‌ها را به گونه‌ای انتخاب کنند که در کنار سرگرم‌کننده بودن، آموزنده هم باشند و کودکان را به مشاهده دقیق‌تر، همکاری و گفتگو دعوت کنند. بازی‌هایی که کودکان را با تمام سلایقی که دارند، درگیر و سرگرم کنند. در این مقاله می‌خواهیم بهترین انواع بازی برای مهد کودک و پیش دبستان را معرفی کنیم. با مطالعه این مطلب ما را همراهی کنید.
بازی گلوله برفی
اگر به دنبال یک بازی برای مهد کودک و پیش دبستان می‌گردید که هم سرگرم‌کننده باشد و هم همه بچه‌ها را درگیر کند، پیشنهاد می‌کنیم، بازی گلوله برفی را با کودکان اجرا کنید. برای اجرای این بازی:
به تعداد بچه‌ها تکه کاغذ تهیه کنید.
روی هر دو تکه کاغذ یک شکل مشابه مثل مربع، دایره، ستاره، قلب و… بکشید. به عنوان مثال، اگر ۱۲ تکه کاغذ دارید، روی دو کاغذ دایره، روی دو کاغذ مربع و… بکشید. یعنی ۶ جفت کاغذ با اشکال مختلف داشته باشید.
حالا به هر کودک یک کاغذ بدهید و به آنها بگویید تا شکل را نگاه کنند و سپس آن را مچاله کنند.
حال باید کاغذها را درون یک کاسه بگذارند.
پس از این که بچه‌ها کاغذ خود را درون کاسه قرار دادند، باید یک کاغذ دیگر بردارند.
اکنون باید کاغذ را باز کنند و فرد دیگری را که تصویر مشابه با آنها دارد، پیدا کنند. سپس کنار شریک خود بایستند.
نکته: اگر تعداد بچه‌ها فرد است، یکی از بچه‌ها را به عنوان ناظر انتخاب کنید که برود کاغذ همه را در ابتدا و پس از برداشتن دوباره چک کند.
کودکان با این بازی یاد می‌گیرند که از قوانین خاصی پیروی کنند. از دیگران درخواست کمک کنند و با دیگر بچه های کلاس معاشرت داشته باشند.
اولین نفری باشید که از اخبار و اطلاعیه‌های مرتبط با پایه تحصیلیتان باخبر می‌شود!
بازی عروسک رو بیدار نکن
بازی دیگری که می‌توانید با بچه های مهدکودک و پیش دبستانی بازی کنید، بازی «عروسک رو بیدار نکن» است. برای اجرای این بازی:
به وسیله‌ای نیاز دارید که با تکان دادن آن ممکن است صدایی ایجاد شود. وسایلی مثل زنگ، دایره‌زنگی، دسته‌کلید و… .
بچه‌ها باید به شکل دایره کنار هم بنشینند.
یک عروسک را در وسط دایره قرار دهید که مثلاً خوابیده است.
بچه‌ها باید وسیله صدادار را به گونه‌ای جا به جا کنند که صدایی ایجاد نکند تا عروسک بیدار شود!
در همین حین هم می‌توانند با صدای آرام بخوانند:
عروسک ما لالا کرده
هیشکی بیدارش نکرده
اگر تعداد بچه‌ها زیاد است، می‌توانید دو گروه درست کنید تا بازی رقابتی و جذاب‌تر شود. هر گروه که صدایی ایجاد نکند، برنده می‌شود.
این بازی برای آموزش صبر و کنترل عاطفی به کودکان مناسب است.
بازی احساسات
با کمک بازی احساسات می‌توانید زبان بدن و حالات چهره را به کودکان مهدکودک و پیش دبستانی آموزش دهید. علاوه بر این، می‌توانید به بچه‌ها یاد بدهید که در برابر احساسات مختلف چه واکنشی باید نشان دهند و به دوست خود چه بگویند. برای اجرای این بازی کودکانه:
به چند تکه کاغذ نیاز دارید.
روی هر کاغذ حالتی از احساس انسان را بکشید. مثلاً گریان، خندان و خوشحال، عصبانی، نگران، ناراحت، هیجان‌زده و… .
سپس کاغذها را تا کنید و از هر کودک بخواهید تا یک کاغذ را بردارد.
کودکان باید به نوبت احساسات روی کاغذ را با زبان بدن و حالات چهره خود به دوستانشان نشان دهند.
بچه های دیگر هم باید حدس بزنند که کودک چه احساسی را به نمایش گذاشته است.
بازی چتر نجات
برای اجرای این بازی در مهدکودک و پیش دبستانی، به یک پارچه بزرگ نیاز دارید.
بچه‌ها باید به بایستند و لبه پارچه را نگه دارند. سپس با شمارش ۱،۲،۳ پارچه را تا جایی که می‌توانند بالای سر خود ببرند.
حال مربی باید نام دو کودک را صدا بزند. دو کودک باید فوراً از زیر پارچه جای خود را عوض کنند.
این کار را با نام تمامی بچه‌ها اجرا کنید تا همه کودکان فرصت جا به جایی را داشته باشند.
بازی چتر نجات را به شیوه دیگری هم می‌توانید اجرا کنید. برای هر یک از بچه‌ها نام یک میوه را انتخاب کنید. سپس به جای صدا زدن نام کودکان، از نام میوه‌ها استفاده کنید. به عنوان مثال، وقتی بچه‌ها پارچه را بالای سر بردند، شما نام موز و توت‌فرنگی را صدا می‌زنید. در همین حین بچه‌هایی که به عنوان موز و توت‌فرنگی انتخاب شدند، باید از زیر پارچه جای خود را عوض کنند. شیوه دوم کمی دشوار است. زیرا کودکان باید نام مستعار خود را به خاطر بسپارند. پس بهتر است در ابتدا این بازی را به روش ساده اجرا کنید و سپس سراغ شیوه دوم بروید.
بازی توپ دست کیه؟
یکی دیگر از بازی های مناسب مهدکودک و پیش دبستانی، بازی «توپ دست کیه؟» است. برای اجرای این بازی:
کودکان باید به شکل دایره کنار هم بنشینند.
یک توپ یا عروسک بردارید و به دست یکی از کودکان بدهید.
سپس آهنگی را پخش کنید.
کودکان باید تا زمانی که آهنگ پخش می‌شود، توپ را دست به دست کنند. این کار باید تا زمانی انجام شود که شما آهنگ را قطع می‌کنید.
کودکی که در زمان قطع کردن آهنگ توپ را در دست دارد، از بازی خارج می‌شود.
این کار را تا زمانی اجرا کنید که تنها یک کودک باقی بماند.
نکته‌ای که در مورد این بازی وجود دارد این است که بچه‌ها به حذف شدن از بازی ممکن است واکنش‌های متفاوتی نشان دهند. برخی ممکن است ناراحت شوند یا حتی گریه کنند. این بازی فرصت خوبی برای آموزش تنظیم احساسات و پذیرش آنها است.
بازی بچه خرس خواب آلو
بازی بچه خرس خواب‌آلو نیز انتخاب خوب و هیجان‌انگیزی برای بچه های پیش دبستانی و مهدکودک است. برای اجرای این بازی:
یک کودک را به عنوان بچه خرس انتخاب کنید. می‌توانید از طریق قرعه‌کشی یا ده، بیست، سی ، چهل، این کار را انجام دهید.
چشمان کودک را با پارچه‌ای ببندید. به او ظرفی بدهید که مثلاً در آن عسل است و آن را در زمان خواب کنار خود نگه می‌دارد.
بچه های دیگر باید به شکل دایره دور خرس خواب‌آلود بنشینند.
حال به یکی از بچه‌ها وسیله‌ای مثل دسته‌کلید بدهید. وسیله‌ای که با حرکت دادن صدا تولید می‌کند.
او باید تلاش کند وسیله را بدون ایجاد صدا نزد خرس خواب‌آلود ببرد. سپس ظرف عسل را بردارد و وسیله را جای آن بگذارد.
دوباره به آهستگی به جای خود در دایره برگرد و وسیله را پشت سرش بگذارد.
همه بچه‌ها باید هر دو دست خود را پشت سرشان بگذارند.
با شمارش شما، کودک وسط می‌تواند چشم‌بند را بردارد. او باید بچه‌ها را با دقت نگاه کند و حدس بزند که چه کسی ظرف عسل او را برداشته است. او تا ۳ بار می‌تواند حدس بزند. برای حدس زدن هم می‌تواند از سرنخ‌هایی مثل نوع صدای پا، حالات چهره کودکان، نگاه‌های آنها و… استفاده کند.
اگر کودک درست حدس بزند، به اعضای دایره می‌پیوندد و فردی که ظرف عسل را برداشته است، در مرحله بعدی خرس خواب‌آلود می‌شود.
بازی بطری چرخنده
برای اجرای این بازی جذاب به یک بطری آب یا نوشابه خالی نیاز دارید. از بچه‌ها بخواهید تا به شکل دایره کنار هم بنشینند. سپس یکی از بچه‌ها وسط دایره می‌رود و بطری را با تمام قدرت می‌چرخاند.
در همین حین باید نام کودک دیگری را صدا بزند. به عنوان مثال، وقتی بطری را چرخاند، فوراً بگوید مریم.
مریم باید سریعاً به وسط دایره بیاید و قبل از متوقف شدن بطری، آن را بردارد. سپس نوبت او است که بطری را بچرخاند و نام کودک دیگری را صدا بزند.
نکته: بطری روی سطوح صافی مثل سرامیک و پارکت بهتر می‌چرخد. شما می‌توانید روی فرش یا قالیچه نیز بطری را بچرخانید؛ اما ممکن است چرخش آن به اندازه ۱ تا ۳ ثانیه طول بکشد و این مدت زمان کوتاه است و کافی نیست.
بازی چی تو سبد گذاشتیم؟
اگر می‌خواهید حافظه کودکان را تقویت کنید، پیشنهاد می‌کنیم بازی «چی تو سبد گذاشتیم؟» را در مهدکودک و پیش دبستانی اجرا کنید. برای اجرای این بازی:
به یک سبد یا کیسه نایلونی بزرگ نیاز دارید.
وسیله‌های مختلفی را به تعداد بچه‌ها آماده کنید. فرقی ندارد وسیله‌ها چه باشند. فقط به اندازه آنها توجه کنید. این وسیله‌ها باید به اندازه‌ای باشند که بتوانید آنها را در سبد یا نایلون قرار دهید. می‌توانید از لگو، مداد، اسباب‌بازی‌های مختلف، خط کش، پاک‌کن و… استفاده کنید.
تمامی وسایل را در یک جا بگذارید. حال کودک باید یکی از وسایل را بردارد. به سمت سبد ببرد و آن را درون سبد بیندازد. در همین حین هم بگوید که چه چیزی را به درون سبد انداخته است. مثلاً نیما خط کش را برمی‌دارد و به درون سبد می‌اندازد و می‌گوید: خط کش رو تو سبد گذاشتیم.
حال نوبت کودک بعدی است. او وسیله دیگری را برمی‌دارد و به درون سبد می‌اندازد. مثلاً سامان یک لگو برمی‌دارد و به درون سبد می‌اندازد. او می‌گوید: ما خط کش و لگو رو توی سبد گذاشتیم.
نفر بعدی هم وسیله دیگری را برمی‌دارد و جمله را با وسیله خود تکمیل می‌کند. این بازی آن قدر ادامه پیدا می‌کند تا تمامی وسیله‌ها به درون سبد انداخته شوند.
این شیوه ساده بازی است. اگر می‌خواهید بازی را سخت‌تر کنید، باید از سبد یا نایلونی استفاده کنید که وسایل درون آن از بیرون مشخص نباشد. نوع بازی را با توجه به توانایی کودکان انتخاب کنید.
بازی توپ و اسم
این بازی جذاب را در فضای باز یا سالن‌های بزرگ اجرا کنید. از بچه‌ها بخواهید تا به شکل دایره کنار هم بایستند. بین آنها هم فاصله باشد تا دایره بزرگ شود.
سپس یک توپ بردارید و وسط دایره بایستید. توپ را به هوا بیندازید و در همین حین نام یکی از بچه‌ها را بلند صدا بزنید.
آن کودک باید فوراً وسط بیاید و توپ را بردارد. سپس در وسط دایره بایستد و در حین پرتاب توپ به سمت بالا، نام یکی دیگر از بچه‌ها را صدا بزند.
بازی تغییر جهت
این بازی روشی عالی برای تقویت کار تیمی و همکاری است. علاوه بر این، کودکان باید در حین بازی تلاش کنند تا تمام حواس خود را جمع کنند و طبق قانون عمل کنند. برای اجرای این بازی به یک توپ نیاز دارید.
از بچه‌ها بخواهید تا به شکل دایره در کنار هم بایستند یا بنشینند.
سپس توپ را به دست یک کودک بدهید و کلمه شروع را بگویید.
کودکان باید توپ را به بغل دستی خود بدهند.
سپس کلمه «بچرخون» را بگویید. حال کودکان باید فوراً تغییر جهت بدهند و توپ را در جهت مخالف بچرخانند.
این بازی به نظر ساده می‌رسد؛ اما ممکن است بچه‌ها در حین اجرای آن دچار اشتباه شوند، اشتباهات خنده‌دار!
اگر می‌خواهید بازی را سخت‌تر کنید، می‌توانید از دو توپ با رنگ‌های مختلف استفاده کنید. مثلاً دو توپ زرد و آبی دارید. به بچه‌ها بگویید: توپ زرد رو بچرخون. در همین حین بچه‌ها باید توپ زرد را در جهت مخالف توپ آبی بچرخانند. توپ آبی رو بنداز وسط. بازی را به اشکال مختلفی می‌توانید اجرا کنید.
سخن نهایی
در این مقاله به معرفی چند مورد از بهترین بازی‌ها برای مهدکودک و پیش دبستانی پرداختیم. این بازی های گروهی و جذاب می‌توانند کودکان را سرگرم کنند و در عین حال، کار تیمی، همکاری کردن، بالا بردن دقت و توجه، هماهنگی دستان و چشمان و… را پرورش دهند. شما چه بازی های دیگری را برای بچه های مهد کودک و پیش دبستانی پیشنهاد می‌کنید؟ لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.
